Σχεδόν τρία τέταρτα του εκατομμυρίου λιγότερες παγκόσμιες περιπτώσεις δάγκειου πυρετού εμφανίστηκαν το 2020, κάτι που θα μπορούσε να συνδεθεί με διακοπές της COVID-19 που περιορίζουν την ανθρώπινη κινητικότητα και την επαφή, σύμφωνα με μια νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Lancet Infectious Diseases. Ερευνητές από το London School of Hygiene & Tropical Medicine (LSHTM), το Beijing Normal University και άλλους διεθνείς εταίρους, που χρηματοδοτούνται από το Συμβούλιο Ιατρικής Έρευνας, ανέλυσαν τα μηνιαία κρούσματα δάγκειου πυρετού από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) από τις 23 χώρες—16 στη Λατινική Αμερική και 7 στη Νοτιοανατολική Ασία, τις κύριες περιοχές όπου ο δάγκειος πυρετός είναι ενδημικός, καθώς και κλιματικά δεδομένα για τη θερμοκρασία του αέρα, τη σχετική υγρασία και τις βροχοπτώσεις.
Βρήκαν μια ισχυρή σχέση μεταξύ του κλεισίματος των σχολείων και της μείωσης των ταξιδιών εκτός κατοικίας, όπως τα ψώνια ή η χρήση των μέσων μαζικής μεταφοράς, λόγω της COVID-19 και του μειωμένου κινδύνου μετάδοσης του δάγκειου πυρετού. Αυτό υποδηλώνει ότι μέρη όπως τα σχολεία και οι κοινόχρηστοι χώροι που επισκέπτονται συχνά θα μπορούσαν να είναι εστίες μετάδοσης του δάγκειου πυρετού και να διαδραματίσουν βασικό ρόλο στη διάδοση της νόσου. Απαιτείται περαιτέρω έρευνα σχετικά με το πώς οι συμπεριφορές ανθρώπινων κινήσεων επηρεάζουν τον κίνδυνο μετάδοσης του δάγκειου πυρετού. Αυτό θα μπορούσε να βοηθήσει τους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων να αποφασίσουν εάν μέτρα όπως η ανίχνευση επαφών, οι δοκιμές ή η καραντίνα θα μπορούσαν να βοηθήσουν στον έλεγχο της εξάπλωσης της νόσου.
Τι φαίνεται από την μελέτη για τον δάγκειο πυρετό;
Ο Δρ Oliver Brady, αναπληρωτής καθηγητής και συνεργάτης του MRC στο LSHTM και ανώτερος συγγραφέας της μελέτης, είπε: “Προς το παρόν, οι προσπάθειες ελέγχου του δάγκειου πυρετού εστιάζονται στα νοικοκυριά των ανθρώπων που αρρωσταίνουν. Τώρα γνωρίζουμε ότι, σε ορισμένες χώρες, θα πρέπει επίσης να επικεντρώνοντας μέτρα στις τοποθεσίες που επισκέφθηκαν πρόσφατα για να μειώσουν τη μετάδοση του δάγκειου πυρετού. Παρά τη ζημιά που έχει προκαλέσει, αυτή η πανδημία μας έδωσε την ευκαιρία να ενημερώσουμε νέες παρεμβάσεις και στρατηγικές στόχευσης για την πρόληψη του δάγκειου πυρετού”.
Ο δάγκειος πυρετός είναι μια ιογενής λοίμωξη που μεταδίδεται από το είδος των κουνουπιών Aedes, η οποία προκαλεί συμπτώματα που μοιάζουν με γρίπη. Βρίσκεται σε τροπικά και υποτροπικά κλίματα παγκοσμίως και είναι πιο κοινό στις αστικές περιοχές. Είναι μία από τις μοναδικές μολυσματικές ασθένειες που παρουσιάζει σταθερή αύξηση των κρουσμάτων κάθε χρόνο και ο ΠΟΥ εκτιμά τώρα ότι περίπου ο μισός πληθυσμός του πλανήτη κινδυνεύει να προσβληθεί από τον δάγκειο πυρετό.
Η μετάδοση συνδέεται στενά με τον καιρό, το περιβάλλον και την ανθρώπινη κινητικότητα. Είναι επίσης στενά συνδεδεμένο με το κλίμα, με θερμά και υγρά τροπικά κλίματα ιδανικά για μετάδοση. Η εποχή του δάγκειου πυρετού σε πολλές χώρες εμφανίζεται γύρω στον Ιούνιο έως τον Σεπτέμβριο, όταν οι κορυφές των κρουσμάτων μπορεί να προκαλέσουν υπερπληθυσμό στα νοσοκομεία—όπως συμβαίνει με την COVID-19. Ο δάγκειος πυρετός μεταδίδεται μόνο από το κουνούπι στον άνθρωπο και αντίστροφα, και δεν μεταδίδεται από τον άνθρωπο σε άλλους ανθρώπους.
Ωστόσο, οι αλλαγές στις κινήσεις και τη συμπεριφορά των ανθρώπων μπορεί να έχουν επίδραση στη μετάδοση, για παράδειγμα μέσω μειωμένης έκθεσης σε κουνούπια ή λιγότερων ευκαιριών για τα μολυσμένα άτομα να βγουν έξω και να μεταδώσουν τον ιό στα μη μολυσμένα κουνούπια που υπάρχουν εκεί. Το COVID-19 και οι περιορισμοί στην ανθρώπινη κίνηση που επιβλήθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας παρέχουν επομένως μια μοναδική ευκαιρία να διερευνήσουμε πώς η ανθρώπινη κίνηση και συμπεριφορά συμβάλλουν στη μετάδοση του δάγκειου πυρετού.
