Γύρω στο 440 π.Χ., ο Έλληνας γιατρός Ιπποκράτης έλεγε «Αφήστε την τροφή να είναι το φάρμακό σας και το φάρμακό σας τροφή». Αν και η αντιμετώπιση των τροφίμων ως φαρμάκων είναι μια πολυσυζητημένη έννοια, πολλές πρόσφατες μελέτες έχουν αποδείξει τη σοφία της ιπποκράτειας δήλωσης: η παρακολούθηση της ποσότητας τροφής, του τύπου και του χρόνου κατανάλωσης είναι ζωτικής σημασίας για την καλή υγεία. Ωστόσο, το τι ακριβώς συνθέτει τη βέλτιστη διατροφή παραμένει αμφιλεγόμενο και όλο και περισσότερα στοιχεία δείχνουν ότι η κατάλληλη δίαιτα εξαρτάται από μια αλληλεπίδραση παραγόντων υγείας, συμπεριλαμβανομένης της ηλικίας, του φύλου και της γενετικής.
Πρόσφατα, οι ερευνητές εξέτασαν εκατοντάδες μελέτες διατροφής από κυτταρικές έως επιδημιολογικές προοπτικές για να εντοπίσουν ένα «κοινό διατροφικό πρότυπο» για υγιή μακροζωία. Διαπίστωσαν ότι οι δίαιτες που περιλαμβάνουν μεσαία έως υψηλά επίπεδα μη επεξεργασμένων υδατανθράκων, χαμηλή αλλά επαρκή πρόσληψη πρωτεϊνών φυτικής προέλευσης και τακτική κατανάλωση ψαριών συνδέονται με παρατεταμένη διάρκεια ζωής και υγεία. Ο Δρ Valter Longo, καθηγητής γεροντολογίας και βιολογικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνια, και ένας από τους συγγραφείς της μελέτης, δήλωσε σχετικά: «Πρώτον, η δίαιτα εδώ προορίζεται ως διατροφικός τρόπος ζωής και όχι ως «στρατηγική απώλειας βάρους», αν και η διατήρηση ενός υγιούς βάρους είναι το κλειδί. Όλες οι πτυχές της διατροφής συνδέονται με τη μακροπρόθεσμη υγεία και μακροζωία».
Η ανασκόπηση δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Cell.
Η βάση της δίαιτας μακροζωίας
Για τη μελέτη, οι ερευνητές ανέλυσαν εκατοντάδες μελέτες που εξέταζαν τη διατροφή και την καθυστερημένη γήρανση σε βραχύβια είδη, τις οδούς απόκρισης σε θρεπτικά συστατικά, τον θερμιδικό περιορισμό, τη νηστεία και δίαιτες με διάφορα επίπεδα μακροθρεπτικών συστατικών και σύνθεσης, όπως η κέτο δίαιτα. Οι μελέτες ανέλυσαν τη διατροφή από πολλές οπτικές γωνίες, από κυτταρικές και ζωικές μελέτες μέχρι κλινική και επιδημιολογική έρευνα που διερευνά τον τρόπο ζωής των αιωνόβιων. Στο τέλος, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η «δίαιτα μακροζωίας» περιλαμβάνει:
- Μια χορτοφαγική διατροφή πλούσια σε όσπρια και δημητριακά ολικής αλέσεως, όπου
- το 30% των θερμίδων προέρχεται από φυτικά λίπη όπως οι ξηροί καρποί και το ελαιόλαδο.
- Μια δίαιτα χαμηλή σε πρωτεΐνη μέχρι την ηλικία των 65 ετών και στη συνέχεια με μέτρια πρόσληψη πρωτεΐνης
- Χαμηλή σε ζάχαρη και επεξεργασμένους υδατάνθρακες
- Χωρίς κόκκινο ή επεξεργασμένο κρέας
- Με περιορισμένο λευκό κρέας
- 12 ώρες φαγητό και 12 νηστεία την ημέρα
- Περίπου τρεις κύκλους πενθήμερης δίαιτας που μιμείται τη νηστεία το χρόνο
Οι ερευνητές σημείωσαν περαιτέρω ότι, αντί να στοχεύουν σε έναν ορισμένο αριθμό θερμίδων, οι δίαιτες θα πρέπει να στοχεύουν στη διατήρηση του ΔΜΣ κάτω από 25 και στη διατήρηση των ιδανικών επιπέδων σωματικού λίπους και άλιπης μάζας σώματος ανάλογα με το φύλο και την ηλικία. Επιπλέον, έγραψαν ότι οι δίαιτες πρέπει να προσαρμόζονται στις ατομικές ανάγκες —ειδικά για άτομα άνω των 65 ετών— για να αποφευχθεί ο υποσιτισμός.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν επίσης ότι η περιοδική νηστεία μεταξύ 18 και 70 ετών θα μπορούσε να αναστρέψει την αντίσταση στην ινσουλίνη που δημιουργείται από μια δίαιτα υψηλής θερμιδικής αξίας και να ρυθμίσει την αρτηριακή πίεση, τη συνολική χοληστερόλη και τη φλεγμονή.