Η κατάθλιψη μπορεί να αποτελέσει μια από τις ποιο συνηθισμένες ψυχολογικές επιπλοκές σε χρόνια αιμοκαθαιρούμενους ασθενείς.
Έρευνες έχουν δείξει ότι η κατάθλιψη σε ασθενείς που πάσχουν από χρόνια νεφρική ανεπάρκεια και υποβάλλονται σε αιμοκάθαρση, σχετίζεται σημαντικά με την θνησιμότητα η οποία παρατηρείται στους ασθενείς αυτούς. Ωστόσο ,η αιτιολογική σχέση μεταξύ της κατάθλιψης και της αυξημένης θνησιμότητας δεν είναι σίγουρη.Το www.Life2day.gr θέλει να δώσει μία ελπίδα σ΄αυτούς τους ασθενείς για καλύτερη ποιότητα ζωής μέσω της σωστής διατροφής με την βοήθεια της Άννας Αθ. Μιγδάνη Διατροφολόγος-Διαιτολόγος. Επιστημονικός συνεργάτης MediDiatrofi.
Είναι ευρέως γνωστό ότι οι ασθενείς που υποβάλλονται σε αιμοκάθαρση και έχουν υποθρεψία, διαπιστώνεται σε ένα μέρος από την αλβουμίνη στο αίμα η οποία βρίσκεται σε χαμηλά επίπεδα, φανερώνουν έναν υψηλό ρυθμό θνησιμότητας. Η κατάθλιψη ,συχνά συσχετίζεται με φτωχή από του στόματος πρόσληψη, η οποία επιδεινώνει τον υποσιτισμό ,στους αιμοκαθαιρούμενους ασθενείς.
Πρόσφατες έρευνες ,ωστόσο έχουν δείξει την θετική σχέση μεταξύ της κατάθλιψης και των προ φλεγμονικών κιτοκινών.
Η αύξηση των κυτοκινών και της φλεγμονώδους απάντησης, στους ασθενείς με νεφρική ανεπάρκεια τελικού σταδίου (ESRD) μπορεί να προκαλέσει υποσιτισμό, αυξάνοντας τον πρωτεϊνικό καταβολισμό, κάτι το οποίο συμβάλλει στην αύξηση της θνησιμότητας στους ασθενείς με νεφρική ανεπάρκεια τελικού .
Ας ξεκινήσουμε με το τι σημαίνει Χρόνια Νεφρική Ανεπάρκεια Τελικού Σταδίου:
Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια (ΧΝΑ) είναι η προοδευτική, γενικά μη αναστρέψιμη μείωση της νεφρικής λειτουργίας και σχετίζεται με μόνιμη καταστροφή και απώλεια νεφρώνων (Τελικού Σταδίου).Με απλά λόγια, όταν οι νεφροί λειτουργούν σωστά έχουν την ικανότητα να αποβάλλουν άχρηστες ουσίες των τροφών από το αίμα, στην περίπτωση της νεφρικής ανεπάρκειας τα νεφρά χάνουν την ικανότητα αποβολής των άχρηστων ουσιών των τροφών και αυτές αθροίζονται στο αίμα. Στην προκειμένη περίπτωση η διατροφή παίζει σημαντικό ρόλο στην καθυστέρηση της προόδου της νεφρικής ανεπάρκειας.
Χρήσιμο είναι να μάθουμε τα εργαστηριακά ευρήματα που εμφανίζονται στην ΧΝΑ και σχετίζονται άμεσα με την διατροφή:
1 αύξηση κρεατινίνης
2 αύξηση ουρίας
3 αύξηση ουρικού οξέος
4 αναιμία
5 αύξηση του φωσφόρου
6 μεταβολική οξέωση
7 υποασβεσταιμία και υπερφωσφαταιμία
8 ισοσθενουρία και ακτινολογικά σημεία οστεοδυστροφίας
9 απουσία νεφριτικού ιζήματος στη γενική ούρων
Η συσσώρευση στο αίμα ,ουσιών οι οποίες φυσιολογικά θα έπρεπε να αποβάλλονται δια μέσου των ούρων, , προκαλεί δυσοσμία της αναπνοής και δυσγευσία. Ταυτόχρονα οι ασθενείς αυτοί δεν θέλουν να τρώνε κρέας (πιθανότατα λόγω έλλειψης ψευδάργυρου), έχουν μειωμένη όρεξη με αποτέλεσμα να μειώνεται το σωματικό τους βάρος και να συναντάμε φαινόμενα υποθρεψίας αρκετά συχνά.
Η αντιμετώπιση της ΧΝΑ τελικού σταδίου γίνεται με τη χρησιμοποίηση κυκλώματος εξωνεφρικής κυκλοφορίας του αίματος (κλασική αιμοκάθαρση με τεχνητό νεφρό, αιμοδιήθηση, παραλλαγές)και με περιτοναϊκή κάθαρση (Συνεχής Φορητή Περιτοναϊκή Κάθαρση – ΣΦΟΠΕΚ – και παραλλαγές ).
