Το σωματικό μας βάρος επηρεάζεται από την ποσότητα του φαγητού, τη σωματική μας δραστηριότητα, την ψυχική μας διάθεση, το μέγεθος του πιάτου, τις ώρες ύπνου….. και η λίστα δεν έχει τελειωμό! Πόσοι από εσάς έχουν σκεφθεί όμως ότι ο σχεδιασμός της κουζίνας μας και ο μεγάλος χώρος αποθήκευσης τροφίμων μπορεί να επηρεάσει τον δείκτη ζυγαριάς;
Η ψυχολογική μας διάθεση και ο χώρος κατανάλωσης φαγητού είναι άρρηκτα συνδεδεμένοι παράγοντες, οι οποίοι επηρεάζουν τα κιλά μας και φυσικά την προσπάθειά μας να χάσουμε βάρος. Οι έρευνες που συσχετίζουν τα χρώματα του σερβίτσιου, το μέγεθος του πιάτου, τη μουσική στο εστιατόριο και ακόμη και τον φωτισμό με την όρεξή μας είναι πολλές και με ενδιαφέρουσες παραμέτρους.
Τα στατιστικά στοιχεία είναι αποκαλυπτικά. Κάθε δέκα χρόνια, από το 1920 μέχρι σήμερα, οι γυναίκες προσθέτουν κατά μέσο όρο 1 εκ. στη περίμετρο της μέσης τους και των ισχίων τους. Είναι ή όχι σύμπτωση ότι την ίδια χρονική περίοδο, ο μέσος όρος μεγέθους της κουζίνας σχεδόν διπλασιάστηκε, φτάνοντας να γίνει το μεγαλύτερο δωμάτιο του σπιτιού;
Πριν από 100 χρόνια, οι περισσότερες κουζίνες ήταν ξεχωριστοί χώροι, και μετά από κάθε γεύμα η κουζίνα έκλεινε μέχρι το επόμενο γεύμα, γεγονός το οποίο περιόριζε το συνεχόμενο τσιμπολόγημα. Σήμερα, σύμφωνα με μια πρόσφατη έρευνα, ξοδεύουμε περισσότερο χρόνο στην κουζίνα από ό, τι οπουδήποτε αλλού, καθώς δεν είναι πλέον μόνο ένα μέρος για να κάνουμε τα γεύματά μας, αλλά να χαλαρώσουμε, να τηλεφωνήσουμε και να παρακολουθήσουμε τηλεόραση! Ως αποτέλεσμα, βρισκόμαστε σε άμεση επαφή με τα τρόφιμα, και συχνά τρώμε χωρίς πραγματικά να πεινάμε.
Τις τελευταίες δεκαετίες, παρατηρείται αυξανόμενη τάση και για υπερ-μεγέθη ψυγεία.“Ένα τεράστιο ψυγείο συχνά σημαίνει και …ένα τεράστιο σώμα” (Edgson). Όσο μεγαλύτερο είναι το ψυγείο, τόσο μεγαλύτερες συσκευασίες τροφίμων θα αγοράσουμε, τις οποίες και θα καταναλώσουμε σύντομα. Ένα μικρότερο ψυγείο μας ενθαρρύνει να αγοράζουμε τρόφιμα σε μικρότερες συσκευασίες. Μια άλλη τάση στον σύγχρονο σχεδιασμό της μοντέρνας κουζίνας είναι να υπάρχουν πολλά ντουλάπια με μεγάλους χώρους αποθήκευσης για μαζική αγορά τροφίμων. Στόχος είναι να μειώσουμε τους λογαριασμούς των τροφίμων, αγοράζοντας οικονομικές συσκευασίες, στη πραγματικότητα όμως, σύμφωνα με την ψυχολόγο Brian Wansink, συγγραφέας του Mindless Eating, το 50% των τροφίμων/σνακ που αγοράζονται, καταναλώνονται σε 6 μέρες από την αγορά. Επίσης, άλλη έρευνα διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι προετοιμάζουν 23% περισσότερο φαγητό κατά το μαγείρεμα λόγω της μεγάλης συσκευασίας που ανοίγουν και φυσικά τρώνε σχεδόν τη διπλάσια ποσότητα.
Οι ειδικοί λένε ότι οι μεγάλες και ελκυστικές κουζίνες συμβάλλουν στο αυξημένο σωματικό βάρος και στη λιγότερο ελκυστική… φιγούρα! Το μέγεθος, ο σχεδιασμός, η αποθήκευση και οι συσκευές στην κουζίνα σας μπορεί να είναι τελικά οι ένοχοι.
