Μερικές φορές στην επιστήμη, μερικές φορές χρειάζονται χρόνια ή δεκαετίες για να εμφανιστούν καινούργια ευρήματα. Αυτή ήταν η περίπτωση της ερευνητικής ομάδας του Brian Kraemer και της πρόσφατης μελέτης της πρωτεΐνης tau και των επιπτώσεών της στις ασθένειες της άνοιας. Ένα έγγραφο προσδιορίζει τις αλληλεπιδράσεις tau με το RNA, το νουκλεϊκό οξύ που χρησιμεύει ως μόριο σχεδίασης για όλες τις κυτταρικές μας μηχανές, ως βασικό στάδιο στην ανάπτυξη της νόσου του Αλτσχάιμερ και άλλων διαταραχών άνοιας. Το εύρημα αναφέρθηκε από τον Kraemer και τους συνεργάτες του με το Υπουργείο Υποθέσεων Βετεράνων και UW Medicine των ΗΠΑ στο Σιάτλ.
Ευρήματα για τη νόσο Αλτσχάιμερ
Τα στοιχεία, αποδεικνύεται, είχαν κρυφτεί σε κοινή θέα σε ευρήματα έρευνας που δημοσιεύθηκαν για πρώτη φορά τη δεκαετία του 1970. «Αυτό μας έδωσε κομμάτια του παζλ που θα έπρεπε να είχαμε πριν από χρόνια», είπε ο Kraemer, «Πρέπει να δώσουμε περισσότερη προσοχή στο tau». Το Tau, που προφέρεται σαν “wow”, έχει μια χρήσιμη λειτουργία. Παίζει το ρόλο ενός συνδετικού παράγοντα για μικροσωληνίσκους που εξυπηρετούν πολλές βασικές δράσεις στα κύτταρα. Οι επιστήμονες διερεύνησαν με προσήλωση αυτόν τον ρόλο στην πρώιμη έρευνα ταυ, με μεγάλη επίδραση, ειδικά στον τομέα των χημειοθεραπειών.
«Το RNA είναι απλώς ένα πιο δύσκολο μόριο στη μελέτη και δεν ήταν τόσο μοντέρνο όσο οι μικροσωληνίσκοι», είπε ο Kraemer. «Οι μικροσωληνίσκοι εμπλέκονται στην κίνηση των πραγμάτων γύρω από το κύτταρο. Το Tau είναι σημαντικό για τη σταθεροποίηση των μικροσωληνίσκων και έτσι ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά. Αλλά στη δεύτερη εργασία που κυκλοφόρησε ποτέ για το tau, παρατήρησαν ότι αλληλεπιδρά με το RNA. Και τότε το πεδίο έχει ως επί το πλείστον αγνόησε αυτή την παρατήρηση τα τελευταία 45 χρόνια».
Όταν το εργαστήριο του Kraemer άρχισε να μελετά το tau, οι αλληλεπιδράσεις του RNA εμφανίστηκαν επανειλημμένα στα αποτελέσματά τους. Η συνεχής παρουσία της εμπλοκής του νουκλεϊκού οξέος τον έκανε να κάνει μια απλή ερώτηση: Το tau προτιμά να συνδέεται με RNA ή με μικροσωληνίσκους; Στη συνέχεια, το εργαστήριό του ανέπτυξε μια δοκιμή χρησιμοποιώντας μονοκλωνικά αντισώματα για να συγκρίνει τη συγγένεια του tau για το καθένα και διαπίστωσε ότι, υπό εργαστηριακές συνθήκες, το tau προτιμά να συνδέεται με το RNA.
Κανονικά αυτό δεν είναι πρόβλημα επειδή το tau δεν έχει την ευκαιρία να αλληλεπιδράσει με το RNA. Αλλά όταν συμβαίνει, δημιουργεί νευροπαθολογικές βλάβες που οδηγούν σε νευροϊνιδιακά μπερδέματα που πιστεύεται ότι είναι βασικοί παράγοντες στους περισσότερους κοινούς τύπους άνοιας.
“Είναι πιθανότατα ένα πρώιμο στάδιο της διαδικασίας της νόσου: Το Tau βγαίνει από τους μικροσωληνίσκους και εισέρχεται στο RNA και αυτό κάνει αυτή τη διαδικασία της νόσου να αρχίσει να ξεδιπλώνεται”, υπέθεσε ο Kraemer. «Στη νόσο του Αλτσχάιμερ, το RNA γίνεται μερικώς μη επικαλυμμένο και εκτίθεται περαιτέρω στο ταυ, και μόλις ξεκινήσει, γίνεται ένας αυτοενισχυόμενος κύκλος τοξικής συσσώρευσης».
Οι νευροεκφυλιστικές ασθένειες που περιλαμβάνουν το ταυ περιλαμβάνουν έναν μακρύ κατάλογο ανίατων ασθενειών. Σε ορισμένους, η μη φυσιολογική ταυ φαίνεται να είναι η κύρια αιτία. Αυτές ονομάζονται καθαρές ταυοπάθειες και περιλαμβάνουν μετωποκροταφική λοβιακή εκφύλιση, προοδευτική υπερπυρηνική παράλυση και νόσο του Pick.
Το Αλτσχάιμερ ονομάζεται μικτή ταυοπάθεια επειδή μια άλλη πρωτεΐνη, το βήτα-αμυλοειδές, παίζει ρόλο. Οι θεραπείες για το βήτα-αμυλοειδές, που κάποτε θεωρούνταν πολλά υποσχόμενες, ήταν στους πρόσφατους τίτλους που αναφέρουν ανάμεικτα αποτελέσματα από δοκιμές που διαπίστωσαν ότι ένα φάρμακο δεν περιορίζει την ασθένεια, όπως ελπίζαμε.
Ο Kraemer πιστεύει ότι αυτό σημαίνει ότι ήρθε η ώρα να στραφούμε στο tau για πολύ καθυστερημένες απαντήσεις. «Με τις θεραπείες με βήτα-αμυλοειδές για τη νόσο του Αλτσχάιμερ, αντιμετωπίζουμε τη μισή ασθένεια, αλλά όχι την άλλη μισή», είπε. «Και αν απευθύνεστε μόνο στο ένα και όχι στο άλλο, αυτός είναι πιθανώς ο λόγος που η θεραπεία δεν λειτουργεί πολύ καλά. Δεν ξέρω ότι αυτή θα είναι μια θεραπευτικά εφαρμόσιμη στρατηγική, αλλά είναι σίγουρα μια ιδέα και μία από αυτές τις ιδέες θα πρέπει να είναι επιτυχής για να σημειώσουμε πρόοδο στη νόσο του Αλτσχάιμερ».