Δεν είναι ξεκάθαρο από ποιο είδος ζώου ο ιός μεταπήδησε σε άνθρωπο, αλλά η πρώτη μετάδοση από ζώο σε άνθρωπο φαίνεται να συνέβη γύρω στις 18 Νοεμβρίου 2019, σύμφωνα με τη μια μελέτη. Σύμφωνα με τους ερευνητές, η αγορά της Γουχάν περιείχε ένα ευρύ φάσμα ζωντανών άγριων ζώων, όπως ασβούς, πουλιά, φίδια και άλλα είδη που πωλούνταν για τροφή. Δύο στελέχη του SARS-CoV-2, του ιού που προκαλεί το COVID-19, ήταν ήδη παρόντα στην αγορά μέχρι το φθινόπωρο του 2019, σύμφωνα με τις μελέτες.
«Αν και διστάζω να το ονομάσω απόδειξη, αυτό που παρουσιάσαμε είναι η πιο ολοκληρωμένη εξήγηση για τη γονιδιωματική ποικιλομορφία του SARS-CoV-2 στην αρχή της πανδημίας», δήλωσε ο συγγραφέας της μελέτης Joel Wertheim, αναπληρωτής επίκουρος καθηγητής ιατρικής στο το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Σαν Ντιέγκο (UCSD). «Δεν υπάρχουν πραγματικά άλλες καλές εξηγήσεις για τα δύο αυτά στελέχη που κυκλοφορούν στην αγορά εκτός από τα πολλαπλά άλματα στους ανθρώπους». Οι δύο μελέτες δημοσιεύτηκαν την Τρίτη (26/7) στο περιοδικό Science.
Άλλες θεωρίες σχετικά με το πώς ξεκίνησε ο ιός στους ανθρώπους περιλαμβάνουν την υπόθεση της «διαρροής από κινεζικό εργαστηρίο» που κυκλοφόρησε ευρέως στο διαδίκτυο. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συνέστησε στους επιστήμονες να συνεχίσουν την έρευνα για αυτήν και άλλες θεωρίες. Αλλά οι ερευνητές πίσω από τις δύο νέες μελέτες πιστεύουν ότι τα ευρήματά τους παρέχουν πειστικά στοιχεία για την προέλευση του ιού. «Είναι πραγματικό», είπε στο CNN ο Michael Worobey, συγγραφέας της πρώτης μελέτης και επικεφαλής του τμήματος Οικολογίας και Εξελικτικής Βιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Αριζόνα. «Απλώς δεν είναι αληθοφανές ότι αυτός ο ιός εισήχθη με άλλο τρόπο πέραν του εμπορίου άγριας ζωής».
Σε μία από τις δύο μελέτες, οι ερευνητές διεξήγαγαν χωρική και περιβαλλοντική ανάλυση χρησιμοποιώντας εργαλεία χαρτογράφησης και αναφορές μέσων κοινωνικής δικτύωσης για να παρακολουθήσουν την εμφάνιση και την εξάπλωση του νέου κορωνοϊού. Στην άλλη μελέτη, η ερευνητική ομάδα ακολούθησε μια μοριακή προσέγγιση. Ωστόσο, και οι δύο κατέληξαν στο ίδιο συμπέρασμα. Οι ερευνητές στην πρώτη μελέτη προσδιόρισαν ότι τα πρώτα κρούσματα COVID-19 εμφανίστηκαν μεταξύ των πωλητών της Αγοράς Θαλασσινών Χουανάν που πουλούσαν ζωντανά ζώα ή των ανθρώπων που ψώνιζαν εκεί.
Η ερευνητική ομάδα πιστεύει ότι δύο ξεχωριστά ιικά στελέχη άρχισαν να κυκλοφορούν σε ζώα που στη συνέχεια μόλυναν ανθρώπους. «Και τα οκτώ κρούσματα COVID-19 που εντοπίστηκαν πριν από τις 20 Δεκεμβρίου ήταν από τη δυτική πλευρά της αγοράς, όπου πωλούνταν και είδη θηλαστικών», σημείωσαν οι συγγραφείς της μελέτης. «Η ομαδοποίηση είναι πολύ, πολύ συγκεκριμένη», είπε στο CNN ο Κρίστιαν Άντερσεν, καθηγητής στο Τμήμα Ανοσολογίας και Μικροβιολογίας στο Scripps Research, ένας από τους συγγραφείς της μελέτης. Ο Worobey αποκάλεσε το μοτίβο εξαιρετικό και πολύ σαφές. Ακόμη και οι πρώτες περιπτώσεις που δεν αφορούσαν άτομα που εργάζονταν ή ψώνιζαν στην αγορά εμφανίστηκαν σε άτομα που εργάζονταν κοντά της ή ζούσαν κοντά της. «Αυτό είναι μια ένδειξη ότι ο ιός άρχισε να εξαπλώνεται σε άτομα που εργάζονταν στην αγορά, αλλά στη συνέχεια μεταδόθηκε στη γύρω τοπική κοινότητα καθώς οι πωλητές πήγαιναν σε τοπικά καταστήματα, μόλυναν ανθρώπους που εργάζονταν σε αυτά», είπε ο Worobey στο CNN.