Οι νευροφυσιολογικές τεχνικές (π.χ. ηλεκτροεγκεφαλογραφία, ΗΕΓ, διακρανιακή μαγνητική διέγερση, TMS) επιτρέπουν μια ενημερωμένη διερεύνηση της υπερδιέγερσης του εγκεφάλου που υποστηρίζει την τυπική δυσκολία διατήρησης ενός σταθερού επιπέδου επαγρύπνησης ή την εμπειρία ενός τακτικού κύκλου ύπνου-εγρήγορσης σε ασθενείς που ζουν με νόσο Alzheimer (AD ).
Αντιμετώπιση της νόσου Alzheimer
Είναι σημαντικό ότι αυτή η δυσκολία έχει σημαντικό αντίκτυπο στο επίπεδο συνείδησης των ασθενών, επηρεάζοντας την ικανότητα των ασθενών να παρακολουθούν τηλεοπτικά προγράμματα και κοινωνικές συνομιλίες κατά τη διάρκεια της ημέρας και εμποδίζοντας τον βαθύ ύπνο τη νύχτα. Ως σημαντικό πλεονέκτημα, οι νευροφυσιολογικές τεχνικές μπορούν να εφαρμοστούν σε προκλινικά και κλινικά ερευνητικά μοντέλα της νόσου, της εξέλιξης της και των επιπτώσεων φαρμακολογικών και μη φαρμακολογικών παρεμβάσεων. Ένα ειδικό Mini-Forum που δημοσιεύτηκε στο τελευταίο τεύχος του Journal of Alzheimer’s Disease αναφέρει νέα επιστημονικά ευρήματα και γνώσεις σχετικά με τους παθοφυσιολογικούς μηχανισμούς που προκαλούν υπερδιέγερση του εγκεφάλου και τις επιβλαβείς κλινικές επιδράσεις του σε ασθενείς με AD.
Αυτή η υπερδιέγερση του εγκεφάλου μπορεί να εκδηλωθεί ως υποκλινικές επιληπτικές δραστηριότητες που συχνά συνδέονται με ταχύτερη εξέλιξη της AD. Το Mini Forum προωθήθηκε από την Διευθύνουσα Επιτροπή της Περιοχής Επαγγελματικού Ενδιαφέροντος της Ηλεκτροφυσιολογίας της Διεθνούς Εταιρείας για την Προώθηση της Έρευνας και της Θεραπείας του Αλτσχάιμερ (ISTAART). Η αποστολή του EPIA είναι να διαδώσει πρόσφατα ευρήματα και έννοιες σχετικά με τη χρήση νευροφυσιολογικών τεχνικών (π.χ. TMS και EEG) για τη διερεύνηση της παθοφυσιολογίας που προκαλεί διεγερσιμότητα του εγκεφάλου σε διαφορετικά στάδια της AD και την ανακάλυψη ποσοτικών μέτρων (βιοδείκτες) που θα χρησιμοποιηθούν στην αξιολόγηση και θεραπεία ασθενών με AD.
Τα άρθρα που περιλαμβάνονται σε αυτό το Mini-Forum είναι το πιο πρόσφατο συντακτικό αποτέλεσμα της πρωτοβουλίας EPIA. “Αυτά τα άρθρα παρέχουν εμπνευσμένα παραδείγματα προκλινικής και κλινικής έρευνας στην AD χρησιμοποιώντας μη επεμβατική διέγερση του εγκεφάλου και τεχνικές ΗΕΓ”, σχολίασε ο Guest Editor Dr. Claudio Babiloni, PhD, καθηγητής Φυσιολογίας στο Τμήμα Φυσιολογίας και Φαρμακολογίας “Vittorio Erspamer”, Sapienza. Πανεπιστήμιο της Ρώμης (Ιταλία). “Τα περιεχόμενα αυτών των άρθρων υποδεικνύουν την ανάγκη να καλυφθεί ένα κενό στο πραγματικό νευροβιολογικό και κλινικό μοντέλο AD. Υπάρχει επείγουσα ανάγκη οι νευροφυσιολογικοί βιοδείκτες να αξιολογούν τη “σκοτεινή πλευρά” της AD, όπου η AD προκαλεί υπερδιέγερση στα νευρωνικά δίκτυα του εγκεφάλου με αλλαγές στη ρύθμιση της επαγρύπνησης και του κύκλου ύπνου-εγρήγορσης. Αυτές οι αλλαγές επηρεάζουν τα επίπεδα συνείδησης των ασθενών, καθιστώντας τους ανίκανους να παρακολουθήσουν μια τηλεοπτική εκπομπή ή μια ήσυχη κοινωνική συνομιλία μεταξύ συγγενών, για παράδειγμα, επηρεάζοντας αρνητικά την καθημερινή ποιότητα ζωής τους και των φροντιστών τους. Αυτή η μοναδική και πρωτότυπη συλλογή προκλινικών μελετών σε μοντέλα τρωκτικών και κλινικών μελετών σε ασθενείς με AD καλύπτει τη χρήση προηγμένων νευροφυσιολογικών τεχνικών για τη μοντελοποίηση των παθοφυσιολογικών μηχανισμών που πιθανώς εξηγούν τα συμπτώματα που κρύβονται στη σκοτεινή πλευρά της AD”.
