Τα περισσότερα μελανώματα προκαλούνται από μεταλλάξεις που ενθαρρύνουν την εκτός ελέγχου αντιγραφή του κυττάρου, ενώ οι σπίλοι (κρεατοελιές που αποτελούνται από μη-καρκινικά κύτταρα στην επιφάνεια του δέρματος) που φιλοξενούν τις ίδιες μεταλλάξεις δεν αναπτύσσονται εκτός ελέγχου. Ωστόσο, αλλαγές στο επίπεδο της γονιδιακής έκφρασης μπορεί να προκαλέσουν τους σπίλους να μεταμορφωθούν σε μελανώματα. Οι δερματολόγοι υποθέτουν ότι 30 έως 40 % των μελανωμάτων (περίπου 30.000 περιπτώσεις ετησίως στις ΗΠΑ) μπορεί να προκύψουν σε συνδυασμό με ένα σπίλο. Ωστόσο, οι κλινικοί γιατροί θα ήθελαν να είναι σε θέση να μπορούν να κάνουν καλύτερη διάκριση μεταξύ των δύο, ιδιαίτερα σε οριακές περιπτώσεις, εξετάζοντας δερματικό ιστό μετά από μια βιοψία ασθενούς.
Ο John T. Seykora, MD, PhD, καθηγητής Δερματολογίας στην Ιατρική Σχολή Perelman του πανεπιστημίου της Pennsylvania, καθοδήγησε μια μελέτη που αποκάλυψε ότι τα μειωμένα επίπεδα του γονιδίου p15 προσδιορίζουν αν ένας σπίλος θα κάνει τη μετάβαση σε μελάνωμα. Οι λειτουργίες της πρωτεΐνης p15 αναστέλλουν τον πολλαπλασιασμό των κυττάρων των σπίλων. Τα ευρήματα της σχετικής μελέτης δημοσιεύονται στο τελευταίο τεύχος του American Journal of Pathology . «Δείξαμε ότι η έκφραση του p15 αποτελεί έναν ισχυρό βιοδείκτη για τη διάκριση ενός σπίλου από μελάνωμα», είπε ο Seykora. «Το να γίνει με αξιοπιστία αυτή η διάκριση ήταν ένα μακροχρόνιο ζήτημα για τους δερματολόγους. Ελπίζουμε ότι αυτή η νέα ανακάλυψη θα βοηθήσει τους ιατρούς να καθορίσουν αν ένας σπίλος έχει μετατραπεί σε μελάνωμα. Αυτό θα μπορούσε να βοηθήσει τους ιατρούς και τους ασθενείς σε δύσκολες περιπτώσεις. Με τις τρέχουσες συνθήκες αυτή η μέθοδος ελπίζουμε να μετακινηθεί από το ερευνητικό πεδίο σε αυτό της καθημερινής κλινικής πρακτικής σε περίπου ένα έως δύο χρόνια».
Μειωμένη έκφραση και στη συγγενική πρωτεΐνη p16 έχει επίσης συσχετιστεί με μελάνωμα, αλλά η p15 φαίνεται να είναι ο κύριος οδηγός που προκαλεί κυτταρική γήρανση στα κύτταρα των σπίλων. Οι ερευνητές έβαψαν ιστούς από ανθρώπινους σπίλους και μελανώματα με αντισώματα p15 και p16. Η χρώση αξιολογήθηκε και βαθμολογήθηκε για το ποσοστό και την ένταση έκφρασης των πρωτεϊνών στα κύτταρα. Αυτή η προσέγγιση θα μπορούσε επίσης να αποτελέσει τη βάση ενός κλινικού τεστ. «Εάν το επίπεδο χρώσης είναι υψηλό τότε είναι συμβατό με καλοήθη σπίλο» δήλωσε ο Seykora «εάν το επίπεδο χρώσης είναι χαμηλό τότε αυτό θα ήταν συμβατό με μελάνωμα».