Διαπίστωση Ερευνητές: Πέρα από την οπτική ομορφιά των τοπίων, τα δάση και οι παραλίες περιέχουν επίσης φυσικά ηχητικά στοιχεία που λειτουργούν ευεργετικά στην υγεία των ανθρώπων. Η διαπίστωση αυτή αποτελεί μέρος μιας μεγάλης, πρόσφατα δημοσιευμένης μετα-ανάλυσης που εξετάζει την επίδραση του φυσικού ήχου στους βιοδείκτες των επισκεπτών – η οποία εξέτασε δεκάδες διαφορετικές επιστημονικές εργασίες επί του θέματος. Όταν το 2018 έφτασα στο Εθνικό Μνημείο Δεινοσαύρων, στη Γιούτα, είδα ένα μονοπάτι για πεζοπορία δύο μιλίων που ονομάζεται Sound of Silence Trail (Μονοπάτι του Ήχου της Σιωπής). Καθώς άρχισα να περπατώ, πρόσεξα τους ήχους, ή την έλλειψή τους, γύρω μου. Μετά από μόλις ένα λεπτό πεζοπορίας πάνω από επίπεδη θαμνώδη έρημο, γύρισα πίσω για να εξετάσω το σταθμευμένο Nissan μου και είδα ένα αυτοκίνητο να περνάει κατά μήκος του δρόμου λίγο πιο πέρα. Ωστόσο, δεν παρήγαγε περισσότερο ήχο από το φύσημα του ανέμου στα δέντρα – σαν η έρημος να καταπίνει ή να απομονώνει τον εξωτερικό ήχο, ο οποίος δεν φτάνει σε εμένα.
Αυτό είναι μόνο το δικό μου προσωπικό παράδειγμα για το πώς η Υπηρεσία Εθνικών Πάρκων των ΗΠΑ επιμελείται τη διάταξη των μονοπατιών, των χώρων στάθμευσης, των χώρων κατασκήνωσης και άλλων για να διατηρήσει τμήματα ακουστικά σημαντικών τοπίων – ένα θέμα που οδήγησε τη Rachel Buxton, επιστήμονα προστασίας του περιβάλλοντος από το Πανεπιστήμιο Carleton στην Οτάβα, να ξεφύγει από τη συνήθειά της να εξετάζει τις αντιδράσεις του στρες από τη ρύπανση του θορύβου και να στραφεί προς τις θεραπευτικές επιδράσεις των φυσικών ήχων.
Στην εισαγωγή της μετα-ανάλυσής της, η Buxton αναφέρεται σε μια μελέτη που εξέτασε πώς διάφοροι παράγοντες, όπως η απώλεια ύπνου και οι ασθένειες, αφαιρούν “υγιή έτη ζωής”, από την κοινωνία -μια ενδιαφέρουσα μέτρηση- και διαπίστωσε ότι 650.000 χρόνια ζωής σε υγιή κατάσταση χάνονται λόγω της ηχορύπανσης – 1000% περισσότερα από τα καρδιαγγειακά νοσήματα.
«Ακουστική» αναζωογόνηση
Οι ήχοι προκαλούν αντιδράσεις σε κάθε γνωστό σπονδυλωτό, και τα περισσότερα ζώα, ακόμη και τα φυτά έχουν εξελιχθεί ώστε να αντιλαμβάνονται τον ήχο ως σημαντικό τρόπο πλοήγησης στο περιβάλλον, εύρεσης τροφής και συντρόφων, όπως και αποφυγής κινδύνων. Ως εκ τούτου, η παρεμπόδιση των ήχων από την ηχορύπανση μπορεί να προκαλέσει πολλές επιζήμιες νευρολογικές επιπτώσεις, όπως αύξηση της έκκρισης κορτιζόλης που μπορεί να οδηγήσει σε αρνητικά αποτελέσματα για την υγεία.
Μια επικρατούσα θεωρία σχετικά με το γιατί τα φυσικά ηχοτοπία προάγουν την αναζωογόνηση και την υγεία είναι ότι συνήθως δεν απαιτούν κατευθυνόμενη προσοχή και μπορούν να επιτρέψουν ένα είδος «απενεργοποίησης» της ακουστικής εστίασης, κάτι που δεν μπορεί σχεδόν ποτέ να γίνει στη συνεχή διέγερση ενός αστικού περιβάλλοντος.
Στη μετα-ανάλυσή της η Buxton εξέτασε 36 μελέτες, οι οποίες συνολικά ανέφεραν κατά μέσο όρο 28% μείωση του αισθήματος ενόχλησης όταν ακούγονταν φυσικοί ήχοι όπως τα πουλιά, ο άνεμος και το νερό – αυτό δεν αποτελεί έκπληξη. Όσον αφορά στους παραδοσιακούς δείκτες υγείας, όπως η αρτηριακή πίεση, ο καρδιακός ρυθμός και ο αντιλαμβανόμενος πόνος, όλοι τους μειώθηκαν σε σημαντικό βαθμό (23%) από τους γεωφυσικούς ήχους του νερού.
Ωστόσο, οι περισσότερες από τις μελέτες που εξετάστηκαν διεξήχθησαν σε εργαστήριο, και έτσι, εκτός από την ανασκόπηση της βιβλιογραφίας, η Buxton έθεσε ως στόχο να μετρήσει την επικράτηση του ήχου στα Εθνικά Πάρκα των ΗΠΑ, εν μέρει για να βοηθήσει στην ενημέρωση των διαχειριστών των πάρκων – ιδιαίτερα των πάρκων με μεγάλη επισκεψιμότητα – για το πώς να οργανώσουν τις υποδομές ώστε να διατηρήσουν περιοχές με πλούσια ηχητικά στοιχεία.
«Στα πάρκα, ο θόρυβος υποβαθμίζει την απόλαυση και την υγεία των επισκεπτών άμεσα ως περιβαλλοντικός στρεσογόνος παράγοντας και έμμεσα μεταβάλλοντας τον αριθμό των ζώων που παράγουν ήχο και μειώνοντας έτσι την ποικιλομορφία των φυσικών ήχων», έγραψε. Ωστόσο, όταν οι φυσικοί ήχοι ακούγονταν σε συνδυασμό με τον ανθρωπογενή θόρυβο, οι αρνητικές επιπτώσεις της ηχορύπανσης μειώνονταν σε μεγάλο βαθμό.
Η Buxton και οι συνεργάτες της αξιολόγησαν 221 ηχογραφήσεις από 68 Εθνικά Πάρκα και διαπίστωσαν ότι το 75% αυτών είχαν υψηλά επίπεδα φυσικών ήχων. «Για μένα αυτοί οι ήχοι είναι θησαυροί», λέει η Buxton στο Smithsonian. «Είναι καταπληκτικοί φυσικοί πόροι και πόσο αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι είναι επίσης πραγματικά καλοί για την υγεία και την ευημερία μας».