Οι διατροφολόγοι μας λένε ότι η παρακολούθηση των θερμίδων μας μπορεί να μας βοηθήσει να χάσουμε βάρος και μια νέα γενιά εφαρμογών για smartphone προσφέρει έναν απλό τρόπο: τραβήξτε μια φωτογραφία του φαγητού σας, η οποία αναγνωρίζεται αυτόματα και καταγράφεται χρησιμοποιώντας μηχανική εκμάθηση. Αλλά μια νέα μελέτη που συντάχθηκε από την Gal Zauberman του Yale SOM διαπιστώνει ότι, ενώ αυτές οι εφαρμογές είναι ελκυστικές, η μη αυτόματη καταγραφή των γευμάτων σας είναι στην πραγματικότητα πιο αποτελεσματική. Τα αποτελέσματα προσφέρουν μια προειδοποιητική ιστορία για να δίνουμε στους καταναλωτές αυτό που νομίζουν ότι θέλουν, λέει.
Με προσπάθεια και υποστήριξη, ένας καπνιστής μπορεί να κόψει το κάπνισμα, ένας αλκοολικός μπορεί να σταματήσει να πίνει. «Αλλά δεν μπορείς να σταματήσεις να τρως», λέει η Gal Zauberman, καθηγήτρια μάρκετινγκ στο Yale SOM. «Αυτό είναι ένα από τα πράγματα που κάνουν την υπερφαγία μια πολύ ιδιαίτερη πρόκληση». Στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο επιπολασμός της παχυσαρκίας των ενηλίκων είναι μεγαλύτερος από 40%. Το ετήσιο ιατρικό κόστος που σχετίζεται με την παχυσαρκία είναι 173 δισεκατομμύρια δολάρια. Τα άτομα με παχυσαρκία πληρώνουν σχεδόν 2.000 $ περισσότερα ετησίως σε ιατρικούς λογαριασμούς από τα άτομα με υγιές βάρος.
Οι διατροφολόγοι λένε ότι ένας σημαντικός τρόπος για να αντιμετωπιστεί αυτή η πρόκληση είναι η παρακολούθηση της κατανάλωσης, η οποία βοηθά όσους κάνουν δίαιτα να βελτιώσουν την επίγνωσή τους για τις διατροφικές τους συνήθειες και τη διατροφική αξία των τροφών τους. Οι εφαρμογές για smartphone μπορούν να κάνουν τη διαδικασία πολύ πιο απλή, ενώ ορισμένες αναπτύσσουν ακόμη και αλγόριθμους μηχανικής μάθησης που μετρούν τις θερμίδες μέσω μιας εικόνας κινητού τηλεφώνου.
Αλλά η απλότητα της λήψης φωτογραφιών μας ενθαρρύνει πραγματικά να καταγράψουμε τις θερμίδες μας και να χάσουμε βάρος;
Μια νέα μελέτη από τον Zauberman και τρεις συναδέλφους-Jackie Silverman του Πανεπιστημίου του Delaware, Alixandra Barasch του INSEAD και Kristin Diehl από το Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνια- διαπιστώνει ότι οι άνθρωποι έλκονται περισσότερο από την ιδέα της καταγραφής με φωτογραφία, αλλά αυτή η χειροκίνητη καταγραφή αυτό που τρώμε, στην πράξη, είναι πιο αποτελεσματικό και χορταστικό. Οι άνθρωποι έλκονται από τη φαινομενική ευκολία λήψης φωτογραφιών του φαγητού τους. Αλλά στην πραγματικότητα ακολουθούν λιγότερο όταν χρησιμοποιούν το εργαλείο φωτογραφιών αντί για το εργαλείο κειμένου.
