Ο έρπης ζωστήρας αποτελεί ένα εξαιρετικά επώδυνο λοιμώδες νόσημα που προκαλείται από τον ιό μιας παιδικής ασθένειας, της ανεμοβλογιάς, η οποία ανήκει στις εξανθηματικές νόσους. Ο ιός προσβάλλει τον ανθρώπινο οργανισμό κυρίως κατά την παιδική ηλικία, οπότε και εκδηλώνεται ως ανεμοβλογιά. Ωστόσο, παραμένει σε λανθάνουσα μορφή στο νευρικό σύστημα των φορέων και μπορεί να επανεργοποιηθεί στη διάρκεια της μετέπειτα ζωής τους. Η κύρια αιτία εμφάνισής του είναι το γεγονός ότι οι αμυντικοί μηχανισμοί του ανοσοποιητικού συστήματος προοδευτικά εξασθενούν, ειδικά μετά την ηλικία των 50 ετών – σε 1 από τους 3 που είναι φορείς ενεργοποιείται ο ιός – ή και λόγω ανοσοκαταστολής λόγω νόσου ή θεραπείας.
Κατά την εκδήλωσή του εμφανίζεται κυρίως στο πρόσωπο, την οσφυϊκή περιοχή και στο θώρακα, με εξανθήματα που «ζώνουν» το δέρμα, προκαλώντας καύσο, μούδιασμα, κνησμό, πυρετό, εξάντληση και πολύ πόνο. Ο πόνος μπορεί να γίνει μακροχρόνιος νευροπαθητικός πόνος και να οδηγήσει με «μεθερπητική νευραλγία», η οποία επηρεάζει καταλυτικά την καθημερινότητα των πασχόντων. Σε αυτή την περίπτωση, ο πόνος διαρκεί από μερικούς μήνες έως και χρόνια.
Συγκεκριμένα, αυτό το εξαιρετικά επώδυνο νόσημα έχει σοβαρές επιπλοκές για τον ασθενή όπως:
- Μεθερπητική νευραλγία (PHN) – Εμφανίζεται σε περίπου 30% των ασθενών που νοσούν από έρπητα ζωστήρα
- Οφθαλμικό έρπητα ζωστήρα – Εμφανίζεται σε περίπου 25% των ασθενών που νοσούν από έρπητα ζωστήρα
Για την πρόληψη του έρπητα ζωστήρα το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών συστήνει τον εμβολιασμό όλων των ενηλίκων ηλικίας 60-75 ετών ανεξάρτητα από προηγούμενο ιστορικό νόσησης. Ωστόσο αξιοσημείωτες είναι οι θετικές εξελίξεις αναφορικά με την πρόληψη έναντι του έρπητα ζωστήρα και της μεθερπητικής νευραλγίας σχετικά με ένα νέο εμβόλιο που κυκλοφορεί ήδη στις ΗΠΑ από το 2018. Τον Ιανουάριο του 2022 τιμολογήθηκε και πλέον κυκλοφορεί στη χώρα μας, προσφέροντας πολύ υψηλή και με μεγάλη διάρκεια αποτελεσματικότητα σε όλες τις ηλικιακές ομάδες από 50 ετών και άνω. Επίσης, προσφέρει τη δυνατότητα προστασίας και σε ασθενείς ηλικίας από 18 ετών και άνω που βρίσκονται σε ανοσοκαταστολή λόγω νόσου ή θεραπείας και για τους οποίους μέχρι πρότινος δεν υπήρχε δυνατότητα προστασίας έναντι του έρπητα ζωστήρα. Ως αποτέλεσμα έχει το νέο εμβόλιο καλύπτει μια μεγάλη και ανεκπλήρωτη μέχρι σήμερα ιατρική ανάγκη, χρήζοντας το σημαντικό για την ποιότητα ζωής των ανθρώπων μέσης και τρίτης ηλικίας. Το συγκεκριμένο εμβόλιο πρόκειται να συμπεριληφθεί στη λίστα των συνταγογραφούμενων / αποζημιούμενων σκευασμάτων κάτι το οποίο είναι πολύ σημαντικό να πραγματοποιηθεί το συντομότερο δυνατό, έτσι ώστε να αποκτήσουν οι Έλληνες πρόσβαση στα οφέλη που μπορεί να προσφέρει.
Έρπητας ζωστήρας και Covid-19
Σε πρόσφατη έρευνα που δημοσιεύτηκε στην Oxford University Press (Μάρτιος 2022), φέρει τις υπογραφές της IDSA (Επιστημονική Εταιρεία Μολυσματικών Ασθενειών Αμερικής) και του HIVmva (HIV Ιατρική Εταιρεία) καταγράφτηκε συσχέτιση – μέσα από αναφορές περιστατικών – του έρπητα ζωστήρα και του Covid-19.
- Πλέον νέα ερευνητικά δεδομένα πιστοποιούν ότι ο έρπης ζωστήρας ανήκει στις παρενέργειες της νόσησης από τον Covid-19. Ο κορονοϊός κάνοντας πιο ευάλωτο το ανοσοποιητικό σύστημα, αυξάνει τις πιθανότητες ενεργοποίησης του έρπητα ζωστήρα. H έρευνα κατέδειξε ότι τα άτομα που είχαν διαγνωστεί με Covid-19 είχαν 15% υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης έρπητα ζωστήρα από εκείνα χωρίς Covid-19. Συνολικά 394.677 άτομα 50 ετών και άνω που έχουν νοσήσει με Covid-19 αντιστοιχίστηκαν 1:4 έναντι των 1.577.346 άτομα που δεν είχαν νοσήσει. Επιπροσθέτως, σημειώθηκε ότι ο κίνδυνος ήταν πιο έντονος (21%) μετά τη νοσηλεία στο νοσοκομείο.
Για αυτό συνίσταται ο εμβολιασμός που στοχεύει στην προστασία από τον ιό και συστήνεται στα άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω. Ιδιαιτέρως για τους νοσήσαντες από τον κορονοϊό ο εμβολιασμός έναντι του έρπητα ζωστήρα αναδεικνύεται σε πρωτεύουσας σημασία θωράκιση του οργανισμού τους, «οπλίζοντάς» τον με την πλήρη αντιμετώπιση της πιθανής παρενέργειας.