Όσπρια, θαλασσινά, λαχανικά, σαλατικά έχουν την τιμητική τους την Καθαροδευτέρα αλλά και ολόκληρη τη Σαρακοστή. Δεν υπάρχει βέβαια λόγος να αδειάσετε το πορτοφόλι σας με πανάκριβα υλικά. Απλώς «πειράζετε» και «μεταμορφώνετε» τα κλασικά πιάτα με απλούς και ευφάνταστους τρόπους, με αποτέλεσμα που δεν φαντάζεστε!
Νοστιμιές της Καθαράς Δευτέρας απο την Ντίνα Νικολάου
Τα όσπρια όπως δεν τα έχετε ξαναδεί!
Τα παραδοσιακά σαρακοστιανά (και όχι μόνο) πιάτα με όσπρια είναι λίγο πολύ γνωστά: γίγαντες πλακί, φάβα, ρεβιθάδα και πολλά ακόμα. Μην τα περιορίσετε όμως εκεί.
Οσπριοκεφτέδες
Βράζω όποιο όσπριο θέλω (φακές, ρεβίθια, κουκιά, φάβα), απλά και κλασικά, το αλατίζω στο τέλος, το στραγγίζω και το πολτοποιώ στο μπλέντερ μέχρι να γίνει σχετικά σφικτός πουρές. Τον εμπλουτίζω με φρυγανιά ή ψίχα ψωμιού, νοστιμίζω με μπόλικο τριμμένο κρεμμύδι, μυρωδικά και μπαχαρικά και τα πανάρω με αλεύρι ή φρυγανιά ή σιμιγδάλι. Τα τηγανίζω και έτοιμοι οι λαχταριστοί οσπριοκεφτέδες. Κορυφαίοι κεφτέδες είναι τα φαλάφελ (ρεβιθοκεφτέδες), αλλά εξίσου συγκλονιστικού κεφτέδες κάνω και με φακές (ιδιαίτερα αν τις συνδυάσω και με κόκκινες), οι φαβοκεφτέδες και οι φασολοκροκέτες.
• Κεφτέδες φασολιών με πικάντικο γιαούρτι(αφαιρείτε από το μείγμα τον κρόκο και το τυρί και τα αντικαθιστάτε με τριμμένη φυγανιά ή ψίχα ψωμιού, για σώμα και γεύση. Αντί για γιαούρτι τους σερβίρετε με την ταραμοσαλάτα από λευκό ταραμά)
• Ρεβιθοκεφτέδες Σίφνου
• Ρεβιθοκεφτέδες πανεύκολοι
• Φαλάφελ από φακές
Οσπριοπουρέδες
Φάβα δεν είναι μόνο η κλασική. Θαυμάσια «φάβα» φτιάχνω και με κουκιά! Όλα όμως τα όσπρια γίνονται υπέροχοι πουρέδες. Κλασικό παράδειγμα το χούμους, που είναι πολτός από βρασμένα ρεβίθια στον οποίο προσθέτω ταχίνι, χυμό λεμονιού, μπόλικο κύμινο, αλατοπίπερο και πάπρικα. Κι οι φακές όπως γίνονται πουρές που εμπλουτίζω με τριμμένο κρεμμύδι, μουστάρδα, σκορδάκι, ξίδι και μυρωδικά. Τον βάζω σε μακρόστενη φόρμα για κέικ και τον ψήνω στο φούρνο μέχρι να σφίξει και να κάνει κρούστα. Κόβεται σαν κέικ και είναι απίθανος! Οσο για τη φάβα δεν θέλει συστάσεις. Δεν πρέπει να λείπει από το σαρακοστιανό τραπέζι και, μάλιστα, μπορείτε να τη σερβίρετε και σε κομμάτια: αφού τη βράσετε και σφίξει, την απλώνετε σε ένα μέτριο ταψί, την «στεγνώνετε» για μερικά λεπτά στο φούρνο και την κόβετε σε ρόμβους. Σε κάθε κομμάτι ρίχνετε μπόλικο ελαιόλαδο, πασπαλίζετε με ψιλοκομμένο φρέσκο ή ξερό κρεμμύδι, ρίγανη, κάππαρη και αλατοπίπερο και σερβίρετε. Μην ξεχάσετε και την κυκλαδίτικη φάβα «παντρεμένη», δηλαδή πουρέ φάβας γαρνιρισμένο με σάλτσα ντομάτας-κρεμμυδιού.
