Kαρκίνος του Προστάτη: Οι περισσότερες χώρες υψηλού εισοδήματος, συμπεριλαμβανομένου του Ηνωμένου Βασιλείου, δεν διαθέτουν εθνικό πρόγραμμα προσυμπτωματικού ελέγχου για τον καρκίνο του προστάτη, αλλά αντίθετα επιτρέπουν στους άνδρες χωρίς συμπτώματα να κάνουν εξέταση ειδικού προστατικού αντιγόνου (PSA) εάν το επιθυμούν, αφού μιλήσουν με τον γιατρό τους. Όμως, οι ειδικοί που γράφουν σήμερα (17 Μαΐου) στο The BMJ υποστηρίζουν ότι αυτές οι πολιτικές κοινής απόφασης έχουν οδηγήσει σε υψηλά ποσοστά εξετάσεων ειδικού προστατικού αντιγόνου PSA και σε σαφή ιατρική βλάβη, με ελάχιστο όφελος και ανισότητα.
Ο Andrew Vickers και μια διεθνής ομάδα συναδέλφων του υποστηρίζουν ότι οι χώρες υψηλού εισοδήματος θα πρέπει είτε να εφαρμόσουν μια ολοκληρωμένη προσέγγιση με βάση τον κίνδυνο για τον έλεγχο ειδικού προστατικού αντιγόνου PSA -σχεδιασμένη για να μειώσει την υπερδιάγνωση και την υπερθεραπεία- είτε να αποθαρρύνουν τον έλεγχο ειδικού προστατικού αντιγόνου PSA μέσω μιας σαφούς σύστασης κατά του ελέγχου, μαζί με πολιτικές που καθιστούν δύσκολη την πραγματοποίηση μιας εξέτασης χωρίς συγκεκριμένα συμπτώματα. Ο καρκίνος του προστάτη είναι ο συχνότερος καρκίνος στους άνδρες και η τρίτη αιτία θανάτου από καρκίνο στους άνδρες στην Ευρώπη. Αλλά δεν είναι ακόμη σαφές αν τα οφέλη του ελέγχου ειδικού προστατικού αντιγόνου PSA, όπως εφαρμόζεται σήμερα, αντισταθμίζουν τις βλάβες της υπερδιάγνωσης και της υπερθεραπείας -όταν ανιχνεύονται και αντιμετωπίζονται άσκοπα όγκοι χαμηλού κινδύνου που δεν θα προκαλούσαν ποτέ συμπτώματα ή δεν θα μείωναν τη ζωή. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, για παράδειγμα, εκτιμάται ότι περίπου 10.000 άνδρες υπερδιαγιγνώσκονται με καρκίνο του προστάτη κάθε χρόνο, εκθέτοντάς τους σε πιθανές παρενέργειες της θεραπείας χωρίς να έχουν κανένα όφελος. Δεδομένης αυτής της αβεβαιότητας, σχεδόν όλες οι χώρες υψηλού εισοδήματος έχουν επιλέξει τον έλεγχο με εξέταση ειδικού προστατικού αντιγόνου PSA με βάση την κοινή λήψη αποφάσεων.
Όμως, οι συγγραφείς υποστηρίζουν ότι η στήριξη στη λήψη κοινών αποφάσεων για την καθοδήγηση της εξέτασης ειδικού προστατικού αντιγόνου PSA έχει οδηγήσει σε υψηλά ποσοστά εξέτασης ειδικού προστατικού αντιγόνου PSA ιδίως σε άνδρες μεγαλύτερης ηλικίας, οι οποίοι είναι πιθανότερο να υποστούν βλάβη από τον έλεγχο και λιγότερο πιθανό να ωφεληθούν. Η προσέγγιση της λήψης κοινών αποφάσεων αντανακλά και αναπαράγει επίσης τις ανισότητες στον τομέα της υγείας. Για παράδειγμα, στον Καναδά και τις ΗΠΑ, η εξέταση ειδικού προστατικού αντιγόνου PSA είναι λιγότερο συχνή σε άτομα που ανήκουν σε εθνικές μειονότητες, ενώ στο Ηνωμένο Βασίλειο και την Ελβετία, τα ποσοστά εξέτασης ειδικού προστατικού αντιγόνου PSA είναι χαμηλότερα σε οικονομικά υποβαθμισμένες περιοχές. Αντίθετα, λένε ότι η εφαρμογή ενός ολοκληρωμένου προγράμματος έγκαιρης διάγνωσης του καρκίνου του προστάτη με βάση τον κίνδυνο, το οποίο διαχειρίζεται προσεκτικά όχι μόνο την εξέταση, αλλά και τη βιοψία και τη μετέπειτα θεραπεία, θα μπορούσε να μειώσει σημαντικά τις βλάβες της υπερδιάγνωσης και της υπερθεραπείας που έχουν συνοδεύσει τον έλεγχο με βάση την εξέταση ειδικού προστατικού αντιγόνου PSA. Εναλλακτικά, προτείνουν τον περιορισμό της εξέτασης ειδικού προστατικού αντιγόνου PSA σε άνδρες με συμπτώματα, με πιθανές εξαιρέσεις για ένα μικρό αριθμό ανδρών υψηλού κινδύνου, αλλά αναγνωρίζουν ότι τέτοιες πολιτικές είναι σε μεγάλο βαθμό αδοκίμαστες και θα απαιτούσαν περαιτέρω έρευνα.
“Αν και πιστεύουμε ότι η έγκαιρη ανίχνευση του καρκίνου του προστάτη θα πρέπει να περιλαμβάνει κοινή λήψη αποφάσεων, η τρέχουσα προσέγγιση του καθορισμού των εξετάσεων με κοινή λήψη αποφάσεων έχει οδηγήσει στο χειρότερο δυνατό πρακτικό αποτέλεσμα υψηλών επιπέδων εξετάσεων PSA και ιατρικής βλάβης, με ελάχιστο όφελος και αδικία”, γράφουν. “Για την καλύτερη αξιοποίηση της εξέτασης ειδικού προστατικού αντιγόνου PSA, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα πρέπει να επιλέξουν μεταξύ μιας ολοκληρωμένης, προσαρμοσμένης στον κίνδυνο προσέγγισης που είναι ειδικά σχεδιασμένη για τη μείωση της υπερδιάγνωσης και της υπερθεραπείας ή του περιορισμού της εξέτασης ειδικού προστατικού αντιγόνου PSA σε άτομα που παραπέμπονται σε ουρολόγους με συμπτώματα”, εξηγούν. “Η επιλογή αυτή θα πρέπει να λάβει υπόψη την ευρύτερη προοπτική των ασθενών και του κοινού, καθώς και τις οικονομικές ανησυχίες για την υγεία”, καταλήγουν. Είναι το Ηνωμένο Βασίλειο πραγματικά έτοιμο να επεκτείνει τον προσυμπτωματικό έλεγχο για τον καρκίνο του προστάτη, ρωτά ένα σχετικό δημοσίευμα; Περιγράφει πώς οι υποστηρικτές και η θετική ειδησεογραφική κάλυψη υποδηλώνουν ότι ένα εθνικό πρόγραμμα “ετοιμάζεται” – αλλά διαπιστώνει αβεβαιότητα, διαμάχη και ανάγκη για περισσότερα στοιχεία.