Super-sized κουζίνες: Όταν η κουζίνα είναι ευρύχωρη ξοδεύουμε όλο και περισσότερο χρόνο σε αυτό το μέρος του σπιτιού μαζί με τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας αλλά και φίλους. Ως αποτέλεσμα, τρώμε περισσότερο! Μία μελέτη για την διατροφή και το περιβάλλον διαπίστωσε ότι η μετακίνηση ενός μπολ με γλυκά 2 μέτρα μακριά μας μείωσε την κατανάλωση των γλυκών κατά 50%. Αλλά ας το παραδεχτούμε – είναι δύσκολο να μεταφέρουμε τα τρόφιμα εκτός κουζίνας! “Εάν μια κουζίνα σας ‘κρατάει’ εκεί, τότε σίγουρα θα φάτε και περισσότερο!” λέει ο Mark Blegen, αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο St. Katherine στη Μινεσότα, ο οποίος μελετάει γιατί οι άνθρωποι τρώνε.
Παραδοσιακό design: Εκείνοι που σχεδιάζουν κουζίνες με έμφαση στην ελαχιστοποίηση της απόστασης μεταξύ του νεροχύτη – φούρνου – ψυγείου εντός κουζίνας, ίσως δεν έχουν σκεφτεί πόσο αυτό μπορεί να επηρεάσει τα κιλά. Σχετική έρευνα έδειξε ότι όσο μικρότερο είναι το τρίγωνο, τόσο περισσότερο τρώμε όταν ετοιμάζουμε το γεύμα μας.
Αποθήκευση: Οι μεγάλες αποθήκες και οι τεράστιοι χώροι αποθήκευσης φαίνεται να συμβάλλουν στο πρόβλημα της παχυσαρκίας. Τέτοιοι διαθέσιμοι χώροι στην κουζίνα, ενθαρρύνουν την αγορά μεγάλης ποσότητας τροφίμων, με αποτέλεσμα να υπάρχουνδιαθέσιμα τρόφιμα κάθε φορά που επιθυμούμε να φάμε κάτι.
Δελεαστικά ψυγεία: Ψυγεία με γυάλινη πρόσοψη και ωραία εμφάνιση, φαίνεται να υπενθυμίζουν την … παρουσία τους! Και όσο πιο συχνά τα ανοιγοκλείνουμε, τόσο μεγαλύτερη και η πιθανότητα να υποκύψουμε σε διατροφικούς πειρασμούς.
O Neil Izenberg, παιδίατρος και ιδρυτής της KidsHealth.org, επεσήμανε πρόσφατα στην εφημερίδα The New York Times, ότι το μέγεθος του σπιτιού και ο χώρος της κουζίνας έχουν αυξηθεί και ανάλογα αυξάνονται και οι μερίδες, μεγενθύνονται τα πιάτα και τα συγκεκριμένα διατροφικά συνθήματα ΄περνάνε’ αυτούσια και στα παιδιά.
Δεδομένου λοιπόν ότι το περιβάλλον μας έχουν γίνει περισσότερο προσανατολισμένο στο φαγητό, η λαιμαργία είναι αναπόφευκτη. Χρειάζεται δυνατή βούληση για να αντισταθεί κάποιος στα δελεαστικά σνακ που αποτελούν μία ωραία βιτρίνα στις μεγάλες κουζίνες.
Συστήνεται, λοιπόν, να αλλάξουμε το περιβάλλον μας, τοποθετώντας όλους τους «απαγορευμένους» διατροφικούς πειρασμούς μακριά από κοινή θέα ή καθιστώντας δύσκολη την πρόσβασή τους, π.χ. στα ψηλά ράφια. Επίσης, η αγορά μικρότερων συσκευασιών στα τρόφιμα, φαίνεται να βοηθά την προσπάθειά μας να αδυνατίσουμε, σε συνδυασμό πάντα με τη σωστή ποιότητα.
Διαμορφώστε, λοιπόν, σωστά την κουζίνα σας και, ίσως, η προσπάθειά σας για απώλεια βάρους να γίνει περισσότερο αποτελεσματική.
Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος B.Sc (Hons), S.R.D.
Υπεύθυνη Τομέα Διαιτολογίας ΙΕΚ ΞΥΝΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ
Επιστημονικός Συνεργάτης Κέντρου Αποκατάστασης ‘Η Αναγέννηση’
Μέλος Δ.Σ. Εταιρείας Αθηροσκλήρωσης Β. Ελλάδος
Συνεργάτης Επιστημονικής Ομάδας ‘Λόγω Διατροφής’
Υπεύθυνη Β. Ελλάδος Ελληνικής Διατροφολογικής Εταιρείας
