Ο τοκετός στο νερό δεν ήταν μια μόδα που πέρασε. Αποτελεί την πλέον διαδεδομένη μέθοδο φυσικού τοκετού, καθώς προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα για τη μητέρα και το νεογνό, με σπουδαιότερο ίσως αυτό της μεγαλύτερης ηρεμίας και του μειωμένου άγχους. Αρκετές ωστόσο είναι οι γυναίκες που τρομάζουν στην ιδέα και μόνο. Έχουν δίκιο;
Μία από τις πιο διαδεδομένες μεθόδους φυσικού τοκετού στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη, ο τοκετός στο νερό, πρωτοξεκίνησε να εφαρμόζεται στην Ελλάδα σε μαιευτήριο στην Αθήνα. Ήταν το 1999 όταν η πρώτη Ελληνίδα επίτοκη αποφάσισε να χαρίσει στον εαυτό της και στο μωρό της αυτήν την εμπειρία. Από τότε μέχρι σήμερα, βέβαια, πολλά έχουν αλλάξει, ακολουθώντας τις εξελίξεις στον τομέα των εναλλακτικών τοκετών.
Το μόνο που δεν έχει αλλάξει είναι η χαλαρωτική και ευχάριστη επίδραση που έχει το ζεστό νερό -περίπου 37οC- στην ετοιμόγεννη γυναίκα, αλλά και στο μωράκι. Αυτό ωφελείται επειδή το νεογέννητο μεταβαίνει ομαλότερα από τον «παλιό κόσμο του» στο «νέο», όταν η πρώτη αίσθηση που έχει από το νέο περιβάλλον είναι η ήδη οικεία σ’ αυτό αίσθηση του νερού.
Σύμφωνα με έρευνα του Κέντρου Φυσιολογικού Τοκετού στην Ελλάδα, από το 2006 έως το 2010 υπάρχουν 213 περιπτώσεις με χρήση νερού στο 1ο στάδιο τοκετού και 50 γεννήσεις στο νερό, από τις οποίες δεν υπήρχε καμία επιπλοκή για τη μητέρα ή το μωρό.
Στο νερό είσαι μόνη σου, το σώμα σου είναι ελεύθερο, έχεις τη δυνατότητα να κινείσαι, να αλλάζεις θέσεις, δεν είσαι περιορισμένη σ’ ένα κρεβάτι. Επίσης δεν γίνεται χρήση φαρμάκων. Όπως έλεγε και ο γιατρός μου, αντί να βάλουν στη γυναίκα φάρμακα, βάζουν τη γυναίκα στο… φάρμακο, με τη διαφορά ότι το φάρμακο αυτό είναι ό,τι πιο φυσικό υπάρχει: το νερό διηγείται μια κυρία που γέννησε δύο από τα τρία της παιδιά επιλέγοντας τον εναλλακτικό τοκετό στο νερό.
Τα πλεονεκτήματα
Η διαδικασία του τοκετού στο νερό έχει εξαιρετικά ευεργετικές επιδράσεις στη διαχείριση του πόνου και στη διάρκεια του τοκετού. Συγκεκριμένα, το νερό αυξάνει τις ενδορφίνες, την κυκλοφορία του αίματος, τον ρυθμό αναπνοής και μειώνει την αρτηριακή πίεση, το οίδημα και τον πόνο. Έτσι προσφέρει αναλγησία στο 1ο στάδιο του τοκετού ενώ η άνωση του νερού δίνει μεγάλη ευκολία στην κίνηση και στις αλλαγές θέσης της επιτόκου, αποφεύγοντας την καθήλωση στο κρεβάτι.
Ακόμη, η δυνατότητα χαλάρωσης αυξάνεται και μειώνεται το άγχος ενώ γίνεται ευκολότερη η έξοδος του εμβρύου, με λιγότερο πόνο και μικρότερη πιθανότητα τραυματισμών – ρήξεων. Ένα από τα σημαντικά πλεονεκτήματα αποτελεί, επίσης, το γεγονός ότι δεν γίνεται χρήση φαρμάκων ενώ η ανάμνηση της εμπειρίας είναι θετική.
Τα μειονεκτήματα
Ο μεγαλύτερος φόβος των γυναικών έγκειται στην πιθανότητα πνιγμού του μωρού. Κάτι τέτοιο είναι απίθανο να συμβεί καθώς οι πνεύμονες του μωρού αρχίζουν να λειτουργούν από την πρώτη στιγμή που θα έρθει σε επαφή με τον αέρα. Άλλωστε, μέχρι τότε παίρνει οξυγόνο μέσω του ομφάλιου λώρου. Οι κίνδυνοι επιπλοκών είναι οι ίδιοι, όπως και στον τοκετό εκτός νερού.
Στα αρνητικά της μεθόδου τοποθετούνται οι προϋποθέσεις και οι περιορισμοί που τίθενται για να γίνει δυνατή η διεξαγωγή της. Συγκεκριμένα, απαραίτητη προϋπόθεση αποτελεί η καλή σχέση της εγκυμονούσας με το νερό, η φυσιολογική εξέλιξη της κύησης και η προετοιμασία πριν από τον τοκετό με μαθήματα στην πισίνα. Επίσης, ο γιατρός μπορεί (ενδεχομένως και την τελευταία στιγμή) να ακυρώσει την διαδικασία στις εξής περιπτώσεις:
- Σε περιπτώσεις ανώμαλων προβολών και πολύδυμων κυήσεων.
- Σε περιπτώσεις πρόωρης ρήξης υμένων.
- Σε περιστατικά με υπέρταση ή προεκλαμψία
- Σε περιπτώσεις όπου η ηλικία κυήσεως είναι μικρότερη των 37 εβδομάδων.