• Φάβα Σαντορίνης
• Φάβα από κουκιά
• Φάβα με ζεστή κρεμμυδοσαλάτα
Τα όσπρια σαν ριζότο
Τα ψιλά και καλόβραστα όσπρια όπως οι φακές, τα μαυρομάτικα και η ροβίτσα μπορούν να γίνουν κάτι σαν ριζότο. Με άλλα λόγια μισοβράζω τα όσπρια αυτά και τα στραγγίζω. Μετά, τα σοτάρω με κρεμμυδάκι και σκόρδο, σβήνω με λίγο κρασάκι και αρχίζω να προσθέτω σταδιακά ζωμό λαχανικών, μαγειρεύοντας και ανακατεύοντας σε χαμηλή φωτιά για άλλα 30 λεπτά, μέχρι τα όσπρια να μαλακώσουν και να χυλώσουν, όπως δηλαδή μαγειρεύω το κλασικό ριζότο.
• Φακές στη γάστρα με μαραθόριζα και ελιές
Τα πολυσπόρια ή παληκαριά
Είναι η παραδοσιακή και τελετουργική ποικιλία από όσπρια (και δημητριακά, αν θέλετε), που θα μουσκέψω καλά για 24 ώρες σε ξεχωριστά μπολ. Συνήθως επιλέγω ψιλά άσπρα φασόλια, φακές, μαυρομάτικα, ρεβίθια ψιλά, κριθάρι κ.ά. και την άλλη ημέρα τα μαγειρεύω. Τα ρεβίθια και τα ψιλά άσπρα φασόλια τα βράζω μαζί γιατί θέλουν το χρόνο τους, ενώ τις φακές και τα μαυρομάτικα σε άλλη κατσαρόλα, μιας και βράζουν συντομότερα. Έπειτα βράζω τα δημητριακά σύμφωνα με τις οδηγίες της συσκευασίας τους. Στραγγίζω όσπρια και δημητριακά, τα ανακατεύω σε μια μεγάλη σαλατιέρα και περιχύνω με ένα ντρέσινγκ, συνήθως με βάση τη μουστάρδα, το καλό ξίδι και τα μυρωδικά. Όνειρο!
Μην ξεχάσω! Προσφάτως είδα στα σούπερ μάρκετ συσκευασμένα ανάμεικτα όσπρια, σε σακουλάκια με το όνομα «πολυσπόρι». Είναι μια εύκολη και πρακτική λύση.
• Παλικαριά ή πολυσπόρια
• Παληκαριά με πέστο ρόκας
Οσπριοσαλάτες
Όλα τα όσπρια γίνονται καταπληκτικές σαλάτες. Τα βράζω, τα στραγγίζω και τα ανακατεύω με πολλά και διάφορα υλικά όπως ξερά ή φρέσκα κρεμμυδάκια, τουρσάκια, λιαστές ντομάτες, κάππαρη, ψιλοκομμένο ξιδάτο χταποδάκι, καλαμαράκια κονσέρβα, σουπιά ψητή στο γκριλ και τόσα ακόμα. Ραντίζετε τη σαλάτα με ένα ντρέσινγκ με μουστάρδα και λεμόνι ή ξίδι και τη σερβίρετε κρύα. Αφήστε τη φαντασία σας να μεγαλουργήσει!
• Μαυρομάτικα σαλάτα με τόνο και ντομάτες – αντικαταστήστε τον τόνο με καλαμαράκια κονσέρβας ή ξιδάτο χταποδάκι, ψιλοκομμένα
• Μαυρομάτικα φασόλια με σέσκουλα
• Πλιγουροσαλάτα με μαυρομάτικα φασόλια
• Σαλατοφαγητό με κόκκινα φασόλια και πλιγούρι
Περισσότερες tips και νόστιμες συνταγές μπορείτε να βρείτε στο www.dinanikolaou.gr