Η ικανότητά μας να κατανοούμε την σύνταξη σύνθετων προτάσεων είναι μια από τις πιο δύσκολες γλωσσικές δεξιότητες. Το 2019, έρευνα είχε αποκαλύψει μια συσχέτιση μεταξύ της ικανότητας στη χρήση εργαλείων και της καλής συντακτικής ικανότητας. Μια νέα μελέτη τώρα αποδεικνύει ότι και οι δύο δεξιότητες βασίζονται στους ίδιους νευρολογικούς πόρους, οι οποίοι βρίσκονται στην ίδια περιοχή του εγκεφάλου. Επιπλέον, η κινητική προπόνηση με χρήση εργαλείων βελτιώνει την ικανότητά μας να κατανοούμε τη σύνταξη σύνθετων προτάσεων. Ισχύει και το αντίστροφο, φυσικά. Η συντακτική εκπαίδευση βελτιώνει την επάρκειά μας στη χρήση εργαλείων.
Ποια είναι η ιδέα που οδήγησε στην μελέτη;
Από καιρό η γλώσσα θεωρείται μια πολύ περίπλοκη δεξιότητα, η οποία κινητοποιεί συγκεκριμένα δίκτυα του εγκεφάλου. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, οι επιστήμονες επανεξέτασαν αυτήν την ιδέα. Αυτά τα ευρήματα θα μπορούσαν να εφαρμοστούν κλινικά για την υποστήριξη της αποκατάστασης ασθενών που έχουν χάσει κάποιες από τις γλωσσικές τους δεξιότητες. Τη νέα μελέτη διεξήγαγαν ερευνητές από το Inserm, CNRS, το Université Claude Bernard Lyon 1 και το Université Lumière Lyon 2 σε συνεργασία με το Karolinska Institutet στη Σουηδία. Η μελέτη δημοσιεύτηκε τον Νοέμβριο του 2021 στο περιοδικό Science.
Η έρευνα δείχνει ότι οι περιοχές του εγκεφάλου, οι οποίες ελέγχουν ορισμένες γλωσσικές λειτουργίες, όπως η επεξεργασία των σημασιών των λέξεων, εμπλέκονται επίσης στον έλεγχο των λεπτών κινητικών δεξιοτήτων. Ωστόσο, η απεικόνιση του εγκεφάλου δεν είχε παράσχει στοιχεία τέτοιων δεσμών μεταξύ της γλώσσας και της χρήσης εργαλείων. Οι συμμετέχοντες στη νέα μελέτη κλήθηκαν να ολοκληρώσουν διάφορα τεστ που αποτελούνταν από κινητική προπόνηση με χρήση πένσας μήκους 30 cm και συντακτικές ασκήσεις στα γαλλικά.
Αυτό έδωσε τη δυνατότητα στους επιστήμονες να προσδιορίσουν τα δίκτυα του εγκεφάλου ειδικά για κάθε εργασία, αλλά και κοινά και για τις δύο εργασίες. Ανακάλυψαν για πρώτη φορά ότι ο χειρισμός του εργαλείου και οι συντακτικές ασκήσεις παρήγαγαν εγκεφαλικές ενεργοποιήσεις σε κοινές περιοχές, με την ίδια χωρική κατανομή, σε μια περιοχή που ονομάζεται «βασικά γάγγλια». Αυτοί οι δύο τύποι δεξιοτήτων χρησιμοποιούν τους ίδιους πόρους του εγκεφάλου. Είναι λοιπόν δυνατόν να εκπαιδεύσουμε το ένα για να βελτιώσουμε το άλλο;
Η κινητική προπόνηση με τη μηχανική λαβίδα βελτιώνει την κατανόηση σύνθετων φράσεων; Στο δεύτερο μέρος της μελέτης τους, οι επιστήμονες εξέτασαν αυτά τα θέματα και έδειξαν ότι αυτό είναι πράγματι έτσι. Αυτή τη φορά, ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες να εκτελέσουν μια εργασία συντακτικής κατανόησης πριν και μετά από 30 λεπτά κινητικής προπόνησης με την πένσα (βλ. πλαίσιο για λεπτομέρειες του πειράματος). Με αυτό, οι ερευνητές απέδειξαν ότι η κινητική προπόνηση με το εργαλείο οδηγεί σε βελτιωμένη απόδοση στις ασκήσεις συντακτικής κατανόησης.
Συμπεράσματα από την μελέτη
Όταν οι πρόγονοί μας άρχισαν να αναπτύσσουν και να χρησιμοποιούν εργαλεία, αυτή η ικανότητα άλλαξε βαθιά τον εγκέφαλο και επέβαλε γνωστικές απαιτήσεις που μπορεί να οδήγησαν σε την εμφάνιση ορισμένων λειτουργιών όπως η σύνταξη. Αυτά τα πειράματα δείχνουν ότι μετά την κινητική προπόνηση, οι συμμετέχοντες τα πήγαν καλύτερα με τις προτάσεις που θεωρήθηκαν πιο δύσκολες. Οι ομάδες ελέγχου, που πραγματοποίησαν την ίδια γλωσσική εργασία αλλά μετά από κινητική προπόνηση χρησιμοποιώντας γυμνά χέρια ή καθόλου προπόνηση, δεν παρουσίασαν τέτοια βελτίωση.