Μείωση από τον Απρίλιο του 2020
Οι αριθμοί των κρουσμάτων του δάγκειου πυρετού άρχισαν ξαφνικά να μειώνονται τον Απρίλιο του 2020 σε πολλές χώρες, μετά την εισαγωγή μέτρων δημόσιας υγείας και κοινωνικών μέτρων που στοχεύουν στην εξάπλωση του COVID-19 και την επακόλουθη αλλαγή στην ανθρώπινη κίνηση και τη στροφή σε περισσότερο χρόνο σε κατοικημένες περιοχές. Το 2020, τα κρούσματα δάγκειου πυρετού μειώθηκαν κατά 40,2% στη Λατινική Αμερική και 58,4% στη Νοτιοανατολική Ασία, με μόλις περισσότερα από δύο εκατομμύρια κρούσματα να καταγράφονται στην Αμερική και τη Νοτιοανατολική Ασία το 2020.
Ωστόσο, η αποκάλυψη των επιπτώσεων της διακοπής του COVID-19 είναι περίπλοκη καθώς το 2019 είδε τη μεγαλύτερη παγκόσμια επιδημία δάγκειου πυρετού στην ιστορία, με περισσότερα από 5,2 εκατομμύρια κρούσματα να έχουν καταγραφεί στην Αμερική και την περιοχή της Νοτιοανατολικής Ασίας. Αυτό οδήγησε σε υψηλά επίπεδα ανοσίας που αναμένεται επίσης να μειώσει τα κρούσματα δάγκειου πυρετού το 2020.
Ο Δρ Brady πρόσθεσε: “Πριν από αυτή τη μελέτη, δεν γνωρίζαμε εάν η διαταραχή του COVID-19 θα μπορούσε να αυξήσει ή να μειώσει το παγκόσμιο βάρος του δάγκειου πυρετού. Ενώ θα μπορούσαμε να υποθέσουμε ότι η μείωση της ανθρώπινης κίνησης θα μείωνε τη μετάδοση του ιού, θα διέτρεπε επίσης το κουνούπι μέτρα ελέγχου που ισχύουν ήδη. Αυτή η διαταραχή μπορεί να οδηγήσει σε μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στα κρούσματα του δάγκειου πυρετού, οι οποίες μπορεί να μην είναι εμφανείς μέχρι την επόμενη επιδημία».
Η ερευνητική ομάδα εξέτασε δύο διαφορετικά μέτρα διαταραχής που σχετίζεται με τον COVID-19—μέτρα δημόσιας υγείας και κοινωνικά, όπως το κλείσιμο σχολείων και δημόσιων συγκοινωνιών, απαιτήσεις παραμονής στο σπίτι, περιορισμοί συγκέντρωσης. και συμπεριφορά της ανθρώπινης κίνησης μέσα στο χρόνο που αφιερώνεται σε κατοικίες και δημόσιους χώρους. Αντιπροσώπευαν επίσης τις διαφορετικές δυνάμεις των περιορισμών στα lockdown σε διάφορες χώρες σε όλο τον κόσμο.
Συνδυάζοντας όλα αυτά τα δεδομένα και αναλύοντας τις τάσεις, μπόρεσαν να δείξουν ότι ο μειωμένος χρόνος παραμονής σε δημόσιους χώρους συσχετίστηκε στενά με μειωμένο κίνδυνο δάγκειου πυρετού. Εννέα από τις 11 χώρες της Κεντρικής Αμερικής, της Καραϊβικής και των Φιλιππίνων είδε μια πλήρη καταστολή της εποχής του δάγκειου πυρετού το 2020, με άλλες χώρες να βιώνουν πολύ μειωμένη περίοδο. Σε χώρες όπου τα περιοριστικά μέτρα για την COVID-19 ξεκίνησαν στην αιχμή της εποχής του δάγκειου πυρετού, σημειώθηκε μεγαλύτερη από την αναμενόμενη μείωση των κρουσμάτων, παρά το γεγονός ότι η συχνότητα άνω του μέσου όρου καταγράφηκε νωρίτερα μέσα στο έτος.
Αυτή η μείωση των κρουσμάτων θα μπορούσε επίσης να αποδοθεί σε μειωμένα ποσοστά σε άτομα που αναζητούν θεραπεία, υψηλότερη πιθανότητα λανθασμένης διάγνωσης και μειωμένη διαθεσιμότητα για εργαστηριακές δοκιμές για τον δάγκειο πυρετό θα μπορούσε να οδηγήσει σε λανθασμένη διάγνωση. Ωστόσο, ορισμένες χώρες, όπως η Σρι Λάνκα, προέβλεψαν ότι αυτό θα μπορούσε να είναι πρόβλημα στην αρχή της πανδημίας, γι’ αυτό ανέλαβαν εργασία προβολής για να ενθαρρύνουν τους ανθρώπους να διαγνωστούν και να αναζητήσουν θεραπεία. Παρόλα αυτά, δεν υπήρξε καμία αλλαγή στα ποσοστά σοβαρών περιπτώσεων και θανάτων που αναφέρθηκαν, γεγονός που υποδηλώνει ότι η μείωση στην αναζήτηση θεραπείας δεν ήταν η αιτία για τη μείωση των περιπτώσεων.