Η επιβολή της υγιεινής διατροφής στους πολίτες γιατί θα πρέπει να γίνεται μέσω φορολόγησης, που αποτελεί σε μεγάλο βαθμό μια τιμωρητική πολιτική ,όταν η παροχή φορολογικών κινήτρων είναι και ευκολότερο και πιθανότερο να πετύχει;
Της Νικολέτας Ντάμπου
Στο παραπάνω ερώτημα επιχειρεί να απαντήσει στο τελευταίο τεύχος του BritishMedicalJournal[1] ο γνωστός στη Βρετανία γενικός γιατρός IanLake αντιδιαστέλλοντας στην ιδέα της φορολόγησης των ανθυγιεινών τροφών μια νέα διαφορετική προσέγγιση προώθησης της υγιεινής διατροφής μέσα από την παροχή φορολογικών ελαφρύνσεων για τα σούπερ μάρκετ.
Ο διάσημος γιατρός φέρεται απόλυτα πεπεισμένος για την αποτυχία τέτοιου είδους τιμωρητικών φορολογικών μέτρων. Χαρακτηριστικά, πιστεύει ότι «η νομοθετική προσέγγιση μέσω κυρίως τιμωρητικής φορολογίας λειτουργεί αντιδραστικά και είναι καταδικασμένη σε αποτυχία». Η πρόταση του ΔροςLakeβασίζεται στην ιδέα ότι οι κυβερνήσεις θα μπορούσαν να καταρτίσουν έναν κατάλογο υγιεινών τροφίμων και να παρέχουν φορολογικές ελαφρύνσεις στα σούπερ μάρκετ που θααποδείκνυαν ότι είχαν πωλήσει ένα αρκετά υψηλό ποσοστό αυτών των υγιεινών τροφών. Πράγμα αρκετά εύκολο, δεδομένου ότι εάν το κίνητρο ήταν αρκετά ελκυστικό,όλο το μάρκετινγκ και η διαφήμιση θα προσανατολίζονταν σε αυτήν τη λογική. Και η βιομηχανία τροφίμων θα είχε ένα ισχυρό οικονομικό κίνητρο να στηρίξει την προσπάθεια.Τα σούπερ μάρκετ θα έπρεπε μόνο να επιλέξουν τους προμηθευτές τους στη βάση της υγιεινής διατροφής και να επανασχεδιάσουν τα καταστήματά τους γύρω από αυτόν τον άξονα. Έτσι θα είχαμε ένα διαφορετικό τύπο σούπερ μάρκετ, που θα βασιζόταν στην προώθηση της υγιεινής διατροφής. Κι όλοι ξέρουμε ότι η διαφήμιση και το μάρκετινγκ θα ήταν ικανά να φέρουν αυτή την αλλαγή εύκολα και γρήγορα. Η νομοθεσία δε θα χρειαζόταν να είναι αυστηρή, απλά να ορίζει το γενικό πλαίσιο.
Σε τελική ανάλυση, καλύτερα να δαπανηθούν χρήματα των φορολογουμένων στην πρόληψη παρά στη θεραπεία, η οποία είναι άλλωστε αρκετά πιο δαπανηρή.Ο Δρ D. Yach, γνωστός αναλυτής της διεθνούς πολιτικής για την υγειονομική περίθαλψη, το συνοψίζει σε μία μόλις φράση: «Λύσεις που ακολουθούν τις επιταγές της αγοράς όταν συνδυαστούν με δημόσιες πολιτικές μπορούν νακαταστήσουν τις υγιεινές επιλογές την πρώτη μας επιλογή».Και ο Δρ Lakeπροσθέτει ότι εάν τα σούπερ μάρκετ έμπαιναν πραγματικά στον κόπο να σχεδιάσουν τα καταστήματά τους στη βάση διαφορετικής λογικής, υπάρχει ένας τεράστιος αριθμός ταλαντούχων ανθρώπων στις βιομηχανίες τροφίμων και το χώρο της διαφήμισης που θα πάσχιζαν να αναλάβουν αυτήν την πρόκληση.
Οδιάσημος Βρετανός γιατρός καταλήγει απορρίπτοντας τη φορολόγηση ως αποτελεσματική πολιτική για τη βελτίωση της υγείας του πληθυσμού επισημαίνοντας και το πρόσφατο παράδειγμα της Δανίας αναφέροντας χαρακτηριστικά: «Η διατροφή και ο τρόπος ζωής είναι ζητήματα πολύ περίπλοκα για να τα χειριστούμε με αυτόν τον τρόπο.Το παράδειγμα της Δανίας, όπου ο φόρος στα λιπαρά καταργήθηκε και η ιδέα περί φόρου στα αναψυκτικά έμεινε στο ράφι, θα πρέπει να μας βάλει υποψίες για το πόσο δύσκολο είναι να γίνει κάτι τέτοιο».