Συνεχώς νέες εξαρτησιογόνες ουσίες κάνουν την εμφάνισή της στην Ευρώπη. Ο αριθμός των νεοεμφανιζόμενων ναρκωτικών ήταν δεκαπλάσιος το 2011 σε σχέση με έξι χρόνια πριν. Οι νέες ουσίες, καμουφλαρισμένες ως προς τη μοριακή δομή τους ώστε να διαφεύγουν της απαγόρευσης έστω και προσωρινά, είναι «προσαρμοσμένες» στις συνθήκες της εποχής, ούσες οικονομικά προσιτές ακόμη και στους φτωχούς.
Από το τοπίο αυτό δεν θα μπορούσε να εξαιρεθεί η Ελλάδα. Όπως εξηγούν οι ειδικοί, στην εφημερίδα «Έθνος», τα τελευταία χρόνια, που χαρακτηρίζονται από τον άνευ προηγουμένου πολλαπλασιασμό των συνθετικών ναρκωτικών, στη χώρα μας τρεις είναι οι ουσίες που συνιστούν το βασικό κορμό των νέων εξαρτήσεων: Τα συνθετικά κανναβινοειδή, η κρυσταλλική μεθαμφεταμίνη και η κάνναβη υδροπονικής καλλιέργειας.
Ο διδάκτωρ του Παντείου Πανεπιστημίου και υπεύθυνος του τομέα Ερευνας του ΚΕΘΕΑ Γεράσιμος Παπαναστασάτος επισημαίνει πως «νέα θεωρείται οποιαδήποτε ουσία έχει έστω και μία ελάχιστη παραλλαγή στη μοριακή της δομή. Άρα, όταν μιλάμε για δεκαπλασιασμό των ουσιών, εννοούμε εκτροπές και παραλλαγές ουσιών που ήδη κυκλοφορούν.
Όσες έχουν διαπιστωθεί ως ελεγχόμενες ως προς τις παρενέργειές τους, τον τρόπο παρασκευής, αποθήκευσης και διακίνησής τους, υπόκεινται σε νομικές επιπτώσεις. Μέχρι, όμως, να εντοπιστεί, να διαγνωστεί και να ενταχθεί στον κατάλογο των ελεγχόμενων ουσιών, κάθε καινούργια ουσία δεν υπόκειται σε καμία ρύθμιση».
Ως εκ τούτου πολλές από τις ψυχοτρόπες ουσίες είναι «νόμιμες» και πωλούνται ελεύθερα ακόμη και στο Διαδίκτυο…
Τρεις ουσίες που πλημμύρισαν τις πιάτσες
Συνθετικά κανναβινοειδή
Παρουσιάζονται ως φυτικά μείγματα ή θυμιάματα. Πρωτοεμφανίστηκαν με την επωνυμία spice, ενώ κυκλοφόρησαν στην Ελλάδα ως ποτ πουρί για μπάνιο. Παρ’ όλα αυτά είναι, σύμφωνα με τους επιστήμονες, μέχρι και 100 φορές δραστικότερα από την κάνναβη και πολύ πιο επικίνδυνα, καθώς οι επιδράσεις τους δεν έχουν μελετηθεί. Συνήθως καπνίζονται. Το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο για τα Ναρκωτικά και την Τοξικομανία τα θεωρεί υπεύθυνα για ψυχωτικά επεισόδια και διαταραχές πανικού, οργανικά προβλήματα όπως ταχυκαρδία, αύξηση της αρτηριακής πίεσης και συσπάσεις. Είναι τεχνητά επεξεργασμένες ουσίες που παρασκευάστηκαν για φαρμακευτικά ερευνητικά προγράμματα τις δεκαετίες του ’80 και του ’90, όμως δεν χρησιμοποιήθηκαν ποτέ σε άνθρωπο.
Κρυσταλλική μεθαμφεταμίνη
Στην Αθήνα κυκλοφορεί από το 2009 με το ψευδώνυμο «σίσα». Είναι «το ναρκωτικό των φτωχών», αφού πωλείται από 2 ευρώ η δόση έως 30 ευρώ το γραμμάριο. Χαρακτηρίζεται από τους επιστήμονες ως μια «πολύ δύσκολη και επικίνδυνη ουσία». Καθιστά το άτομο επιθετικό και υπερκινητικό για τουλάχιστον είκοσι ώρες. Συνήθως χορηγείται ενδοφλεβίως γι’ αυτό ενοχοποιείται για μολύνσεις του φλεβικού συστήματος και μετάδοση ασθενειών όπως AIDS, ηπατίτιδας C και Β, ενώ προκαλεί ταχύτατη και συστηματική γήρανση των ιστών, η οποία είναι εμφανής στο δέρμα. Καταπονεί τον οργανισμό, προκαλεί σημαντικές βλάβες στη στοματική κοιλότητα και καταστρέφει τα δόντια. Είναι ευρέως διαδεδομένη. Ενίοτε καπνίζεται.
Κάνναβη υδροπονικής καλλιέργειας
Καλλιεργείται σε υπόγειες αίθουσες με εντατικές μεθόδους καλλιέργειας, τεχνητό φωτισμό, ειδικό πότισμα, ελεγχόμενη θερμοκρασία και διάρκεια ημέρας με αποτέλεσμα να τροποποιείται η ποσότητα της δραστικής ουσίας (τετραϋδροκανναβινόλη- THC) που περιέχει η κάνναβη. Ενώ στη φυσική κάνναβη περιέχεται τετραϋδροκανναβινόλη σε ποσοστό 0,5%, στην κάνναβη υδροπονικής καλλιέργειας περιέχεται σε ποσοστό 60%, με αποτέλεσμα ένα τσιγάρο να έχει πολλαπλάσιες παρενέργειες από ό,τι ένα τσιγάρο με κάνναβη. Ευθύνεται για ψυχωτικά επεισόδια. Περισσότερο επικίνδυνη την καθιστά το ότι οι χρήστες δεν γνωρίζουν τι αγοράζουν.