Η δυσανεξία στη γλουτένη, γνωστή και ως ευαισθησία στη γλουτένη ή μη κοιλιοκάκη ευαισθησία στη γλουτένη (NCGS), είναι μια διαταραχή του ανοσοποιητικού συστήματος που προκαλείται από έναν περιβαλλοντικό παράγοντα όπως ένα συστατικό γλουτένης του σιταριού και άλλων δημητριακών σε άτομα με γενετική προδιάθεση. Οι συγγενείς πρώτου και δεύτερου βαθμού έχουν υψηλές πιθανότητες να εμφανίσουν ευαισθησία στη γλουτένη σε σύγκριση με άτομα χωρίς οικογενειακό ιστορικό.
Συμπτώματα δυσανεξίας στη γλουτένη
Παρόλο που τα άτομα με ευαισθησία στη γλουτένη έχουν πολλά συμπτώματα δυσαπορρόφησης όπως διάρροια, στεατόρροια ή κολλώδη κόπρανα, αέρια, φούσκωμα, απώλεια βάρους και διατροφική ανεπάρκεια, η πλειοψηφία των ατόμων με ευαισθησία στη γλουτένη δεν παρουσιάζει πολλά συμπτώματα και η ασθένεια συχνά θεωρείται πολύ σιωπηλή, λένε οι ειδικοί. Η έλλειψη ευαισθησίας στη γλουτένη σχετίζεται επίσης με πολλές άλλες αυτοάνοσες ασθένειες όπως ο διαβήτης τύπου 1, η νόσος του θυρεοειδούς, η αυτοάνοση δερματίτιδα και η νεφροπάθεια IGA. Η κύρια ανησυχία με αυτούς τους ασθενείς είναι ότι διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξουν καρκίνους του γαστρεντερικού και λεμφώματος. Έτσι, η έγκαιρη διάγνωση και η αποφυγή της γλουτένης παραμένουν η καλύτερη θεραπεία για άτομα με ευαισθησία στη γλουτένη.
Ποιες είναι οι αιτίες της δυσανεξίας στη γλουτένη
Αν και τα ακριβή αίτια της δυσανεξίας στη γλουτένη δεν είναι πλήρως κατανοητά, αρκετοί παράγοντες μπορεί να συμβάλλουν στην ανάπτυξή της όπως αναφέρθηκε. Αυτά περιλαμβάνουν:
1. Ανοσολογική απόκριση
«Η γλουτένη περιέχει πρωτεΐνες που το ανοσοποιητικό σύστημα ορισμένων ατόμων τις αντιλαμβάνεται ως ξένους εισβολείς. Αυτό πυροδοτεί μια ανοσολογική απόκριση, που οδηγεί σε φλεγμονή και διάφορα συμπτώματα που σχετίζονται με τη δυσανεξία στη γλουτένη», λέει ο Δρ Bajaj.
2. Γενετική
Μπορεί να υπάρχει γενετική προδιάθεση για δυσανεξία στη γλουτένη. Ορισμένα γονίδια όπως το HLA-DQ2 και το HLA-DQ8 βρίσκονται συνήθως σε άτομα με κοιλιοκάκη, μια αυτοάνοση διαταραχή που προκαλείται από τη γλουτένη. Οι γενετικοί παράγοντες μπορεί επίσης να παίζουν ρόλο στην ευαισθησία στη γλουτένη, αν και οι συγκεκριμένοι που εμπλέκονται δεν είναι ακόμη επαρκώς καθορισμένοι.
3. Σύνδρομο διαρρέοντος εντέρου
Σύμφωνα με ορισμένες θεωρίες, η δυσανεξία στη γλουτένη σχετίζεται με αυξημένη εντερική διαπερατότητα, που συχνά αναφέρεται ως σύνδρομο διαρροής εντέρου. Σε αυτή την κατάσταση, η επένδυση του λεπτού εντέρου γίνεται πιο διαπερατή, επιτρέποντας σε μεγαλύτερα σωματίδια, συμπεριλαμβανομένης της πρωτεΐνης γλουτένης, να περάσουν και να πυροδοτήσουν μια ανοσολογική απόκριση.
4. Ζύμωση γλουτένης
Μια άλλη θεωρία προτείνει ότι η ζύμωση της γλουτένης στο έντερο από βακτήρια και ζυμομύκητες μπορεί να συμβάλει σε συμπτώματα δυσανεξίας στη γλουτένη. Η διαδικασία της ζύμωσης παράγει ουσίες που προκαλούν δυσφορία και πεπτικά συμπτώματα.
Πώς να διαχειριστείτε τη δυσανεξία στη γλουτένη
Η διασύνδεση μεταξύ του ανοσοποιητικού συστήματος, των γονιδίων, του μικροβιώματος του εντέρου και των περιβαλλοντικών παραγόντων είναι πολύπλοκη και δυσνόητη. Εάν υποψιάζεστε ότι έχετε δυσανεξία στη γλουτένη, συνιστάται να συμβουλευτείτε έναν επαγγελματία υγείας ή έναν εγγεγραμμένο διαιτολόγο που μπορεί να σας βοηθήσει να αξιολογήσετε τα συμπτώματά σας, να πραγματοποιήσετε τις κατάλληλες δοκιμές και να σας καθοδηγήσει σε μια δίαιτα εξάλειψης ή άλλες διατροφικές τροποποιήσεις για να διαχειριστείτε αποτελεσματικά τις καταστάσεις σας. Μέσω ενός σωστού διατροφικού καθεστώτος, τα συμπτώματα μπορούν να περιοριστούν σε μεγάλο βαθμό με την απαλλαγή από τα ερεθίσματα.