Τα φλαβονοειδή είναι μια κατηγορία πολυφαινολικών ενώσεων που περιλαμβάνουν φλαβανόλες, φλαβονόλες, φλαβόνες, ανθοκυανίνες και μερικές άλλες. Τα φλαβονοειδή είναι άφθονα σε τρόφιμα φυτικής προέλευσης, όπως φρούτα, λαχανικά, μούρα, δημητριακά, τσάι και κρασί. Έχουν μελετηθεί εκτενώς για τα πιθανά οφέλη τους για την υγεία, συμπεριλαμβανομένων των αντιοξειδωτικών, αντιφλεγμονωδών και αντικαρκινικών επιδράσεων.
Σε μια πρόσφατη μελέτη, οι φλαβανόλες που βρίσκονται στο εκχύλισμα κακάο βρέθηκε ότι μειώνουν την καρδιαγγειακή θνησιμότητα. Μια φλαβονόλη που ονομάζεται κερσετίνη έχει αποτελέσει αντικείμενο αυξημένου ενδιαφέροντος για τους γεωεπιστήμονες. Η κερσετίνη μειώνει το οξειδωτικό στρες και ακόμη και αυξάνει τη διάρκεια ζωής σε διάφορα μοντέλα οργανισμών. Η κερσετίνη είναι η πιο άφθονη στα κρεμμύδια αλλά η πιο βιοδιαθέσιμη στα μούρα.
Φλαβονοειδή και ευπάθεια
Αυτή η νέα προοπτική μελέτη κοόρτης προσπάθησε να αποσαφηνίσει τον ρόλο των φλαβονοειδών, των υποκατηγοριών τους και της κερκετίνης ιδιαίτερα στην πρόληψη της αδυναμίας, ενός κλινικού συνδρόμου που χαρακτηρίζεται από μείωση των φυσιολογικών αποθεμάτων και της λειτουργίας σε πολλαπλά συστήματα οργάνων. Αυτή η μείωση συμβάλλει στη νοσηρότητα και τη θνησιμότητα αφήνοντας το άτομο ευάλωτο σε ξαφνικές αλλαγές στην κατάσταση της υγείας που προκαλούνται από σχετικά ασήμαντα στρεσογόνα γεγονότα. Η αδυναμία είναι επίσης μια κύρια αιτία πτώσεων και μειωμένης κινητικότητας στους ηλικιωμένους.
Μια πρόσφατη μετα-ανάλυση διαπίστωσε ότι μια υγιεινή διατροφή πλούσια σε φλαβονοειδή (όπως η μεσογειακή διατροφή) μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο αδυναμίας κατά 50% έως 70%. Υπήρξαν επίσης ορισμένες παρεμβατικές μελέτες που έδειξαν θετική επίδραση των φλαβονοειδών στα συμπτώματα που σχετίζονται με την αδυναμία. Σε μια τέτοια μελέτη, η λήψη συμπληρωμάτων με βατόμουρα, μια πλούσια πηγή φλαβονοειδών, οδήγησε σε βελτιώσεις στο βάδισμα σε ηλικιωμένους.
Η κερσετίνη ανταποκρίνεται στις προσδοκίες
Αυτή η νέα μελέτη βασίστηκε στη μελέτη Framingham Heart Study με 1701 συμμετέχοντες χωρίς αδυναμία κατά την έναρξη (1998-2001). Στη συνέχεια, η αδυναμία επαναξιολογήθηκε το 2011-2014. Τα επίπεδα πρόσληψης φλαβονοειδών υπολογίστηκαν χρησιμοποιώντας ένα ερωτηματολόγιο πρόσληψης τροφής. Το δείγμα κατανεμήθηκε περίπου εξίσου ανά φύλο και η μέση ηλικία κατά την έναρξη ήταν 58,4. Κατά μέσο όρο 12 ετών παρακολούθησης, το 13,2% των συμμετεχόντων εμφάνισε αδυναμία.