Το Εθνικό Ινστιτούτο Γήρανσης και η Ένωση Αλτσχάιμερ πρότειναν πρόσφατα ένα πλαίσιο για τη νευροβιολογική διάγνωση της ΝΑ για ερευνητικές εφαρμογές. Αυτό το πλαίσιο ATN© δηλώνει ότι η διάγνωση AD μπορεί να βασίζεται σε βιοδείκτες που προέρχονται από in vivo μέτρηση της αμυλοείδωσης (“A”), της ταυτοπάθειας (“T”) και του νευροεκφυλισμού (“N”) από τον εγκέφαλο ασθενών που ζουν με AD. Η έρευνα για τα γνωστικά ελλείμματα που προκαλούνται από αυτές τις διεργασίες επικεντρώνεται συνήθως σε ανωμαλίες στην επεισοδιακή μνήμη και στις οπτικοχωρικές δεξιότητες (π. Τα ευρήματα σε αυτό το Mini-Forum παρέχουν τη βάση για ένα εκτεταμένο μοντέλο που θα μπορούσε να επιταχύνει τις ερευνητικές γραμμές και την ανακάλυψη μέσω περαιτέρω επικύρωσης παθοφυσιολογικών βιοδεικτών “P”.
Αυτά βασίζονται στη δραστηριότητα του ΗΕΓ/δυναμικά τοπικού πεδίου που αντικατοπτρίζουν 1) την υπερδιέγερση του εγκεφάλου για προκλινικές και κλινικές οδούς ανακάλυψης φαρμάκων στην AD και 2) το μη φυσιολογικό επίπεδο συνείδησης των ασθενών με AD (π.χ. σταθερότητα αθόρυβης επαγρύπνησης) για κλινικές εφαρμογές. Έχοντας υπόψη το περιεχόμενο αυτού του Mini Forum, ο Δρ. Babiloni πρότεινε ένα μοντέλο AD με το όνομα “ATPNO”, συμπεριλαμβανομένων των συμπτωμάτων και των βιοδεικτών του μοντέλου της σκοτεινής πλευράς AD. Είναι αξιοσημείωτο ότι το πλαίσιο ATN μπορεί να εμπλουτιστεί με αυτούς τους παθοφυσιολογικούς βιοδείκτες “P” και την αξιολόγηση της επαγρύπνησης, του κύκλου ύπνου-εγρήγορσης, της γνωστικής κατάστασης και των ικανοτήτων στις δραστηριότητες της καθημερινής ζωής ως παγκόσμια κλινική παραγωγή (“O”) συγκεκριμένα”, εξήγησε ο Δρ Μπαμπιλώνη.
Αυτό το Mini Forum περιλαμβάνει έξι άρθρα που καλύπτουν σχετικές περιοχές των παθοφυσιολογικών βιοδεικτών “P” της υπερδιέγερσης του εγκεφάλου στην AD. Παρέχουν σημαντικά παραδείγματα της προκλινικής (μελέτες σε ζώα) και της κλινικής έρευνας στη ΝΑ με τη χρήση μη επεμβατικής διέγερσης του εγκεφάλου και τεχνικών ΗΕΓ. Παραδείγματα των τεράστιων δυνατοτήτων αυτών των νέων ερευνητικών γραμμών σε προκλινικά και κλινικά μοντέλα της AD περιλαμβάνουν: Στο πρωτότυπο άρθρο “Η ανεπάρκεια TREM2 διαταράσσει τις ταλαντώσεις του δικτύου που οδηγούν σε επιληπτική δραστηριότητα και επιδεινώνει την παθοφυσιολογία του ιππόκαμπου που σχετίζεται με το αμυλοειδές β σε ποντίκια”, Milan Stoiljkovic, MD, PhD, Τμήμα Συγκριτικής Ιατρικής, Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Yale, New Haven, CT, ΗΠΑ, Οι συνάδελφοι εξέτασαν τη συμβολή του λεγόμενου υποδοχέα ενεργοποίησης που εκφράζεται στα μυελοειδή κύτταρα-2 (TREM2) των ανοσοκυττάρων που υπερασπίζονται τον εγκέφαλό μας, τη μικρογλοία, στον έλεγχο της υπερδιέγερσης του δικτύου του ιππόκαμπου σε διαγονιδιακά ποντίκια που υπερπαράγουν εγκεφαλική αμυλοείδωση τυπική της AD.
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν έναν κομψό συνδυασμό ηλεκτρικής διέγερσης του εγκεφάλου και την καταγραφή των τοπικών δυναμικών πεδίου στον ιππόκαμπο σε ποντίκια με διαγονιδιακές μεταλλάξεις που μειώνουν τη λειτουργία της μικρογλοίας. Αυτά τα ποντίκια εμφάνισαν επιληπτική δραστηριότητα στον εγκέφαλο, ειδικά όταν οι διαγονιδιακές μεταλλάξεις προκάλεσαν επίσης ανώμαλη αμυλοείδωση στον εγκέφαλο.