Σχηματική απεικόνιση της διαδικασίας της αιμοκάθαρσης
Η σωστή διατροφή είναι ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες για τον έλεγχο τις ποσότητας των τοξικών μεταβολιτών που συσσωρεύονται στο σώμα με αποτέλεσμα την μείωση του φόρτου εργασίας των νεφρών και την επιβράδυνση της εξέλιξης της νεφρικής βλάβης, όπως και την διατήρηση ενός υγιούς σωματικού βάρους.
Η διατροφικές ανάγκες μεταβάλλονται ανάλογα με το πόσο καλά λειτουργούν τα νεφρά, και αν γίνεται αιμοκάθαρση ή περιτοναϊκή κάθαρση.
Είναι απαραίτητο να γίνονται συχνά αιματολογικές εξετάσεις ώστε να ελέγχονται οι τιμές των παραγόμενων μεταβολιτών στο αίμα και ανάλογα να αυξάνεται ή να μειώνεται η κατανάλωση ορισμένων τροφών.
ΚΥΡΙΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΩΝ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΩΝ
- Η διατήρηση καλής κατάστασης θρέψης και η αποφυγή εμφάνισης ανεπαρκειών, μέσω χορήγησης επαρκούς ποσότητας πρωτεΐνης, ενέργειας, βιταμινών και μετάλλων / ιχνοστοιχείων.
- Ο έλεγχος των οιδημάτων και του ισοζυγίου των ηλεκτρολυτών μέσω του ελέγχου του νατρίου, του καλίου και των υγρών.
- Η αποφυγή ή η καθυστέρηση της ανάπτυξης οστεοδυστροφίας, μέσω του ελέγχου της πρόσληψης του ασβεστίου, του φωσφόρου και της βιταμίνης D.
- Η δυνατότητα να ακολουθεί ο ασθενής μια δίαιτα εύγευστη και καλά ανεκτή που να ταιριάζει περισσότερο στο δικό του τρόπο ζωής.
Σύμφωνα με τον National Kidney Foundation, οι συνοπτικές λύσεις για τον έλεγχο και την πρόληψη την χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας που προτείνει είναι:
Ο τύπος της θεραπείας εξαρτάται από το στάδιο στο οποίο βρίσκεται η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια και από άλλα προϋπάρχοντα προβλήματα υγείας.
Ο γιατρός μπορεί να προτείνει:
- Προσεκτικό έλεγχο της υψηλής αρτηριακής πίεσης.
Μπορεί να χρειαστεί λήψη ενός ή περισσοτέρων φαρμάκων για να επιτευχθεί σωστός έλεγχος της αρτηριακής πίεσης.
Ο γιατρός μπορεί να συστήσει φαρμακευτική αγωγή για την υψηλή αρτηριακή πίεση, όπως αγγειοτενσίνη η οποία έχει ρόλο ενζύμου (ACE) ή αναστολείς υποδοχέων αγγειοτενσίνης (ΑRBs).
Μελέτες έχουν δείξει ότι αυτά τα φάρμακα βοηθούν στη προστασία του νεφρού. Πρέπει επίσης οι ασθενείς να χάσουν το περιττό σωματικό βάρος και να μειώσουν τις ποσότητες αλατιού από τη δίαιτα τους με την βοήθεια κάποιου εξειδικευμένου διαιτολόγου, αυτό θα τους βοηθήσει να ελέγξουν την υψηλή αρτηριακή πίεση.
- Προσεκτικός έλεγχος του σακχάρου στο αίμα
Αν υπάρχει σακχαρώδης διαβήτης ο έλεγχός του σακχάρου στο αίμα είναι υψίστης σημασίας διαδικασία. Μελέτες έδειξαν ότι ο αυστηρός έλεγχος του σακχάρου στο αίμα μπορεί να βοηθήσει στη μείωση την εξέλιξη της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας.
- Η εφαρμογή μιας σωστής διατροφής ελέγχει τις ποσότητες πρωτεϊνών που καταναλώνονται
Ο γιατρός μπορεί να παραπέμψει τον ασθενή σε έναν εξειδικευμένο διαιτολόγο ο οποίος θα σχεδιάσει τα γεύματα του ασθενούς ούτως ώστε να τρώει σωστές τροφές στις σωστές ποσότητες με αποτέλεσμα ο ασθενής να παραμένει στο σωστό σωματικό βάρος για την υγεία του.
- Η εφαρμογή ενός προγράμματος άσκησης αφού το συστήσει ο γιατρός .
- Προστασία από προβλήματα στη καρδιά.
Περιλαμβάνονται η θεραπεία του σακχαρώδη διαβήτη, της αρτηριακής πιέσεως και της αναιμίας και την μείωση των επιπέδων της χοληστερόλης αν αυτά είναι σε υψηλά επίπεδα.
- Σταμάτησε το κάπνισμα αν είσαι καπνιστής
Το κάπνισμα χειροτερεύει τα νοσήματα της καρδιάς και των νεφρών.
- Τακτική επίσκεψη στο γιατρό ή στο νοσοκομείο.
Περιλαμβάνονται έλεγχο του GFR, της ουρίας και της διατροφικής κατάστασης.