Το γνωρίζουμε ως βάλσαμο, βαλσαμόχορτο, υπερικό, σπαθόχορτο, Saint John’s wort. Είναι ένα βότανο γνωστό από την αρχαιότητα για τις αντιφλεγμονώδεις ιδιότητές του και την αντικαταθλιπτική του δράση.
Ο Γαληνός και ο Διοσκουρίδης το αναφέρουν ως διουρητικό, επουλωτικό, εμμηναγωγό, αιμοστατικό, ανακουφιστικό σε προβλήματα του πεπτικού, ο Ιπποκράτης το χρησιμοποιεί ως αναλγητικό, ο Πλίνιος στην αντιμετώπιση των προβλημάτων της κύστης και ως αντιδιαρροϊκό. Οι Σπαρτιάτες τον χρησιμοποιούσαν για την επούλωση των τραυμάτων τους από τις μάχες, ενώ στην Αμερική έχει μεγάλη επιτυχία ως υποκατάστατο των αντικαταθλιπτικών σε περιπτώσεις ήπιας μορφής κατάθλιψης και αποκαλείται «εναλλακτικό Prozac”.
Ιδιότητες και χρήσεις του βαλσαμόχορτου
Το βάλσαμο περιέχει στα φύλλα και τα άνθη του πολλά θεραπευτικά συστατικά, μεταξύ των οποίων υπερικίνη, ψευδο-υπερικίνη, τανίνη, φλαβονοειδή, ρητίνη, πτητικά έλαια, γλυκοσίδες και διάφορες ξανθόνες.
Έχει ιδιότητες:
Αντικαταθλιπτικές και ηρεμιστικές, καταπραϋντικές, επουλωτικές, αντισηπτικές, αντιεπιληπτικές-αντισπασμωδικές, αποχρεμπτικές, παυσίπονες, αντιμικροβιακές, διουρητικές, εμμηναγωγές, αιμοστατικές, σπασμολυτικές,, αντιφλεγμονώδεις, αντιοξειδωτικές.
Χρησιμοποιείται:
-Ως ανακουφιστικό από τον βήχα, το άσθμα, τη βρογχίτιδα
-Ως παυσίπονο και αντιπυρετικό
-Στην επούλωση των πληγών
-Για ενίσχυση του ανοσοποιητικού
-Για την ανακούφιση στομαχικών διαταραχών
-Για τη ρύθμιση της εμμήνου ρύσεως
-Για την καταπολέμηση της αϋπνίας
-Σε περίπτωση ελαφριάς μορφής κατάθλιψης. Πιστεύεται ότι κάποιες από τις ουσίες που περιέχει αυξάνουν τα επίπεδα ντοπαμίνης και σεροτονίνης στον εγκέφαλο, όπως και τα κλασικά αντικαταθλιπτικά φάρμακα.
Πώς το χρησιμοποιούμε:
Συλλέγουμε φρέσκα άνθη και φύλλα από Ιούλιο ως και Αύγουστο. Η συγκομιδή μας πρέπει να χρησιμοποιείται σχετικά άμεσα, αλλιώς χάνονται πολύτιμες ιδιότητες.
Εξωτερική χρήση
Για εξωτερική χρήση, το βάλσαμο χρησιμοποιείται υπό μορφή βάμματος. Τοποθετούμε άνθη και φύλλα σε ένα γυάλινο βάζο με ελαιόλαδο, κατά προτίμηση παρθένο χαμηλής οξύτητας, σε αναλογία 1:3. Το βάζο παραμένει καλά κλεισμένο, τοποθετημένο στον ήλιο για 30-40 ημέρες, εωσότου το ελαιόλαδο πάρει κόκκινο χρώμα.
Εφαρμόζουμε τοπικά σε πληγές, ερεθισμούς και εγκαύματα πρώτου βαθμού. Προσοχή: δεν το χρησιμοποιούμε ποτέ όταν πρόκειται να εκτεθούμε στον ήλιο, καθώς μπορεί να προκαλέσει φωτοευαισθησία.
Εσωτερική χρήση
-Ως έγχυμα / τσάι: προσθέτουμε ένα κουταλάκι του γλυκού ξερά τριμμένα φύλλα και άνθη σε μία κούπα βραστό νερό, αφήνουμε για 10-15’ και σουρώνουμε. Πίνουμε 1-3 φορές την ημέρα, κατόπιν συμβουλής γιατρού, φαρμακοποιού ή ειδικού.
-Σε κάψουλες ή χάπια, κατόπιν συμβουλής γιατρού ή φαρμακοποιού.
-Σε αλκοολούχο βάμμα, κατόπιν συμβουλής γιατρού ή φαρμακοποιού.
Ανεπιθύμητες αντιδράσεις και προφυλάξεις
Όπως ισχύει και για κάθε φυτικής προελεύσεως βότανο και φάρμακο, δεν πρέπει να γίνεται αλόγιστη και μη συνταγογραφημένη χρήση του βαλσαμόχορτου. Ειδικά για την περίπτωση αυτού του βοτάνου, υπάρχουν πολλές κατηγορίες ανθρώπων στους οποίους αντενδείκνυται η χρήση του:
Το βάλσαμο μπορεί να επηρεάσει το συκώτι προκαλώντας ευαισθησία στο φως. Σε ορισμένους ανθρώπους με ανοιχτόχρωμο δέρμα, μπορεί να προκαλέσει αντίδραση φωτοευαισθησίας και φωτοδερματίτιδα. Συνιστάται η χρήση του τις βραδινές ώρες.
Το βάλσαμο δεν πρέπει να λαμβάνεται από εγκύους και μητέρες που θηλάζουν, ούτε και από παιδιά κάτω των 12 ετών.
Απαγορεύεται η λήψη του μαζί με άλλα αντικαταθλιπτικά φάρμακα. Το βάλσαμο αλληλεπιδρά με αυτά της κατηγορίας των Αναστολέων Επαναπρόσληψης Σεροτονίνης και Νορεπινεφρίνης, προκαλώντας το σύνδρομο σεροτονίνης, μια δυνητικά επικίνδυνη για τη ζωή κατάσταση. Επίσης, η κατανάλωση του βάλσαμου δε συνιστάται στα άτομα με διπολική διαταραχή, καθώς διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο για επεισόδια μανίας. Τέλος, το βαλσαμόχορτο συνδέεται με επιβαρυντική ψύχωση σε σχιχοφρενή άτομα.
Άτομα που πάσχουν από καρδιολογικά προβλήματα ή υπέρταση, λαμβάνουν αντιπηκτικά, αντιρετροϊκά ή ανοσοκατασταλτικά φάρμακα, δεν πρέπει να λαμβάνουν οποιαδήποτε μορφή του βάλσαμου χωρίς να συμβουλευτούν τον γιατρό τους.
Το βάλσαμο μειώνει την αποτελεσματικότητα των αντισυλληπτικών χαπιών.
Η συχνή χρήση του μπορεί να προκαλέσει ναυτία και εμετό.
Η κατάποσή του από τα ζώα μπορεί να προκαλέσει φωτοευαισθησία, καταστολή του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος και σε μεγάλες δόσεις, να αποβεί μοιραία.
Μην ξεχνάτε: ένα βότανο δεν είναι ακίνδυνο επειδή είναι φυσικό! Ζητήστε τη συμβουλή του γιατρού ή του φαρμακοποιού σας πριν τη χρήση οποιουδήποτε θεραπευτικού φυτού.