Διαβήτης: Περισσότεροι από 500 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως πάσχουν από διαβήτη. Περίπου 2,6 δισεκατομμύρια είναι υπέρβαροι. Κάτι που έχουν κοινό και οι δύο ομάδες είναι ότι η ορμόνη ινσουλίνη δεν λειτουργεί σχεδόν τόσο καλά γι’ αυτούς όσο για τους ανθρώπους που είναι υγιείς και βρίσκονται σε φυσιολογικό βάρος. Οι ερευνητές επιθυμούν διακαώς να κατανοήσουν καλύτερα τις διαδικασίες που επηρεάζουν τη λειτουργία της ινσουλίνης στο σώμα μας, προκειμένου να αναπτύξουν νέα φάρμακα και θεραπείες. Σε μια νέα μελέτη, ερευνητές από το Τμήμα Διατροφής, Άσκησης και Αθλητισμού (NEXS) του Πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης μελέτησαν τον τρόπο με τον οποίο ο GDF15 (αυξητικός παράγοντας διαφοροποίησης 15) επηρεάζει την ευαισθησία στην ινσουλίνη σε τρωκτικά.
Οι ερευνητές ήταν οι πρώτοι που ανακάλυψαν ότι ο αυξητικός παράγοντας διαφοροποίησης 15 GDF15 βελτιώνει στην πραγματικότητα την ευαισθησία σε ποντίκια και αρουραίους, καθιστώντας τα πιο κατάλληλα να ρυθμίζουν το σάκχαρο στο αίμα τους και να απορροφούν ενέργεια στους μυς τους. Το αποτέλεσμα, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Cell Metabolism, αυξάνει τη γενική μας κατανόηση του αυξητικoύ παράγοντα διαφοροποίησης 15 GDF15. “Η αυξημένη ευαισθησία στην ινσουλίνη είναι ένας σημαντικός δείκτης υγείας και κρίσιμος για την αποφυγή του διαβήτη τύπου 2, της υψηλής αρτηριακής πίεσης και των καρδιαγγειακών παθήσεων. Το γεγονός ότι είμαστε τώρα σε θέση να αποδείξουμε μια ευεργετική επίδραση του αυξητικού παράγοντα διαφοροποίησης 15 GDF15 στα τρωκτικά δημιουργεί ενδιαφέρουσες προοπτικές”, εξηγεί ο καθηγητής Erik Richter, κύριος συγγραφέας της μελέτης. Οι παχύσαρκοι αρουραίοι χάνουν βάρος, οι αδύνατοι επωφελούνται από τη βελτιωμένη δράση της ινσουλίνης. Μεταξύ άλλων, προηγούμενες μελέτες έδειξαν ότι η ορμόνη έκανε τα παχύσαρκα τρωκτικά να χάσουν βάρος, επειδή η ορμόνη δρα ως κατασταλτικό της όρεξης. Σε αυτή τη μελέτη, οι ερευνητές ήθελαν να δουν αν τα άπαχα τρωκτικά επωφελήθηκαν από τη λήψη της ορμόνης αυξητικού παράγοντα διαφοροποίησης 15 GDF15, παρόλο που δεν έχασαν βάρος. Τα πειράματα έδειξαν ότι μια χαμηλή δόση GDF15 κάθε δεύτερη ημέρα, κατανεμημένη σε τρεις περιπτώσεις, βελτίωσε τη δράση της ινσουλίνης. “Επειδή απαιτούνται αρκετά υψηλές δόσεις του αυξητικού παράγοντα διαφοροποίησης 15 GDF15 για να περιοριστεί η όρεξη, τα αδύνατα τρωκτικά μας δεν έχασαν βάρος με τις χαμηλές δόσεις που τους δώσαμε. Ωστόσο, η ευαισθησία τους στην ινσουλίνη βελτιώθηκε. Αποδείχθηκε ότι ήταν κυρίως το συκώτι και ο λιπώδης ιστός τους που αύξησαν την ευαισθησία στην ινσουλίνη και όχι οι μύες, όπως περιμέναμε”, λέει ο Richter. Η υψηλή ευαισθησία στην ινσουλίνη είναι ένας καλός δείκτης υγείας, επειδή η μειωμένη ευαισθησία στην ινσουλίνη -η λεγόμενη αντίσταση στην ινσουλίνη- επιβαρύνει την έκκριση ινσουλίνης στο πάγκρεας και μπορεί να οδηγήσει, μεταξύ άλλων, στην εμφάνιση διαβήτη τύπου 2. Η ικανότητα της ορμόνης να δρα ως κατασταλτικό της όρεξης έχει επίσης δοκιμαστεί σε ανθρώπους – χωρίς όμως εξίσου θετικά αποτελέσματα, καθώς η ναυτία ήταν μια παρενέργεια. Ωστόσο, ναυτία παρατηρείται και με άλλα σκευάσματα καταστολής της όρεξης. Το κατά πόσον ο αυξητικός παράγοντας διαφοροποίησης 15 GDF15 αυξάνει επίσης την ευαισθησία στην ινσουλίνη στους ανθρώπους μένει να μελετηθεί.
Πολλές παράξενες επιδράσεις στο σώμα
Η ορμόνη του στρες (αυξητικός παράγοντας διαφοροποίησης 15) GDF15 δεν είναι άγνωστη στους επιστήμονες λόγω του ότι εκκρίνεται σε ένα πολύ ευρύ φάσμα φυσιολογικών καταστάσεων. Για παράδειγμα, οι συγκεντρώσεις της GDF15 αυξάνονται κατά τη διάρκεια της σωματικής δραστηριότητας, με τη γήρανση και σε άτομα που είναι υπέρβαρα ή παλεύουν με σοβαρές ασθένειες, όπως ο καρκίνος ή η καρδιοπάθεια. Στις έγκυες γυναίκες, τα επίπεδα της ορμόνης είναι αυξημένα 100 φορές πάνω από το φυσιολογικό. Όσο καλύτερη είναι η φυσική κατάσταση ενός ατόμου, τόσο χαμηλότερα είναι τα επίπεδα της GDF15 στην κυκλοφορία του αίματος κατά την ηρεμία. Θα μπορούσε κανείς να μπει στον πειρασμό να θεωρήσει την GDF15 ως έναν αντίστροφο βιοδείκτη της γενικής υγείας – όσο χαμηλότερη είναι η GDF15 σε κατάσταση ηρεμίας, τόσο το καλύτερο. Αλλά, όπως και με όλες τις άλλες φυσιολογικές καταστάσεις στις οποίες εμπλέκεται με κάποιο τρόπο αυτή η μυστηριώδης ορμόνη, οι ερευνητές δεν γνωρίζουν ακόμη ακριβώς τον ρόλο που παίζει η GDF15: “Η ορμόνη ξεχωρίζει επειδή εκκρίνεται σε τόσες πολλές διαφορετικές καταστάσεις χωρίς να κατανοούμε πλήρως το γιατί και ποια είναι η επίδρασή της. Από τη μία πλευρά, μπορούμε να δούμε ότι βελτιώνει την ευαισθησία στην ινσουλίνη στα ποντίκια, κάτι που αποτελεί θετικό φυσιολογικό αποτέλεσμα. Ταυτόχρονα, όμως, είναι μια ορμόνη που αυξάνεται κάτω από διάφορους τύπους στρες. Το πώς ακριβώς συνδέονται όλα αυτά είναι κάτι που πρέπει να διερευνήσουμε διεξοδικότερα”, καταλήγει ο Erik Richter.
