Είναι γνωστό ότι ο καλός βραδινός ύπνος γίνεται πιο δύσκολος όσο μεγαλώνουμε. Ωστόσο, η υποκείμενη βιολογία για το γιατί συμβαίνει αυτό δεν έχει γίνει καλά κατανοητή. Μια ομάδα Αμερικανών επιστημόνων έχει τώρα εντοπίσει πώς το κύκλωμα του εγκεφάλου που εμπλέκεται στη ρύθμιση της υπνηλίας και της εγρήγορσης υποβαθμίζεται με την πάροδο του χρόνου στα ποντίκια, κάτι που, όπως λένε, ανοίγει το δρόμο για καλύτερα φάρμακα στους ανθρώπους. “Περισσότεροι από τους μισούς ανθρώπους ηλικίας 65 ετών και άνω παραπονιούνται για την ποιότητα του ύπνου“, δήλωσε ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Στάνφορντ, Λουίς ντε Λετσέα, ο οποίος συνέγραψε μια μελέτη σχετικά με το εύρημα που δημοσιεύτηκε την Πέμπτη στο Science.
Λεπτομέρειες για την μελέτη
Έρευνες έχουν δείξει ότι η στέρηση ύπνου συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο πολλαπλών κακών αποτελεσμάτων υγείας, από υπέρταση έως καρδιακές προσβολές, διαβήτη, κατάθλιψη και συσσώρευση εγκεφαλικής πλάκας που συνδέεται με το Αλτσχάιμερ. Η αϋπνία αντιμετωπίζεται συχνά με μια κατηγορία φαρμάκων που είναι γνωστά ως υπνωτικά. Όμως αυτά δεν λειτουργούν πολύ καλά στον ηλικιωμένο πληθυσμό. Για τη νέα μελέτη, ο de Lecea και οι συνεργάτες του αποφάσισαν να διερευνήσουν τις υποκρετίνες, βασικές χημικές ουσίες του εγκεφάλου που παράγονται μόνο από ένα μικρό σύμπλεγμα νευρώνων στον υποθάλαμο του εγκεφάλου, μια περιοχή που βρίσκεται μεταξύ των ματιών και των αυτιών.
Από τα δισεκατομμύρια νευρώνες στον εγκέφαλο, μόνο περίπου 50.000 παράγουν υποκρετίνες. Το 1998, ο de Lecea και άλλοι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι οι υποκρετίνες μεταδίδουν σήματα που παίζουν ζωτικό ρόλο στη σταθεροποίηση της εγρήγορσης. Δεδομένου ότι πολλά είδη βιώνουν κατακερματισμένο ύπνο καθώς γερνούν, υποτίθεται ότι οι ίδιοι μηχανισμοί παίζουν στα θηλαστικά και προηγούμενη έρευνα είχε δείξει ότι η υποβάθμιση των υποκρετινών οδηγεί σε ναρκοληψία σε ανθρώπους, σκύλους και ποντίκια. Η ομάδα επέλεξε νεαρά (3 έως 5 μηνών) και ηλικιωμένα ποντίκια (18 έως 22 μηνών) και χρησιμοποίησε το φως που μεταφέρονταν από ίνες για να διεγείρει συγκεκριμένους νευρώνες.
Ευρήματα της έρευνας
Κατέγραψαν τα αποτελέσματα χρησιμοποιώντας τεχνικές απεικόνισης. Αυτό που βρήκαν ήταν ότι τα μεγαλύτερα ποντίκια είχαν χάσει περίπου το 38% των υποκρετινών σε σύγκριση με τα νεότερα ποντίκια. Ανακάλυψαν επίσης ότι οι υποκρετίνες που παρέμειναν στα ηλικιωμένα ποντίκια ήταν πιο διεγερτικές και πιο εύκολα ενεργοποιημένες, καθιστώντας τα ζώα πιο επιρρεπή στο να ξυπνήσουν. Αυτό μπορεί να οφείλεται στη φθορά με την πάροδο του χρόνου των καναλιών καλίου, που είναι βιολογικοί διακόπτες ενεργοποίησης-απενεργοποίησης κρίσιμοι για τις λειτουργίες πολλών τύπων κυττάρων.
“Οι νευρώνες τείνουν να είναι πιο ενεργοί και να πυροδοτούν περισσότερο, και αν πυροδοτούν περισσότερο, ξυπνάτε πιο συχνά”, είπε ο de Lecea. Ο εντοπισμός της συγκεκριμένης οδού που ευθύνεται για την απώλεια ύπνου θα μπορούσε να οδηγήσει σε καλύτερα φάρμακα, υποστήριξαν η Laura Jacobson και ο Daniel Hoyer, από το Ινστιτούτο Νευροεπιστήμης και Ψυχικής Υγείας της Αυστραλίας Florey, σε σχετικό άρθρο σχολιασμού. Οι τρέχουσες θεραπείες, όπως τα υπνωτικά, “μπορούν να προκαλέσουν γνωστικά παράπονα και πτώσεις” και τα φάρμακα που στοχεύουν στο συγκεκριμένο κανάλι μπορεί να λειτουργήσουν καλύτερα, είπαν.