Μια νέα μελέτη δείχνει ότι η σοβαρότητα της εναπόθεσης αμυλοειδούς στον εγκέφαλο -όχι μόνο η ηλικία- μπορεί να είναι το κλειδί για τον καθορισμό του ποιος θα ωφεληθεί από τις νέες θεραπείες κατά των αμυλοειδών για την καθυστέρηση της εξέλιξης της νόσου του Αλτσχάιμερ. Οι κλινικοί γιατροί και οι επιστήμονες του Πανεπιστημίου του Πίτσμπουργκ αναφέρουν ότι η συσσώρευση τοξικών μαζών βήτα αμυλοειδούς που σηματοδοτούν την παθολογία της νόσου του Αλτσχάιμερ επιταχύνεται στην τρίτη ηλικία.
Αλλά το βασικό φορτίο αμυλοειδούς και η συνολική υγεία του εγκεφάλου σε αυτήν την επιτάχυνση είναι πιο ισχυροί προγνωστικοί παράγοντες για το ποιος είναι πιο πιθανό να προχωρήσει στο Αλτσχάιμερ. Η εργασία δημοσιεύεται σήμερα στο Neurology. «Η κατανόηση της πολυπλοκότητας της αυξημένης συσσώρευσης αμυλοειδούς, όταν τα άτομα είναι γνωστικά φυσιολογικά, είναι κρίσιμη για τη βελτιωμένη εφαρμογή των θεραπειών άνοιας», δήλωσε ο αντίστοιχος συγγραφέας Oscar Lopez, M.D., καθηγητής νευρολογίας στο Pitt και επικεφαλής γνωσιακής και συμπεριφορικής νευρολογίας στο UPMC.
Η παρουσία και η συνολική ποσότητα και κατανομή των μπλοκ αμυλοειδών βήτα ή Α-βήτα στον εγκέφαλο είναι μερικές από τις πιο κοινές νευροπαθολογίες που σχετίζονται με τη νόσο του Αλτσχάιμερ. Ωστόσο, ενώ τα άτομα ηλικίας 80 ετών και άνω έχουν τον υψηλότερο επιπολασμό άνοιας που σχετίζεται με το Αλτσχάιμερ, οι περισσότερες μελέτες που μέτρησαν το φορτίο Α-βήτα στον εγκέφαλο χρησιμοποιώντας τεχνικές απεικόνισης επικεντρώθηκαν σε νεότερους πληθυσμούς. Ως εκ τούτου, η σύνδεση μεταξύ του A-beta και της άνοιας στα παλαιότερα από τα παλιά παρέμεινε ασαφής.
Ο Λόπεζ και οι συνάδελφοί του προτίμησαν να το αλλάξουν αυτό εξετάζοντας τη σχέση μεταξύ της εναπόθεσης Α-βήτα και νέων περιπτώσεων άνοιας σε 94 ηλικιωμένα άτομα που δεν είχαν γνωστικά προβλήματα όταν ξεκίνησε η μελέτη. Οι συμμετέχοντες εγγράφηκαν στη μελέτη σε μέση ηλικία 85 ετών και παρακολουθήθηκαν για 11 χρόνια ή μέχρι να πεθάνουν, λαμβάνοντας τουλάχιστον δύο PET-σαρώσεις κατά τη διάρκεια της μελέτης. Το ποσοστό εναπόθεσης αμυλοειδούς στον εγκέφαλο αυτών των ατόμων συγκρίθηκε με μια νεότερη ομάδα από τη μελέτη Australian Imaging, Biomarker, and Lifestyle (AIBL).
Οι ερευνητές παρατήρησαν μια σταθερή αύξηση της συσσώρευσης Α-βήτα σε όλους τους συμμετέχοντες με την πάροδο του χρόνου, ανεξάρτητα από την κατάστασή τους Α-βήτα στην αρχή της μελέτης. Αλλά αυτή η συσσώρευση ήταν σημαντικά ταχύτερη σε ασθενείς ηλικίας 80 ετών και άνω σε σύγκριση με συμμετέχοντες στα τέλη της δεκαετίας του ’60, εξηγώντας τον υψηλότερο επιπολασμό της Α-βήτα στους ηλικιωμένους από τους παλιούς.
Στο τέλος, πολύ λίγοι συμμετέχοντες ανέπτυξαν άνοια χωρίς να έχουν εναποθέσεις Α-βήτα στον εγκέφαλο. Είναι σημαντικό ότι τα άτομα των οποίων οι σαρώσεις εγκεφάλου ήταν θετικές για αμυλοειδές στην αρχή της μελέτης εμφάνισαν άνοια δύο χρόνια νωρίτερα από εκείνα που ήταν αρνητικά σε αμυλοειδές.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν επίσης ότι η βραχυπρόθεσμη αλλαγή μόνο στο A-beta σε περίοδο 1,8 ετών δεν μπορούσε να προβλέψει τον μελλοντικό κίνδυνο άνοιας. Αντίθετα, η σοβαρότητα της βασικής επιβάρυνσης Α-βήτα, μαζί με άλλους δείκτες εγκεφαλικής βλάβης που ορίζεται από την παρουσία αλλοιώσεων λευκής ουσίας (δείκτης νόσου των μικρών αγγείων) και τη μείωση του πάχους της φαιάς ουσίας στον εγκεφαλικό φλοιό (δείκτης νευροεκφυλισμού) ήταν οι ισχυρότεροι προγνωστικοί παράγοντες κινδύνου, υποδεικνύοντας ότι μια ενεργή παθολογική διαδικασία ήταν ήδη σε εφαρμογή όταν ξεκίνησε η μελέτη.
«Τα ευρήματά μας συνάδουν με μελέτες που δείχνουν ότι η συσσώρευση αμυλοειδούς στον εγκέφαλο χρειάζεται δεκαετίες για να αναπτυχθεί και εμφανίζεται στο πλαίσιο άλλων παθολογιών του εγκεφάλου, ειδικά της νόσου των μικρών αγγείων», δήλωσε ο Λόπεζ, ο οποίος διευθύνει επίσης το Κέντρο Έρευνας για τη Νόσο του Αλτσχάιμερ του Πιτ. “Το εάν υπάρχει μια αγγειακή διαδικασία που συμβαίνει παράλληλα με την εναπόθεση Α-βήτα δεν θα μπορούσε να εξεταστεί σε αυτή τη μελέτη. Ωστόσο, η κατανόηση του χρόνου παρουσίας αυτών των παθολογιών θα είναι κρίσιμη για την εφαρμογή μελλοντικών θεραπειών πρωτογενούς πρόληψης.”