Το έδαφος είναι βασικά η πηγή των προβιοτικών μικροβίων αλλά βρίσκονται και σε γαλακτοκομικά προϊόντα. Ακόμα και οι πιο αδιάφοροι, οι πιο «γενναίοι», έρχεται κάποια στιγμή που προβληματίζονται. Είναι αυτά που βοηθούν τη σωστή συμπεριφορά πολλών οργάνων μας και μας προστατεύουν από την κακοποιό δράση των παθογόνων. Κάθε επιφάνεια του σώματός μας που έρχεται σε επαφή (π.χ. το δέρμα μας) ή επικοινωνεί με το περιβάλλον (π.χ. ο γαστρεντερικός σωλήνας, το ανώτερο αναπνευστικό σύστημα, ο κόλπος των γυναικών), διαθέτει συγκεντρώσεις μικροοργανισμών που αποτελούν τις φυσιολογικές χλωρίδες.
Συνολικά, αν και αυτό δεν έχει ακριβώς προσδιορισθεί, υπολογίζεται ότι στον οργανισμό μας ο αριθμός αυτών των μικροβίων είναι μεγαλύτερος από το σύνολο των σωματικών κυττάρων (100.000.000.000.000). Το είδος των μικροβίων της χλωρίδας κάθε περιοχής διαφέρει και αποτελεί με τον οργανισμό ένα ισορροπημένο οικοσύστημα. Τα μικρόβια αυτά είναι ένας κρυφός φιλικός κόσμος, που δραστικά επηρεάζουν την υγεία μας και τη μακροβιότητά μας. Είναι μικροοργανισμοί που προάγουν το βίο μας – προβιοτικοί (probiotics).
Παράλληλα με τα μικρόβια αυτά συνυπάρχει και πλήθος παθογόνων μικροβίων, που καραδοκούν να προκαλέσουν νοσηρές καταστάσεις. Αν τα «φιλικά μας μικρόβια» – οι φυσιολογικές χλωρίδες – έχουν κανονική σύνθεση, τότε αποκλείουν τα παθογόνα μικρόβια να δράσουν, γιατί τα ανταγωνίζονται συνεχώς, αναπτύσσοντας βιολογικούς και ανατομικούς φραγμούς.
Ειδικότερα, η μικροβιολογική χλωρίδα του εντέρου λειτουργεί ρυθμιστικά στην πέψη των τροφών, παράγει ένζυμα, επηρεάζει την κινητικότητα του εντέρου, τη σύνθεση των κοπράνων, αλλά και τη φυσιολογική λειτουργία άλλων συστημάτων και μηχανισμών, διότι συνθέτει βιταμίνες που είναι απαραίτητες, π.χ., για τη λειτουργία του κεντρικού και περιφερικού νευρικού συστήματος και των μυών (βιταμίνες του συμπλέγματος Β), την πήξη του αίματος (βιταμίνη Κ) και τα έμμορφα συστατικά του αίματος.
Μικροοργανισμοί που μπορούν σε ορισμένες περιπτώσεις να δημιουργήσουν παθολογικές καταστάσεις, ως συγκάτοικοι των φιλικών μικροοργανισμών που κατασκηνώνουν στο έντερο σε μικρές αποικίες, όπως π.χ. ο σακχαρομύκης ο λευκάζων (Candida), εργάζονται και βοηθούν στην πέψη των σακχάρων, συνθέτουν ένζυμα, πάντα όμως κάτω από το ρυθμιστικό έλεγχο των «φιλικών» μικροοργανισμών της χλωρίδας – των προβιοτικών – όπως του οξύφιλου γαλακτοβάκιλου, που περιορίζει το μύκητα Candida στο έντερο, για να μη μετοικήσει σε άλλα σημεία του οργανισμού και προκαλέσει νόσο (π.χ. στον κόλπο των γυναικών).
Εφόσον η ισορροπία μεταξύ των δύο ομάδων των μικροβίων διατηρείται, οι λειτουργίες εξελίσσονται φυσιολογικά. Η πηγή των προβιοτικών αυτών μικροβίων, που αποτελούν τις τόσο χρήσιμες για την υγεία μας χλωρίδες του οργανισμού μας, είναι κυρίως το έδαφος, όπου σαπροφυτούν αυτοί οι μικροοργανισμοί, ή τα γαλακτοκομικά προϊόντα. Η μεγαλύτερη ομάδα είναι του γένους των γαλακτοβάκιλων (πάνω από 40 είδη), που μπορούν να ζουν σε όξινο περιβάλλον και σε θερμοκρασίες 40 – 44 βαθμών. Γι’ αυτό μπορούν να περάσουν από το γαστρικό υγρό χωρίς να καταστραφούν και να εγκατασταθούν στο έντερο. Το 1905 απομονώθηκαν από το γιαούρτι τρία είδη γαλακτοβάκιλων καθώς και από το γάλα που έχει ζυμωθεί (κεφίρ).
Τα πιο συνήθη είδη «φιλικών» μικροβίων που σαπροφυτούν στο έντερο του ανθρώπου είναι οι γαλακτοβάκιλοι (lactobacilli) acidophilus (οξύφιλος), casei, plantarum, salivarum, bulganus και ο στρεπτόκοκκος thermophillus.
Δείτε για τη δράση των προβιοτικών στο βίντεο που ακολουθεί: