Καρκίνος του Προστάτη: Για πρώτη φορά, ερευνητές ανακάλυψαν ότι ο καρκίνος του προστάτη μπορεί να εξοντωθεί με τη στόχευση ενός μόνο ενζύμου, που ονομάζεται PI5P4Kα. Τα ευρήματα, που δημοσιεύθηκαν πρόσφατα στο περιοδικό Επιστημονικές Εξελίξεις (Science Advances), θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση της αυξανόμενης απειλής της θεραπευτικής αντοχής στον καρκίνο του προστάτη και θα μπορούσαν επίσης να οδηγήσουν σε βελτιωμένες θεραπείες για άλλους καρκίνους, όπως αυτοί που προσβάλλουν τον μαστό, το δέρμα και το πάγκρεας.
“Είναι η πρώτη φορά που το ένζυμο αυτό εμπλέκεται στον καρκίνο του προστάτη και αναμένουμε ότι θα αποδειχθεί σχετικό και με άλλους καρκίνους”, λέει η συν-συγγραφέας Brooke Emerling, Ph.D., αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Sanford Burnham Prebys. “Ένα σημαντικό στοιχείο της βελτίωσης της ιατρικής ακριβείας είναι η χρήση όσο το δυνατόν περισσότερων εργαλείων για τη θεραπεία του καρκίνου με ταυτόχρονη μείωση του κινδύνου αντίστασης”. Πολλές περιπτώσεις καρκίνου του προστάτη μπορούν να αντιμετωπιστούν μέσω θεραπειών που μειώνουν την τεστοστερόνη και άλλες ανδρικές ορμόνες του φύλου, αλλά περίπου το 10-20% των περιπτώσεων καρκίνου του προστάτη αντιστέκεται στη θεραπεία εντός πέντε ετών. Αυτός ο ανθεκτικός στη θεραπεία καρκίνος του προστάτη μπορεί στη συνέχεια να εξαπλωθεί στο υπόλοιπο σώμα, όπου γίνεται θανατηφόρος. “Η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο ο καρκίνος του προστάτη αναπτύσσει ανθεκτικότητα είναι ζωτικής σημασίας για την ανακάλυψη νέων θεραπευτικών στρατηγικών για την καθυστέρηση ή την αναστροφή της εξέλιξης του καρκίνου του προστάτη”, λέει η Emerling. Ο αδένας του προστάτη απαιτεί ανδρικές σεξουαλικές ορμόνες, γνωστές ως ανδρογόνα, για να αναπτυχθεί. Ο καρκίνος του προστάτη υποκλέπτει τον μηχανισμό σηματοδότησης των ανδρογόνων του προστάτη προκειμένου να αναπτυχθεί γρήγορα, γι’ αυτό και οι θεραπείες που διακόπτουν αυτές τις οδούς είναι αποτελεσματικές.
“Το αξιοσημείωτο είναι ότι βρήκαμε ένα ένζυμο που μπορεί να στοχευθεί κατά του καρκίνου του προστάτη ακόμη και σε περιπτώσεις όπου οι θεραπείες που μειώνουν τις ορμόνες είναι αναποτελεσματικές ή όπου έχει αναπτυχθεί αντίσταση”, λέει η Emerling. “Αυτό θα μπορούσε να μας δώσει ένα εντελώς νέο όπλο κατά του καρκίνου του προστάτη και άλλων καρκίνων που βασίζονται σε αυτό το ένζυμο”. Αφορμή για τη μελέτη στάθηκε μια παρατήρηση που έκαναν οι συνάδελφοι της Emerling στο Πανεπιστήμιο της Βέρνης, με επικεφαλής τον συν-συγγραφέα Mark A. Rubin. Παρατήρησαν ότι οι ασθενείς με ανθεκτικό στη θεραπεία καρκίνο του προστάτη είχαν υψηλά επίπεδα PI5P4Kα, γεγονός που υποδηλώνει ότι η πρωτεΐνη αυτή έπαιζε ρόλο στην ικανότητα του καρκίνου να αντιστέκεται στη θεραπεία και να αναπτύσσεται. Η ομάδα της Emerling μπόρεσε στη συνέχεια να δείξει -χρησιμοποιώντας πολλαπλά συστήματα μοντέλων καρκίνου του προστάτη- ότι η αναστολή αυτού του ενζύμου θα μπορούσε να σκοτώσει τον ανθεκτικό στη θεραπεία καρκίνο του προστάτη. “Ήταν αυτή η αρχική παρατήρηση από τα δεδομένα των ασθενών που μας ενθουσίασε πραγματικά”, προσθέτει η Emerling.
Το PI5P4Kα είναι μέρος μιας ομάδας ενζύμων που ονομάζονται PI5P4Ks και εμπλέκονται στον μεταβολισμό των λιπιδίων, ενός τύπου μορίων που περιλαμβάνει λίπη, ορμόνες και πολλές βιταμίνες. Ενώ άλλοι τομείς του μεταβολισμού του καρκίνου έχουν ερευνηθεί εκτενώς εδώ και δεκαετίες, ο μεταβολισμός των λιπιδίων έχει μόλις πρόσφατα αναδειχθεί ως μια πολλά υποσχόμενη θεραπευτική οδός για τον καρκίνο. “Οι θεραπείες που στοχεύουν στον μεταβολισμό των λιπιδίων θα μπορούσαν να είναι ένας ανεξερεύνητος θησαυρός και είναι κάτι για το οποίο οι ερευνητές ενδιαφέρονται πολύ αυτή τη στιγμή”, λέει η Emerling. “Εργαζόμαστε για την ανάπτυξη φαρμάκων που στοχεύουν αυτό το ένζυμο, και υπάρχουν αρκετές εταιρείες που αναπτύσσουν επίσης τα δικά τους φάρμακα”. Λόγω αυτού του ενδιαφέροντος, η Emerling και οι συνάδελφοί της είναι αισιόδοξοι για το μέλλον αυτής της θεραπευτικής προσέγγισης. Η ίδια λέει: “Δεν υπάρχει ακόμη φάρμακο, αλλά έχω μεγάλες ελπίδες ότι στο εγγύς μέλλον θα έχουμε κάτι σε κλινικές δοκιμές. Αυτό θα ήταν καταπληκτικό”.