Εγκέφαλος: Τι αλλαγές συμβαίνουν κατά την εκμάθηση μιας νέας γλώσσας [vid]

«Τους πρώτους μήνες, μπορείτε να μετρήσετε ποσοτικά τη βελτίωση της γλωσσικής ικανότητας παρακολουθώντας τις εγκεφαλικές ενεργοποιήσεις», δήλωσε ο καθηγητής Kuniyoshi L. Sakai, νευροεπιστήμονας στο Πανεπιστήμιο του Τόκιο και πρώτος συγγραφέας της έρευνας που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο Frontiers in Behavioral Neuroscience.

Οι ερευνητές μελέτησαν 15 εθελοντές, καθώς μετακόμισαν στο Τόκιο και ολοκλήρωσαν εισαγωγικά μαθήματα ιαπωνικών για τουλάχιστον τρεις ώρες κάθε μέρα. Όλοι οι εθελοντές ήταν γηγενείς ομιλητές των ευρωπαϊκών γλωσσών στα 20 τους που είχαν προηγουμένως σπουδάσει αγγλικά ως παιδιά ή έφηβοι, αλλά δεν είχαν προηγούμενη εμπειρία στη μελέτη της ιαπωνικής γλώσσας, όπως και δεν είχα ταξιδέψει ποτέ πριν στην Ιαπωνία.

Οι εθελοντές έλαβαν τεστ ανάγνωσης και ακρόασης πολλαπλών επιλογών μετά από τουλάχιστον οκτώ εβδομάδες μαθημάτων και το επανέλαβαν έξι έως δεκατέσσερις εβδομάδες αργότερα. Οι ερευνητές επέλεξαν να αξιολογήσουν μόνο τις «παθητικές» γλωσσικές δεξιότητες ανάγνωσης και ακρόασης, επειδή αυτές μπορούν να βαθμολογηθούν αντικειμενικά από τις «ενεργές» δεξιότητες γραφής και ομιλίας. Οι εθελοντές βρίσκονταν μέσα σε ένα σαρωτή μαγνητικής τομογραφίας (MRI) ενώ έκαναν τις δοκιμές έτσι ώστε οι ερευνητές να μπορούν να μετρήσουν την τοπική ροή αίματος γύρω από τις περιοχές του εγκεφάλου τους, δείκτης νευρωνικής δραστηριότητας.

«Με απλά λόγια, υπάρχουν τέσσερις περιοχές του εγκεφάλου που ειδικεύονται στη γλώσσα. Ακόμα και σε μια μητρική, δεύτερη ή τρίτη γλώσσα, οι ίδιες περιοχές είναι υπεύθυνες», δήλωσε ο Sakai.

Αυτές οι τέσσερις περιοχές είναι το κέντρο γραμματικής και η περιοχή κατανόησης στον αριστερό μετωπιαίο λοβό, καθώς και οι ακουστικές περιοχές επεξεργασίας και λεξιλογίου στον κροταφομετρικό λοβό. Επιπλέον, οι περιοχές μνήμης του ιππόκαμπου και οι οπτικές περιοχές του εγκεφάλου, οι ινιακοί λοβοί, ενεργοποιούνται επίσης για να υποστηρίξουν τις τέσσερις περιοχές που σχετίζονται με τη γλώσσα κατά τη διάρκεια των εξετάσεων.

Κατά τη διάρκεια των αρχικών δοκιμών ανάγνωσης και ακρόασης, αυτές οι περιοχές του εγκεφάλου των εθελοντών παρουσίασαν σημαντικές αυξήσεις στη ροή του αίματος, αποκαλύπτοντας ότι οι εθελοντές σκέφτονταν σκληρά να αναγνωρίσουν τους χαρακτήρες και τους ήχους της άγνωστης γλώσσας. Οι εθελοντές σημείωσαν περίπου 45% ακρίβεια στις δοκιμές ανάγνωσης και 75% ακρίβεια στις δοκιμές ακρόασης (η τυχαία εικασία στις δοκιμές πολλαπλής επιλογής θα παρήγαγε ακρίβεια 25%).

Οι ερευνητές μπόρεσαν να διακρίνουν μεταξύ δύο υποπεριοχών του ιππόκαμπου κατά τη διάρκεια των τεστ ακρόασης. Το παρατηρούμενο μοτίβο ενεργοποίησης ταιριάζει με τους ρόλους που έχουν ήδη περιγραφεί για τον πρόσθιο ιππόκαμπο στην κωδικοποίηση νέων αναμνήσεων και για τον οπίσθιο ιππόκαμπο στην ανάκληση αποθηκευμένων πληροφοριών.