Το ίδιο το πείραμα ήταν απλό. Ο Zauberman και οι συνεργάτες του ρώτησαν μια ομάδα συμμετεχόντων ποια υπηρεσία καταγραφής τροφίμων θα προτιμούσαν: φωτογραφία ή κείμενο. Η πλειοψηφία των ανθρώπων ανέφερε ότι η λήψη φωτογραφιών θα ήταν ευκολότερη και πιο αποτελεσματική από το να γράψουν τι έτρωγαν. Όταν οι ερευνητές παρακολούθησαν την πραγματική συμπεριφορά σε διάστημα μιας εβδομάδας, οι συμμετέχοντες που χρησιμοποίησαν ένα αρχείο καταγραφής φωτογραφιών για να παρακολουθήσουν τα γεύματα ήταν λιγότερο συνεπείς, πιο πιθανό να σταματήσουν την παρακολούθηση και γενικά πιο δυσαρεστημένοι με την εμπειρία.
Όπως αποδεικνύεται, οι άνθρωποι που πεινούν θέλουν να φάνε το φαγητό τους και όχι να το φωτογραφίσουν. «Και όμως αν δεν τραβήξετε φωτογραφία το φαγητό σας πριν το φάτε, τότε έχετε χάσει την ευκαιρία σας», λέει ο Zauberman. “Δεν μπορείς να γυρίσεις τον χρόνο πίσω με μια κάμερα. Αυτό μπορεί να φαίνεται ασήμαντο, αλλά είναι ένα κρίσιμο σημείο.” Η καταγραφή μέσω κειμένου, από την άλλη πλευρά, προσφέρει ευελιξία στην εισαγωγή τροφίμων μετά το γεύμα.
Για τη Zauberman, αυτό μιλά για μια θεμελιώδη ένταση που αντιμετωπίζουν οι έμποροι μεταξύ υιοθέτησης και διατήρησης πελατών. Στην περίπτωση της καταγραφής τροφίμων, οι άνθρωποι εκδηλώνουν μεγαλύτερο ενδιαφέρον για εφαρμογές που τους επιτρέπουν να φωτογραφίζουν τα γεύματά τους. Είναι επίσης πιο πιθανό, με την πάροδο του χρόνου, να βρουν αυτές τις εφαρμογές δυσαρεστημένες—μια δυσαρέσκεια που μπορεί να οδηγήσει τους πελάτες να κατηγορήσουν την εταιρεία για ένα κακό προϊόν και να διαδώσουν αρνητικά από στόμα σε στόμα.
«Αυτό που χρειάζονται οι εταιρείες είναι ένας αντιστάθμισης — χρειάζονται έναν τρόπο ώστε οι καταναλωτές να αλλάζουν κομψά από τον έναν τρόπο αλληλεπίδρασης στον άλλο», λέει ο Zauberman. “Με την καταγραφή τροφίμων, μερικοί άνθρωποι μπορεί να επιλέξουν να κολλήσουν με φωτογραφίες, αλλά όλοι οι άλλοι χρειάζονται έναν τρόπο να υιοθετήσουν την καταγραφή βάσει κειμένου όταν το θέλουν.” Δύο ευρύτερες γνώσεις απορρέουν από αυτές τις ιδιαιτερότητες. Η λήψη φωτογραφιών από τη θέση στάθμευσης μας μπορεί να μας βοηθήσει να βρούμε το αυτοκίνητό μας στο αεροδρόμιο. «Πρέπει να σκεφτόμαστε προσεκτικά αυτά τα πλαίσια όταν χρησιμοποιούμε φωτογραφίες».
Όπως αποδεικνύουν ορισμένες από τις προηγούμενες έρευνες του Zauberman, η λήψη φωτογραφιών μπορεί να ενισχύσει ακόμη και θετικές εμπειρίες. Αλλά στη συγκεκριμένη περίπτωση της καταγραφής τροφίμων, οι φωτογραφίες βλάπτουν το αποτέλεσμα. Γενικότερα, τα ευρήματα μιλούν για την τρομακτική πολυπλοκότητα της συμπεριφοράς των καταναλωτών. Το να ρωτάς απλώς τους ανθρώπους ποιο προϊόν ή υπηρεσία προτιμούν συχνά αποδεικνύεται παραπλανητικό, εν μέρει επειδή οι άνθρωποι έχουν μια ελλιπή άποψη για το τι θέλουν.