Μια πρόσφατη έρευνα αμφισβήτησε την ευρέως αποδεκτή αντίληψη ότι ένα επιπλέον έτος εκπαίδευσης μπορεί να προσφέρει προστασία από τη γήρανση του εγκεφάλου. Για χρόνια, επικρατούσε η πεποίθηση ότι η επιπλέον εκπαίδευση δημιουργεί μια «γνωστική αποθεματική», δηλαδή μια ικανότητα του εγκεφάλου να αντέχει τις φθορές ή την επιδείνωση που συμβαίνουν με τη γήρανση. Σύμφωνα με αυτήν τη θεωρία, περισσότερη εκπαίδευση θα μπορούσε να καθυστερήσει την εμφάνιση των προβλημάτων μνήμης ή της άνοιας στην τρίτη ηλικία.
Ωστόσο, μια νέα μελέτη αμφισβητεί αυτήν την άποψη. Η έρευνα διαπίστωσε ότι το επιπλέον έτος εκπαίδευσης δεν έχει πραγματική επίδραση στην επιβράδυνση της φυσιολογικής γήρανσης του εγκεφάλου. Η μελέτη παρακολούθησε μια ομάδα ηλικιωμένων για αρκετά χρόνια και διαπίστωσε ότι η συρρίκνωση του εγκεφάλου, ειδικά στις περιοχές που σχετίζονται με τη μνήμη και τη μάθηση, συνέβαινε με τον ίδιο ρυθμό, ανεξαρτήτως του εκπαιδευτικού τους επιπέδου. Τα αποτελέσματα αυτά υποδεικνύουν ότι η εκπαίδευση μπορεί να βοηθήσει στην ανάπτυξη των γνωστικών ικανοτήτων σε νεαρότερες ηλικίες, αλλά δεν φαίνεται να προστατεύει από τις διαδικασίες γήρανσης του εγκεφάλου αργότερα στη ζωή.
Η μελέτη χρησιμοποίησε προηγμένη απεικόνιση για να παρακολουθήσει τον όγκο του εγκεφάλου και τις γνωστικές επιδόσεις των συμμετεχόντων. Τα ευρήματα έδειξαν ότι όλοι οι συμμετέχοντες, ανεξάρτητα από το επίπεδο εκπαίδευσης, παρουσίασαν την ίδια πορεία εγκεφαλικής συρρίκνωσης με την πάροδο του χρόνου.
Αυτό το εύρημα υπογραμμίζει ότι η γνωστική αποθεματική, παρά το γεγονός ότι παραμένει χρήσιμη στην κατανόηση της γνωστικής υγείας, μπορεί να μην έχει την ισχυρή προστατευτική δύναμη που θεωρούταν ότι είχε στην καθυστέρηση της γήρανσης του εγκεφάλου. Αντί για την εκπαίδευση, άλλοι παράγοντες, όπως η γενετική, η διατροφή, η σωματική άσκηση, η κοινωνική αλληλεπίδραση και η πνευματική δραστηριότητα, φαίνεται να διαδραματίζουν σημαντικότερο ρόλο στη γήρανση του εγκεφάλου.
Η έρευνα αυτή δεν απορρίπτει την αξία της εκπαίδευσης, καθώς είναι σαφές ότι η εκπαίδευση συνδέεται με καλύτερες γνωστικές ικανότητες και αυξημένη πνευματική ενεργοποίηση σε νεότερες ηλικίες. Ωστόσο, αποκαλύπτει ότι το επιπλέον έτος εκπαίδευσης δεν αποτελεί τον καθοριστικό παράγοντα στην προστασία του εγκεφάλου από τη γήρανση.