Ο πολύ λίγος ή ο υπερβολικός ύπνος συνδέονται με μικρότερη διάρκεια ζωής, αλλά οι επιστήμονες έχουν διαπιστώσει ότι η σωματική δραστηριότητα εξουδετερώνει ορισμένες από αυτές τις αρνητικές επιπτώσεις. Η έρευνα σε περισσότερους από 90.000 ενήλικες δημοσιεύεται σήμερα στο European Journal of Preventive Cardiology. «Η μελέτη έδειξε ότι τα αυξημένα επίπεδα φυσικής δραστηριότητας αποδυνάμωσαν τους κινδύνους θνησιμότητας που σχετίζονται με τη σύντομη ή μεγάλη διάρκεια ύπνου», δήλωσε ο συγγραφέας της μελέτης Δρ. Jihui Zhang από το The Affiliated Brain Hospital στο Guangzhou.
Τόσο η επαρκής άσκηση όσο και ο υγιής ύπνος συμβάλλουν σε παρατεταμένο προσδόκιμο ζωής. Ωστόσο, δεν ήταν σαφές πώς η σωματική δραστηριότητα μπορεί να αλληλεπιδράσει με τη διάρκεια του ύπνου για την προώθηση της υγείας. Ο κύριος περιορισμός προηγούμενων μελετών ήταν η χρήση αυτοαναφερόμενης φυσικής δραστηριότητας και ύπνου, η οποία είναι υποκειμενική και μπορεί να είναι ανακριβής. Αντίθετα, μια συσκευή επιταχυνσιόμετρο καταγράφει την κίνηση, παρέχοντας έτσι αντικειμενικές και πιο αξιόπιστες εκτιμήσεις της δραστηριότητας και της διάρκειας του ύπνου.
Λεπτομέρειες για την μελέτη
Αυτή ήταν η πρώτη μελέτη που εξέτασε τις κοινές επιπτώσεις της σωματικής δραστηριότητας και της διάρκειας ύπνου στον κίνδυνο θνησιμότητας χρησιμοποιώντας επιταχυνσιομετρία. Η μελέτη περιελάμβανε 92.221 ενήλικες ηλικίας 40 έως 73 ετών στην κοόρτη της Biobank του Ηνωμένου Βασιλείου που φορούσαν ένα βραχιολάκι επιταχυνσιόμετρο για μία εβδομάδα μεταξύ 2013 και 2015.
Η διάρκεια ύπνου ανά νύχτα ταξινομήθηκε ως:
- σύντομη (λιγότερο από έξι ώρες),
- κανονική (έξι έως οκτώ ώρες),
- ή μεγάλη (πάνω από οκτώ ώρες).
Ο συνολικός όγκος της σωματικής δραστηριότητας χωρίστηκε σε τρίμηνα (χαμηλή, ενδιάμεση, υψηλή). Η μέτρια έως έντονη σωματική δραστηριότητα ταξινομήθηκε ως σύμφωνη με τις οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) ή όχι. Στοιχεία θνησιμότητας συλλέχθηκαν από ληξιαρχεία θανάτων. Το πρωταρχικό αποτέλεσμα ήταν ο θάνατος από κάθε αιτία. Τα δευτερεύοντα καταληκτικά σημεία ήταν ο θάνατος λόγω καρδιαγγειακής νόσου και ο θάνατος λόγω καρκίνου.
Η μέση ηλικία των συμμετεχόντων ήταν τα 62 έτη και το 56% ήταν γυναίκες. Κατά τη διάρκεια μιας μέσης παρακολούθησης επτά ετών, 3.080 συμμετέχοντες πέθαναν—1.074 από καρδιαγγειακή νόσο και 1.871 από καρκίνο. Οι ερευνητές εξέτασαν πώς η σωματική δραστηριότητα επηρέασε τον αντίκτυπο του ύπνου στη θνησιμότητα – πρώτα κοιτάζοντας τον όγκο της δραστηριότητας και δεύτερον τη μέτρια έως έντονη σωματική δραστηριότητα.
Όσον αφορά τον όγκο της δραστηριότητας, σε αυτούς με χαμηλές ποσότητες, ο σύντομος και ο μεγάλος ύπνος συσχετίστηκαν με 16% και 37% αυξημένο κίνδυνο θανάτου από κάθε αιτία, αντίστοιχα. Σε συμμετέχοντες με ενδιάμεσες ποσότητες άσκησης, μόνο ο σύντομος ύπνος ήταν επιζήμιος, με 41% αυξημένη πιθανότητα θανάτου από κάθε αιτία. Σε εκείνους με υψηλή άσκηση, η διάρκεια του ύπνου δεν συνδέθηκε με κίνδυνο θανάτου.
Όσον αφορά τον καρδιαγγειακό θάνατο, όσοι κοιμόντουσαν κοντοί με χαμηλό όγκο άσκησης είχαν 69% αυξημένο κίνδυνο, ο οποίος εξαφανίστηκε όταν η άσκηση αυξήθηκε σε μέτριους ή υψηλούς όγκους. Για τον θάνατο από καρκίνο, όσοι κοιμούνταν πολύ με χαμηλές ποσότητες άσκησης είχαν 21% αυξημένο κίνδυνο που εξαφανίστηκε με μέτρια ή υψηλή ένταση άσκησης. Παρόμοια αποτελέσματα βρέθηκαν για μέτρια έως έντονη σωματική δραστηριότητα.
Ο Δρ Zhang είπε, «Τα ευρήματά μας υποδηλώνουν ότι οι προσπάθειες προαγωγής της υγείας που στοχεύουν τόσο τη σωματική δραστηριότητα όσο και τη διάρκεια του ύπνου μπορεί να είναι πιο αποτελεσματικές στην πρόληψη ή την καθυστέρηση του πρόωρου θανάτου σε μεσήλικες και ηλικιωμένους ενήλικες από το να εστιάζουν σε μια συμπεριφορά μόνο. Σε ένα ιδανικό σενάριο, οι άνθρωποι θα έπαιρνα πάντα υγιεινές ποσότητες τόσο ύπνου όσο και σωματικής δραστηριότητας. Ωστόσο, η μελέτη μας δείχνει ότι η επαρκής άσκηση μπορεί να αντισταθμίσει εν μέρει τον αρνητικό αντίκτυπο της έλλειψης ενός καλού ύπνου».