Η εργασία με βάρδιες και ο πολυάσχολος τρόπος ζωής αναγκάζουν τους ανθρώπους να τρώνε σε διάφορες περίεργες ώρες και κυρίως σε στιγμές που το σώμα δεν είναι έτοιμο να υποδεχθεί τροφή. Μια νέα έρευνα έρχεται να αποδείξει πως το φαγητό σε περίεργες ώρες και ειδικά αργά το βράδυ, επηρεάζει και «θαμπώνει» την μνήμη.
Η μελέτη έγινε με ποντίκια ως πειραματόζωα. Μεταβάλλοντες τις ώρες φαγητού τους, οι επιστήμονες έδειξαν πως τομείς του εσωτερικού του εγκεφάλου αντιδρούσαν και λειτουργούσαν απροσάρμοστα, αν ο οργανισμός τρεφόταν σε περίεργες και κυρίως βραδινές ώρες. Η φυσιολογία του εγκεφάλου άλλαζε κι αυτό επηρεάζει την μνήμη και την μάθηση. Οι κυριότερες μεταβολές παρατηρήθηκαν στον ιππόκαμπο (συμμετέχει στη μεταφορά πληροφοριών από τη βραχυπρόθεσμη μνήμη στη μακροπρόθεσμη και την πλοήγηση στο χώρο). Οι ερευνητές πιστεύουν πως το ίδιο συμβαίνει και με τους ανθρώπους που προτιμούν ή αναγκάζονται να τρώνε σε περίεργες ώρες.
Οι μελετητές χώρισαν σε δύο ομάδες τα ποντίκια. Σε αυτά που έπαιρναν το φαγητό τους όταν έπρεπε και σε εκείνα που έτρωγαν αργά το βράδυ και γενικά σε ακατάστατα ωράρια. Στη συνέχεια αξιολόγησαν την ικανότητα των ποντικών να θυμηθούν ένα κοινό σημείο. Τα ποντίκια που τρέφονταν την ώρα που κανονικά θα έπρεπε να κοιμούνται, παρουσίασαν μια σημαντική μείωση στην μακροπρόθεσμη μνήμη τους. Όλα οφείλονται στον κιρκάδιο ρυθμό, που ονομάζεται CREB και είναι λιγότερο δραστικό όταν ένας οργανισμός τρέφεται μέσα τη νύχτα. Αυτό οδηγεί σε εξασθενημένο σχηματισμό της μνήμης.
Ο κιρκάδιος ρυθμός είναι μια βιολογική διαδικασία που παρουσιάζει ενδογενή περιοδική μεταβολή στη διάρκεια ενός 24ώρου. Αυτός ο ρυθμός ορίζεται από ένα κιρκάδιο ρολόι κι έχει παρατηρηθεί σε πολλούς ζωντανούς οργανισμούς, όπως σε φυτά, ζώα, μύκητες και κυανοβακτήρια και φυσικά στον άνθρωπο. Ο κιρκάδιος ρυθμός είναι στενά συνδεδεμένος με τον κύκλο μέρα-νύχτα (ή φως-σκοτάδι). Ζώα, συμπεριλαμβανομένου και του ανθρώπου, τα οποία κρατιούνται σε απόλυτο σκοτάδι για μεγάλα χρονικά διαστήματα, τελικά αναπτύσσουν ένα free-running ρυθμό, ένα ρυθμό δηλαδή που δεν είναι προσαρμοσμένος ούτε στον 24ωρο κύκλο της φύσης, ούτε σε κάποιον άλλο τεχνητό κύκλο.
Το φαγητό είναι βασικό ερέθισμα για τον συγχρονισμό του κιρκάδιου ρυθμού των περιφερειακών ιστών του σώματος. Όταν συνηθίζουμε να τρώμε σε μία συγκεκριμένη ώρα της ημέρας ο οργανισμός αναπτύσσει μια κατάσταση προσμονής για αυτή τη ώρα και ενεργοποιούνται μία σειρά διαδικασιών για την καλύτερη πέψη του φαγητού και την αποτελεσματικότερη χρήση των θρεπτικών ουσιών. Από την άλλη, η έλλειψη τροφής σε ώρες φαγητού έχει βαθιές επιπτώσεις στη συμπεριφορά και τις φυσιολογικές μας λειτουργίες (μάθηση, μνήμη, προσανατολισμός).
Η έρευνα έγινε μόνο σε ποντίκια και στόχος της ερευνητικής ομάδας είναι να προχωρήσει σε κλινικές μελέτες και σε ανθρώπους. Τα αποτελέσματα της έρευνες δημοσιεύονται στο περιοδικό eLife με τίτλο «Η διατροφή σε περίεργες ώρες μειώνει τις αναμνήσεις».