Κάθε χρόνο, πολλοί άνθρωποι αρρωσταίνουν από το βακτήριο Klebsiella pneumoniae και ορισμένες παραλλαγές είναι ανθεκτικές σε σχεδόν όλα τα είδη αντιβιοτικών. Μια ομάδα επιστημόνων ανακάλυψε τώρα περισσότερα για το πώς προκύπτουν οι λοιμώξεις από αυτές τις παραλλαγές. Σε μια νέα μελέτη, οι ερευνητές στο Πανεπιστήμιο του Όσλο ακολούθησαν μια πολύ ευρεία προσέγγιση αναλύοντας αρκετές χιλιάδες δείγματα που ελήφθησαν από τα πάντα.
Τα δείγματα προέρχονταν από ποτάμια και έδαφος σε φάρμες μέχρι πουλερικά, ακόμη και μύγες μέσα και γύρω από μια πόλη της Ιταλίας. Επιπλέον, έκαναν τεστ σε άτομα εντός και εκτός νοσοκομείων. «Θέλαμε να μάθουμε πού ζουν τα βακτήρια Klebsiella και αν τα είδη που είναι ανθεκτικά ζουν σε φυτά, ζώα και νερό και στη συνέχεια μεταδίδονται στον άνθρωπο», εξηγεί ο Harry Thorpe, μεταδιδακτορικός συνεργάτης στο Τμήμα Βιοστατιστικής του Πανεπιστημίου του Όσλο.
Επικεντρώθηκαν ιδιαίτερα στην Klebsiella pneumoniae. Αυτό το βακτήριο υπάρχει συνήθως στα έντερα πολλών από εμάς, χωρίς να προκαλεί καμία βλάβη. Αλλά όταν εμφανίζεται σε άλλα μέρη του σώματος, μπορεί να προκαλέσει τόσο πνευμονία, μηνιγγίτιδα όσο και λοιμώξεις στο ουροποιητικό σύστημα, στο αίμα και στο συκώτι.
Η Klebsiella pneumoniae αποτελεί απειλή για τη δημόσια υγεία
«Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κατατάσσει την Klebsiella pneumoniae ως έναν από τους οργανισμούς που αποτελούν σήμερα τη χειρότερη απειλή για τη δημόσια υγεία παγκοσμίως. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι πολλές παραλλαγές είναι πολυανθεκτικές στα αντιβιοτικά – με άλλα λόγια, ένας συνεχώς αυξανόμενος αριθμός αντιβιοτικών είναι αναποτελεσματικοί εναντίον τους», λέει ο Thorpe. Ο καθηγητής Jukka Corander επισημαίνει ότι τα εφεδρικά αντιβιοτικά μπορούν συχνά να προκαλέσουν πολλές παρενέργειες.
«Αυτό κάνει τα πράγματα ιδιαίτερα δύσκολα, όταν αυτά τα είδη αντιβιοτικών χορηγούνται σε πολύ άρρωστους και ευάλωτους ασθενείς. Επιπλέον, πολλές παραλλαγές του βακτηρίου που εξαπλώνονται αυτή τη στιγμή σε όλο τον κόσμο δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν καν με αυτά τα λεγόμενα αντιβιοτικά «έσχατης ανάγκης», λέει.
Οι επιστήμονες βρήκαν την Klebsiella στα μισά από τα δείγματα
Ήταν ήδη γνωστό ότι αυτό το βακτήριο υπάρχει στη φύση και η νέα μελέτη ανακάλυψε την Klebsiella στα μισά από όλα τα δείγματα. Η μελέτη δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο Nature Microbiology. Ένας από τους κύριους στόχους της μελέτης ήταν να βρει τους πιο συνηθισμένους τρόπους με τους οποίους οι χειρότερες παραλλαγές μολύνουν τους ξενιστές τους. Εδώ, οι ερευνητές βρήκαν μια αχτίδα ελπίδας.
Οι σκύλοι και οι γάτες μπορούν να μολυνθούν
Οι επιστήμονες καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι οι προσπάθειες για να σταματήσει η εξάπλωση αυτών των βακτηρίων θα πρέπει επομένως να επικεντρωθούν στα νοσοκομεία. Αλλά υπήρχε μια εξαίρεση: τα κατοικίδιά μας. «Βρήκαμε ότι ο τύπος Klebsiella pneumoniae που επικρατεί στα νοσοκομεία είναι επίσης παρών σε σκύλους και γάτες. Οι κτηνίατροι και οι ιδιοκτήτες σκύλων και γατών θα πρέπει επομένως να το γνωρίζουν αυτό όταν συνταγογραφούνται αντιβιοτικά για κατοικίδια. Θα πρέπει να υιοθετήσουν την ίδια προσέγγιση με τους γιατρούς για να περιορίσουν την αντίσταση», λέει ο Thorpe.
Οι ερευνητές αναρωτιούνται μήπως αυτά τα εξαιρετικά ανθεκτικά βακτήρια μπορεί απλώς να υπερτερούν στη φύση. Ωστόσο, στα νοσοκομεία, οι αρχές θα πρέπει να προσπαθήσουν να εφαρμόσουν ταχύτερες και πιο αποτελεσματικές δοκιμές των διαφόρων παραλλαγών αυτού του βακτηρίου, έτσι ώστε οι γιατροί να μπορούν να χορηγούν πιο στοχευμένα αντιβιοτικά. «Πρέπει επίσης να βεβαιωθούν ότι η εξάπλωση του βακτηρίου παρακολουθείται στενά», λέει ο Corander.
Θα χρειαστούμε νέα είδη αντιβιοτικών
Ο καθηγητής Corander επισημαίνει μια έκθεση σχετικά με την αντοχή στα αντιβιοτικά, η οποία παρουσιάζει μια ζοφερή εικόνα για το μέλλον. Η έκθεση αναφέρει ότι εάν δεν αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα της αντοχής στα αντιβιοτικά, 10 εκατομμύρια άνθρωποι θα μπορούσαν να πεθάνουν κάθε χρόνο από λοιμώξεις που προκαλούνται από ανθεκτικά βακτήρια, επειδή δεν θα υπάρχει διαθέσιμη θεραπεία για τη θεραπεία τους. Ακόμη και σήμερα, ένας αυξανόμενος αριθμός ανθρώπων πεθαίνει από λοιμώξεις αυτού του είδους και πέρυσι, ο αριθμός τέτοιων θανάτων αυξήθηκε σε ένα εκατομμύριο ετησίως.