Σε ένα μοντέλο προσαρμοσμένο για το φύλο, την ηλικία, την ενεργειακή πρόσληψη, την κατάσταση καπνίσματος, τον καρκίνο, την καρδιαγγειακή υγεία και τον διαβήτη, η σχέση μεταξύ της αδυναμίας και της συνολικής πρόσληψης φλαβονοειδών ήταν ασήμαντη. Ωστόσο, όταν οι ερευνητές έσκαψαν βαθύτερα σε μεμονωμένες υποκατηγορίες φλαβονοειδών, η εικόνα έγινε πιο ξεκάθαρη. Κάθε 10 χιλιοστόγραμμα την ημέρα αύξηση της πρόσληψης φλαβονόλης συσχετίστηκε με 20% μείωση του κινδύνου ανάπτυξης αδυναμίας.
Ακόμη πιο εντυπωσιακό, κάθε 10 χιλιοστόγραμμα ημερησίως αύξηση στην πρόσληψη κερσετίνης συσχετίστηκε με 35% χαμηλότερες πιθανότητες εμφάνισης αδυναμίας. Ένα άλλο σημαντικό αποτέλεσμα ήταν εξαρτώμενο από την ηλικία: μεταξύ των συμμετεχόντων κάτω των 60 ετών, κάθε 10 χιλιοστόγραμμα την ημέρα αύξηση της πρόσληψης ανθοκυανινών, ένας άλλος υποτύπος φλαβονοειδών που δίνει σε πολλά φρούτα και λαχανικά το μπλε, μοβ ή μαύρο χρώμα τους, συσχετίστηκε με 52% χαμηλότερες πιθανότητες έναρξης αδυναμίας. Ωστόσο, για τους συμμετέχοντες ηλικίας 60 ετών και άνω, δεν παρατηρήθηκε σημαντική συσχέτιση.
Όπως κάθε πληθυσμιακή μελέτη, αυτή ήταν φορτωμένη με περιορισμούς, όπως η χρήση ενός ερωτηματολογίου για την αξιολόγηση της πρόσληψης θρεπτικών συστατικών σε ένα μόνο χρονικό σημείο μαζί με ένα σχετικά μικρό μέγεθος δείγματος. Ωστόσο, τέτοιες μελέτες επιτρέπουν στους ερευνητές να αξιολογήσουν τις επιπτώσεις των μακροπρόθεσμων διατροφικών συνηθειών, κάτι που είναι σχεδόν αδύνατο σε παρεμβατικές μελέτες.
Σε αυτήν την προοπτική μελέτη κοόρτης, αν και η πρόσληψη φλαβονοειδών δεν συσχετίστηκε σημαντικά με τις πιθανότητες εμφάνισης ευθραυστότητας σε μεσήλικες και ηλικιωμένους ενήλικες, η υψηλότερη πρόσληψη της υποκατηγορίας φλαβονοειδών, των φλαβονολών, συσχετίστηκε με μειωμένες πιθανότητες έναρξης ευθραυστότητας, η οποία φαίνεται να οφείλεται από τη συγκεκριμένη φλαβονόλη, την κουερσετίνη.
Η προστατευτική συσχέτιση μεταξύ των ανθοκυανινών και της εμφάνισης ευθραυστότητας παρατηρήθηκε κυρίως σε συμμετέχοντες ηλικίας κάτω των 60 ετών. Αν και δημιουργεί υποθέσεις, αυτή η μελέτη υπογραμμίζει τη δυνατότητα των διατροφικών φλαβονολών και της κερκετίνης ως στρατηγικής για την πρόληψη της εμφάνισης αδυναμίας. Η μελλοντική έρευνα θα πρέπει να επικεντρωθεί σε διατροφικές παρεμβάσεις φλαβονολών ή κερκετίνης για τη θεραπεία της αδυναμίας.
Συμπέρασμα
Αυτή η ενδιαφέρουσα μελέτη υποδηλώνει ότι δεν είναι όλα τα φλαβονοειδή εξίσου προστατευτικά έναντι της εμφάνισης ευθραυστότητας, αλλά μερικά μπορεί να έχουν ισχυρό αποτέλεσμα. Επιβεβαιώνει τον γνωστό ρόλο της κουερσετίνης ως προστάτη έναντι διαφόρων καταστάσεων που σχετίζονται με την ηλικία, κάτι που πιθανότατα οφείλεται στην αντιοξειδωτική της δράση. Τα αποτελέσματα υπογραμμίζουν επίσης για άλλη μια φορά τη συνολική σημασία της διατροφής για την υγεία.