Η θαλασσοθεραπεία είναι μια λέξη που προέρχεται από το Θάλασσα και Θεραπεία. Οι αρχαίοι Έλληνες, ανέκαθεν ναυτικός λαός, πίστευαν ότι το θαλασσινό νερό συντηρούσε και αποκαθιστούσε την καλή υγεία. Φοίνικες, Αιγύπτιοι και Ρωμαίοι απολάμβαναν τις φαρμακευτικές ιδιότητες του θαλασσινού νερού.
Ο Πλάτωνας είπε ” η θάλασσα θεραπεύει όλες τις παθήσεις του ανθρώπου”. Ο Ευριπίδης, ότι ξεπλένει όλες τις ασθένειες των ανδρών. Μαζί με τον Ιπποκράτη συνιστούσαν ζεστά λουτρά θαλασσινού νερού.
Ο όρος «SPA» αποτελεί συντόμευση της λατινικής έκφρασης «sanus per acqua», η οποία σημαίνει «υγιής μέσω του νερού». SPA ονομάζεται και μια μικρή πόλη στο Βέλγιο, της οποίας οι θερμές πηγές ανακαλύφθηκαν από τους Ρωμαίους. Αρχικά, χρησιμοποιήθηκαν από τους στρατιώτες για θεραπεία των πονεμένων μυών, των τραυμάτων ή ακόμη και ως τρόπος αποφόρτισης από την πίεση. Πάντως η ιδέα των spa μπορεί να έγινε ιδιαιτέρως δημοφιλής κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα, αλλά ήταν γνωστή από πολύ παλιά.
Αρχαίοι πολιτισμοί, κυρίως οι Έλληνες και οι Αιγύπτιοι, τα χρησιμοποιούσαν για θεραπείες και ως βασικό κομμάτι της κοινωνικής ζωής, ενώ πολύ αργότερα, τα τελειοποίησαν οι Ρωμαίοι. Πολύ αργότερα, το Quiberon της Βρετάνης έγινε το μεγαλύτερο και πιο διάσημο κέντρο της Ευρώπης. Το ίδρυσε ο φημισμένος ποδηλάτης LouisonBobet, έπειτα από κούρα στο πρώτο θαλασσινό ινστιτούτο της Ευρώπης στο Ροσκόφ της Γαλλίας, δημιουργός του οποίου ήταν ο γιατρός LouisBargot.
Συγγραφείς και ερευνητές όπως ο Μαρκ Τουέιν, ο Σίγκμουντ Φρόιντ, ο Νικολάι Γκόγκολ και ο Φρειδερίκος Νίτσε συνήθιζαν να βοηθούν την αυτοσυγκέντρωση και το πνεύμα τους με επισκέψεις σε κέντρα θαλασσοθεραπείας. Ο Γερμανός ποιητής Γιόχαν Βόλφγκανγκ Γκαίτε προτιμούσε να βοηθά το σώμα του, αφού σύμφωνα με τις μαρτυρίες έμεινε για μία εβδομάδα στο spa του Μάριενμπαντ, προκειμένου να προετοιμαστεί για να φλερτάρει μία πολύ μικρότερή του.
Για τον μεγάλο συνθέτη Ρίχαρντ Βάγκνερ πάλι, οι τόποι λατρείας και περιποίησης του ανθρώπινου σώματος αποτελούσαν πηγή έμπνευσης για τα έργα του.
Λάτρεις των SPA ήταν επίσης προσωπικότητες της εποχής, όπως ο Τζάκομο Καζανόβα ή ακόμα και ο ίδιος ο Ναπολέων που ισοπέδωσε την πόλη του Βισί για να κτίσει ένα σύγχρονο spa στα αυτοκρατορικά του πρότυπα.
Το θαλασσινό νερό είναι μια ζωντανή οντότητα, καθώς περιέχει μικροοργανισμούς και μικροσκοπικά φύκια που περιέχουν όλα τα ολιγοστοιχεία (χαλκό, ψευδάργυρο, ιώδιο, σελήνιο) βιταμίνες, πρωτεΐνες και ανόργανα άλατα που μπορούν επίσης να βρεθούν στο ανθρώπινο σώμα.
Στις αρχές του 20ού αιώνα ο Γάλλος βιολόγος Rene Quinton έκανε την πρώτη πλήρη χημική ανάλυση του θαλασσινού νερού. Αυτό που βρήκε ήταν ότι περιείχε όλα τα 104 ανόργανα άλατα και ιχνοστοιχεία που υπάρχουν στον ανθρώπινο ορό και το πλάσμα. Πειράματα έχουν δείξει ότι τα ανθρώπινα λευκά αιμοσφαίρια μπορούν να ζήσουν και να λειτουργήσουν στο θαλασσινό νερό έως και πέντε εβδομάδες. Τα κείμενα και οι ανακαλύψεις του R. Quinton αποτέλεσαν το θεμέλιο της σύγχρονης επιστήμης της θαλασσοθεραπείας.
Μερικά από τα προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζει η θαλασσοθεραπεία είναι το έκζεμα, η ψωρίαση, οι αρθρίτιδες, η κακή κυκλοφορία, η ακινησία και οι μετεγχειρητικές αποκαταστάσεις, σε συνδυασμό με χρήση θαλάσσιων φυκιών. Είναι ωφέλιμη και σε καταστάσεις άγχους, κόπωσης, κατάθλιψης, παχυσαρκίας και σε ότι προάγει τη γήρανση του οργανισμού.
Το μυστικό της αποτελεσματικότητας του θαλασσινού νερού βρίσκεται στα ιχνοστοιχεία του, που δρουν ως καταλύτες για την ενεργοποίηση κυτταρικών ενζύμων. Χωρίς αυτά τα ιχνοστοιχεία η κυτταρική δραστηριότητα καθυστερεί και αυτό επιδρά αρνητικά σε όλες τις σημαντικές σωματικές εργασίες. Τα θρεπτικά συστατικά των τροφών δεν μπορούν να απορροφηθούν, να αφομοιωθούν και να μεταβολιστούν σωστά.
Τα εξαντλημένα και υπολειτουργικά λοιπόν κύτταρα του οργανισμού δεν μπορούν να εξαλείψουν και να απομακρύνουν τις τοξίνες και τα απόβλητα. Δημιουργείται έτσι ένας φαύλος κύκλος που φέρνει υποτονικότητα, εξάντληση, αϋπνία, οιδήματα, φλεγμονές, αργό μεταβολισμό, κακή κυκλοφορία, πεσμένο ανοσοποιητικό, που με τη σειρά τους οδηγούν σε σοβαρότερες παθήσεις.
Το κλειδί στη θαλασσοθεραπεία είναι να θερμαίνεται το θαλασσινό νερό σε 32 βαθμούς για να ανοίξει τους πόρους, που επιτρέπουν στο σώμα να απορροφά ορυκτά και ιχνοστοιχεία από το νερό και ταυτόχρονα να εξαλείφει τις τοξίνες και τις ακαθαρσίες. Τα οφέλη από τη θαλασσοθεραπεία στην ανακούφιση από τον πόνο, ειδικά στην πλάτη είναι σημαντικά, σύμφωνα με τον Jost, ο οποίος δείχνει την έρευνα που πραγματοποιήθηκε από το Κέντρο Recherche de L’Université d’Aix (1995) σε περισσότερους από 3.000 ανθρώπους. Αναφέρει ότι το 97% των ατόμων που πάσχουν από χρόνια οσφυαλγία δήλωσαν ανακούφιση από τον πόνο, το 95% ανέφερε καλύτερη κινητικότητα και το 70% μείωσε την κατανάλωση δισκίων.
Το θαλασσινό νερό έχει υψηλή συγκέντρωση μεταλλικών αλάτων και έτσι μπορεί να μειώσει το βάρος του ατόμου στο 10% του κανονικού βάρους του (ένα άτομο 80 κιλών θα βαρύνει μόνο 8 κιλά στην πισίνα θαλασσοθεραπείας). Συνεπώς, οι κινήσεις των αρθρώσεων και η γενική κινητοποίηση διευκολύνεται και η αποκατάσταση γίνεται 10 φορές ευκολότερη από την κανονική.
Ορισμένες από τις συνήθεις πρακτικές στη θαλασσοθεραπεία περιλαμβάνουν ζεστά λουτρά θαλασσινού νερού, χρήση φυκιών τοπικά, μπάνιο στα άκρα με άλγη, υποβρύχια μασάζ κ ντους με ψεκασμούς. Η θαλασσοθεραπεία συνδυάζεται τέλεια με ταυτόχρονη χρήση αρωματοθεραπείας, λεμφική αποστράγγιση, κρυοθεραπεία, ηλεκτροθεραπεία, οστεοπαθητική, ρεφλεξολογία και φυσικά με λασποθεραπεία.
Όσο για τη διάρκεια του προγράμματος θαλασσοθεραπείας, ιδανικότερο θεωρείται εκείνο που διαρκεί περίπου μία εβδομάδα ή κάτι λιγότερο. Ως εποχή γενικότερης αναζωογόνησης, αναγέννησης και αλλαγής, η άνοιξη θεωρείται ως η καταλληλότερη εποχή για να ακολουθήσει κανείς πρόγραμμα θαλασσοθεραπείας. Οι ευεργετικές του επιδράσεις μπορεί να διαρκέσουν για όλο το εξάμηνο μέχρι το φθινόπωρο, δεύτερη καλύτερη εποχή για να αφεθούμε στις ευεργετικές επιδράσεις του θαλασσινού νερού, πριν την έλευση του χειμώνα.
Σημαντικό και πολύ πρόσφατο νέο είναι το γεγονός ότι δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ 356/Β/7-2-2018) η Κοινή Υπουργική Απόφαση για το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας των Κέντρων Θαλασσοθεραπείας στη χώρα μας.
Η θαλασσοθεραπεία δίνει στη χώρα μας μια θαυμάσια ευκαιρία ανάπτυξης του λεγόμενου ”ιαματικού τουρισμού”.
Η υδροθεραπεία (η θεραπεία με νερό) και η θαλασσοθεραπεία (η θεραπεία με θαλασσινό νερό και φύκια) είναι ιδιαίτερα ελκυστικές στην Ελλάδα, καθώς υπάρχουν περισσότερες από 700 θερμοπηγές, ενώ πολλές από αυτές έχουν χαρακτηριστεί ως θεραπευτικές. Τα συστατικά των πηγών έχουν καταγραφεί και πολλές πηγές έχουν λάβει πιστοποίηση από τον Ελληνικό Οργανισμό Τουρισμού.