Καρδιά Χτύποι: Μια πρόσφατη μελέτη από ακαδημαϊκούς του Royal Holloway, που δημοσιεύθηκε στο Current Biology, δείχνει πώς οι χτύποι της καρδιάς μας μπορούν να οδηγήσουν σε στρεβλώσεις της αντίληψής μας για τον χρόνο. Επικεφαλής της μελέτης ήταν η Dr. Irena Arslanova και ο καθηγητής Μάνος Τσακίρης από το Τμήμα Ψυχολογίας και διερευνά πώς η αντίληψη του χρόνου που περνά εξαρτάται από τα σήματα που λαμβάνει ο εγκέφαλός μας από το σώμα μας. Οι άνθρωποι μπορεί να αισθάνονται ότι ο χρόνος περνάει γρήγορα όταν είναι απασχολημένοι ή ενθουσιασμένοι με κάτι, αλλά σε άλλες στιγμές, ο χρόνος μπορεί να σέρνεται όταν οι άνθρωποι βαριούνται. Αυτό υποδηλώνει ότι η εμπειρία μας του χρόνου είναι συχνά διαστρεβλωμένη και δεν αντιστοιχεί στον πραγματικό χρόνο. Πολλές επιδραστικές θεωρίες έχουν εξετάσει πιθανούς εγκεφαλικούς μηχανισμούς για να εξηγήσουν αυτές τις στρεβλώσεις, αλλά προηγούμενες μελέτες δεν έχουν εξετάσει πώς τα σήματα από την καρδιά προς τον εγκέφαλο μπορεί να είναι σημαντικά για την παραγωγή αυτών των στρεβλώσεων. Η καρδιά και ο εγκέφαλος βρίσκονται σε συνεχή επικοινωνία, καθώς η καρδιά μας στέλνει σήματα στον εγκέφαλο σε κάθε καρδιακό παλμό, παρέχοντας κρίσιμες πληροφορίες για την κατάσταση του σώματος. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν αυτή τη γνώση για να κατανοήσουν καλύτερα πώς μπορεί να προκύψουν οι χρονικές στρεβλώσεις.
Στη νέα μελέτη, διεξήχθησαν δύο πειράματα όπου οι ερευνητές παρουσίασαν σύντομα γεγονότα είτε κατά τη διάρκεια ενός καρδιακού παλμού (η συστολική φάση του καρδιακού κύκλου), όταν η καρδιά συστέλλεται και στέλνει σήματα στον εγκέφαλο, είτε μεταξύ των καρδιακών παλμών (η διαστολική φάση), όταν η καρδιά χαλαρώνει και δεν στέλνει πληροφορίες στον εγκέφαλο. Στη συνέχεια, μέτρησαν την αντίληψη του χρόνου από τους ανθρώπους ζητώντας από τους συμμετέχοντες να κρίνουν αν αυτό που αντιλαμβάνονταν ήταν μεγαλύτερο ή μικρότερο σε διάρκεια σε σύγκριση με μια διάρκεια αναφοράς. Όταν τα γεγονότα παρουσιάζονταν στη διαστολή, αυτό οδήγησε τους ανθρώπους να αντιλαμβάνονται τον χρόνο ως μεγαλύτερο από την πραγματική του διάρκεια, σαν να είχε επεκταθεί η διάρκειά του. Στη συστολή, οι άνθρωποι αντιλαμβάνονταν το ίδιο γεγονός ως μικρότερο, σαν να είχε συρρικνωθεί χρονικά. Η Δρ Arslanova από το Τμήμα Ψυχολογίας του Royal Holloway, δήλωσε: “Τα ευρήματά μας απεικονίζουν το σημείο που ο μυθιστοριογράφος Murakami έθετε στο μυθιστόρημά του “Ο Κάφκα στην ακτή”, όταν έγραφε “ο χρόνος διαστέλλεται, στη συνέχεια συστέλλεται, όλα σε αρμονία με το ανακάτεμα της καρδιάς”. “Αυτά τα μοτίβα συστολής και διαστολής καταδεικνύουν πώς η αντίληψή μας για τον χρόνο επηρεάζεται συνεχώς από τις εσωτερικές φυσιολογικές μας καταστάσεις”. Στο δεύτερο πείραμα, οι συμμετέχοντες έκαναν μια παρόμοια εργασία, αλλά με εικόνες προσώπων με συναισθηματικές εκφράσεις. Και πάλι, παρατηρήθηκε το ίδιο συνολικό μοτίβο επιτάχυνσης στη συστολή και επιβράδυνσης στη διαστολή. Αλλά το σημαντικό είναι ότι, όταν τα πρόσωπα αυτά γίνονταν αντιληπτά ως πιο έντονα συναισθηματικά, ο χρόνος συνολικά επιταχυνόταν.
Τα ευρήματα αυτής της μελέτης παρέχουν μια πιο μηχανιστική κατανόηση του τρόπου με τον οποίο οι κοινές χρονικές στρεβλώσεις προκύπτουν από φασικές διαφοροποιήσεις εντός κάθε καρδιακού παλμού. Τα αποτελέσματα μπορεί να έχουν σημαντικές επιπτώσεις, δεδομένου του ρόλου που διαδραματίζει ο χρονισμός σε διάφορες εργασίες υψηλής εξειδίκευσης που εκτελούν οι άνθρωποι (π.χ. οδήγηση, παίξιμο ενός οργάνου ή ορισμένα αθλήματα) και της εμπλοκής της αντίληψης του χρόνου σε διάφορες καταστάσεις ψυχικής υγείας, όπως η κατάθλιψη και το άγχος. Ο καθηγητής Μάνος Τσακίρης από το Τμήμα Ψυχολογίας του Royal Holloway, πρόσθεσε: “Τα ευρήματα αυτά αναδεικνύουν την περίπλοκη σχέση μεταξύ του τι συμβαίνει στο σώμα μας και πώς τα σήματα από το σώμα μας, στην προκειμένη περίπτωση από την καρδιά, μπορούν να λειτουργήσουν ως υποκειμενικός βηματοδότης του χρόνου που περνάει”.