Στη δεύτερη δοκιμή αρκετές εβδομάδες αργότερα, οι βαθμολογίες των δοκιμών ανάγνωσης των εθελοντών βελτιώθηκαν κατά μέσο όρο στο 55%. Η ακρίβειά τους στα τεστ ακρόασης ήταν αμετάβλητη, αλλά ήταν πιο γρήγοροι στο να επιλέξουν μια απάντηση, την οποία οι ερευνητές ερμηνεύουν ως βελτιωμένη κατανόηση.

Συγκρίνοντας τα αποτελέσματα από τις πρώτες δοκιμές με τις δεύτερες εξετάσεις, μετά από επιπλέον εβδομάδες μελέτης, οι ερευνητές διαπίστωσαν μειωμένη ενεργοποίηση του εγκεφάλου στο κέντρο γραμματικής και στην περιοχή κατανόησης κατά τη διάρκεια των δοκιμών ακρόασης, καθώς και στις οπτικές περιοχές των ινιακών λοβών κατά τη διάρκεια των δοκιμών ανάγνωσης.

«Περιμένουμε ότι η ενεργοποίηση του εγκεφάλου θα μειωθεί μετά την επιτυχή εκμάθηση μιας γλώσσας, επειδή δεν απαιτεί τόση ενέργεια για να καταλάβει», δήλωσε ο Sakai.

Συγκεκριμένα, κατά τη διάρκεια του δεύτερου τεστ ακρόασης, οι εθελοντές είχαν ελαφρώς αυξημένη ενεργοποίηση της ακουστικής περιοχής επεξεργασίας των κροταφικών λοβών τους, πιθανώς λόγω της βελτιωμένης «φωνής του νου» κατά την ακρόαση.

«Οι αρχάριοι δεν έχουν κυριαρχήσει τα ηχητικά μοτίβα της νέας γλώσσας, οπότε δεν μπορούν να τα κρατήσουν στη μνήμη και να τα φανταστούν καλά. Εξακολουθούν να ξοδεύουν πολλή ενέργεια για να αναγνωρίσουν την ομιλία σε αντίθεση με τους κανόνες γραμμάτων ή γραμματικής», δήλωσε ο Sakai.

Αυτό το μοτίβο της ενεργοποίησης του εγκεφάλου αλλάζει – μια δραματική αρχική άνοδο κατά τη διάρκεια της μαθησιακής φάσης και μια πτώση καθώς η νέα γλώσσα αποκτάται και ενοποιείται επιτυχώς – μπορεί να δώσει στους εμπειρογνώμονες της νευροβιολογίας της γλώσσας ένα βιομετρικό εργαλείο για την αξιολόγηση των προγραμμάτων σπουδών για τους μαθητές γλωσσών ή πιθανώς για τους ανθρώπους που ανακτούν γλωσσικές δεξιότητες που χάθηκαν μετά από εγκεφαλικό επεισόδιο ή άλλο εγκεφαλικό τραύμα.

«Στο μέλλον, μπορούμε να μετρήσουμε τις ενεργοποιήσεις του εγκεφάλου για να συγκρίνουμε αντικειμενικά διαφορετικές μεθόδους για να μάθουμε μια γλώσσα και να επιλέξουμε μια πιο αποτελεσματική τεχνική», δήλωσε ο Sakai.

Μέχρι να εντοπιστεί μια ιδανική μέθοδος, οι ερευνητές στο UTokyo προτείνουν να αποκτήσουν μια γλώσσα σε ένα φυσικό περιβάλλον με στυλ βύθισης, όπως σπουδές στο εξωτερικό ή με οποιονδήποτε τρόπο που ταυτόχρονα ενεργοποιεί τις τέσσερις γλώσσες του εγκεφάλου.

Αυτό το μοτίβο ενεργοποίησης του εγκεφάλου με την πάροδο του χρόνου στους εγκεφάλους των μεμονωμένων εθελοντών αντικατοπτρίζει τα αποτελέσματα προηγούμενης έρευνας, όπου ο Sakai και οι συνεργάτες του συνεργάστηκαν με γηγενείς Ιάπωνες 13 και 19 ετών που έμαθαν αγγλικά σε τυπικά μαθήματα δημοτικού σχολείου του Τόκιο. Έξι χρόνια μελέτης φάνηκαν να επιτρέπουν στους 19χρονους να καταλάβουν τη δεύτερη γλώσσα αρκετά καλά ώστε τα επίπεδα ενεργοποίησης του εγκεφάλου να μειώνονται σε επίπεδα παρόμοια με αυτά της μητρικής τους γλώσσας.

Η πρόσφατη μελέτη επιβεβαίωσε το ίδιο μοτίβο αλλαγών στην ενεργοποίηση του εγκεφάλου μέσα σε λίγους μήνες και όχι χρόνια, δίνοντας ενδεχομένως ενθάρρυνση σε όποιον θέλει να μάθει μια νέα γλώσσα ως ενήλικας.

Εμπνευστείτε από το παρακάτω βίντεο: