Η άσκηση συνδέεται με αυξημένη μυϊκή δύναμη, βελτιωμένη υγεία της καρδιάς, μείωση του σακχάρου στο αίμα και πολλά άλλα οφέλη για την υγεία. Δραστηριότητες όπως το τρέξιμο σε διάδρομο, η ποδηλασία σε έναν απότομο λόφο, η άρση βαρών ή ο γρήγορος μεσημεριανός περίπατος προσφέρουν ένα ευρύ φάσμα πλεονεκτημάτων που ξεπερνούν την ενίσχυση της φυσικής εμφάνισης ή της αντοχής. Στοιχεία από μελέτες δείχνουν ότι η τακτική σωματική δραστηριότητα θα μπορούσε να τονώσει τη διάθεση, να ανακουφίσει το άγχος και να οξύνει τη γνωστική λειτουργία, υπογραμμίζοντας τη βαθιά σύνδεση μεταξύ σώματος και νου.
Ωστόσο, διαφορετικοί άνθρωποι μπορούν να ανταποκριθούν αρκετά διαφορετικά σε διάφορες μορφές άσκησης, όπως αερόβια προπόνηση ή προπόνηση δύναμης. Ενώ είναι ευρέως γνωστό ότι η τακτική άσκηση είναι ζωτικής σημασίας για έναν υγιεινό τρόπο ζωής, ορισμένες παλαιότερες έρευνες έχουν προτείνει ότι η έντονη άσκηση μπορεί να έχει αρνητικά αποτελέσματα. Πιο πρόσφατη έρευνα, ωστόσο, έδειξε ότι οι ελίτ αθλητές παρουσίασαν ελαφρώς παρατεταμένο προσδόκιμο ζωής κατά τη διάρκεια των δεκαετιών.
Η άσκηση ενισχύει σημαντικά την υγεία του εγκεφάλου βελτιώνοντας τη γνωστική λειτουργία, τη διάθεση και μειώνοντας τον κίνδυνο νευροεκφυλιστικών ασθενειών μέσω της προώθησης της νευρογένεσης και της συναπτικής πλαστικότητας. Τι λένε τα τελευταία στοιχεία και η γνώμη των ειδικών για τους τρόπους με τους οποίους η τακτική σωματική δραστηριότητα βοηθά στη διατήρηση της υγείας του εγκεφάλου, καθώς και της γενικής υγείας καθώς γερνάμε;
Πώς η άσκηση επηρεάζει το σώμα σε μοριακό επίπεδο
Σε μια νέα συλλογική προσπάθεια με επικεφαλής το Stanford Medicine, οι ερευνητές έχουν εξερευνήσει τους υποκείμενους μηχανισμούς μέσω των οποίων η άσκηση προάγει τη συνολική υγεία, ιδιαίτερα την υγεία του εγκεφάλου. Κατανοώντας πώς η άσκηση επηρεάζει διαφορετικά όργανα σε μοριακό επίπεδο, οι πάροχοι υγειονομικής περίθαλψης θα μπορούσαν να προσαρμόσουν πιο αποτελεσματικά τις συστάσεις άσκησης.
Αυτή η γνώση θα μπορούσε επίσης να ανοίξει το δρόμο για την ανάπτυξη φαρμακευτικών θεραπειών που μιμούνται τα οφέλη της άσκησης για όσους δεν μπορούν να ασκήσουν σωματική δραστηριότητα. Η μελέτη – τα ευρήματα της οποίας εμφανίζονται στο Nature – περιελάμβανε σχεδόν 10.000 μετρήσεις σε σχεδόν 20 τύπους ιστών για να εξετάσει τον αντίκτυπο 8 εβδομάδων άσκησης αντοχής σε εργαστηριακούς αρουραίους που εκπαιδεύτηκαν να τρέχουν σε μικροσκοπικούς διαδρόμους. Το συμπέρασμά του αποκαλύπτει αξιοσημείωτες επιδράσεις της άσκησης στο ανοσοποιητικό σύστημα, την απόκριση στο στρες, την παραγωγή ενέργειας και το μεταβολισμό.
Οι ερευνητές εντόπισαν σημαντικές συνδέσεις μεταξύ της άσκησης και των μορίων και των γονιδίων που είναι ήδη γνωστό ότι εμπλέκονται σε πολλές ανθρώπινες ασθένειες και στην ανάκτηση ιστών. Άλλες πρόσφατες εργασίες από ερευνητές του Stanford Medicine περιλαμβάνουν μια αναφορά στο Nature Communications που διερευνά τις αλλαγές που προκαλούνται από την άσκηση σε γονίδια και ιστούς που σχετίζονται με τον κίνδυνο ασθένειας και μια εργασία που δημοσιεύτηκε στο Cell Metabolism, η οποία εξετάζει τις επιπτώσεις της άσκησης στα μιτοχόνδρια, την κυτταρική ενέργεια παραγωγούς, σε διάφορους ιστούς, σε αρουραίους.
Πώς η προπόνηση αντοχής επηρεάζει το σώμα
Η μελέτη Nature εξέτασε τα αποτελέσματα 8 εβδομάδων προπόνησης αντοχής σε διάφορα βιολογικά συστήματα, συμπεριλαμβανομένης:
- της γονιδιακής έκφρασης (το μεταγραφικό),
- των πρωτεϊνών (το πρωτείωμα),
- των λιπών (το λιπίδιο),
- των μεταβολιτών (το μεταβολίτη),
- των χημικών ετικετών DNA (το επιγονιδίωμα)
- και του ανοσοποιητικού συστήματος.
Οι ερευνητές διεξήγαγαν αναλύσεις σε διαφορετικούς ιστούς σε αρουραίους που είχαν εκπαιδευτεί να τρέχουν αυξανόμενες αποστάσεις και τις συνέκριναν με τους ιστούς των καθιστικών αρουραίων. Επικεντρώθηκαν στα μιτοχόνδρια στους μύες των ποδιών, στην καρδιά, στο συκώτι, στα νεφρά, στον λευκό λιπώδη ιστό – που συσσωρεύεται ως σωματικό λίπος – καθώς και στους πνεύμονες, τον εγκέφαλο και τον καφέ λιπώδη ιστό – ένα μεταβολικά ενεργό λίπος που καίει θερμίδες.
Αυτή η ολοκληρωμένη προσέγγιση δημιούργησε εκατοντάδες χιλιάδες αποτελέσματα για μη επιγενετικές αλλαγές και πάνω από 2 εκατομμύρια διακριτές επιγενετικές αλλαγές στα μιτοχόνδρια, παρέχοντας μια πλούσια βάση δεδομένων για μελλοντική έρευνα. Παράλληλα με τον πρωταρχικό στόχο της δημιουργίας μιας βάσης δεδομένων, προέκυψαν ορισμένα αξιοσημείωτα ευρήματα. Για παράδειγμα, η έκφραση των μιτοχονδριακών γονιδίων άλλαξε με την άσκηση σε διαφορετικούς ιστούς.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η εκπαίδευση ρυθμίζει προς τα πάνω γονίδια στα μιτοχόνδρια των σκελετικών μυών των αρουραίων που ρυθμίζονται προς τα κάτω στα μιτοχόνδρια στους σκελετικούς μυς των ατόμων με διαβήτη τύπου 2. Έδειξαν επίσης ότι η εκπαίδευση ρυθμίζει προς τα πάνω γονίδια στα μιτοχόνδρια στο συκώτι των αρουραίων, τα οποία ρυθμίζονται προς τα κάτω σε άτομα με κίρρωση. Αυτά τα δύο ευρήματα υποδηλώνουν ότι η προπόνηση αντοχής μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση της μυϊκής λειτουργίας στον διαβήτη, καθώς και στην ενίσχυση της υγείας του ήπατος.