Μια νέα μελέτη με επικεφαλής ερευνητές στο Ινστιτούτο Karolinska στη Σουηδία εξέτασε πώς τα Τ κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος επηρεάζονται από την έλλειψη βαρύτητας. Τα αποτελέσματα, τα οποία δημοσιεύονται στο περιοδικό Science Advances, θα μπορούσαν να εξηγήσουν γιατί τα Τ κύτταρα των αστροναυτών γίνονται λιγότερο ενεργά και λιγότερο αποτελεσματικά στην καταπολέμηση των λοιμώξεων.
Τα επόμενα βήματα στην εξερεύνηση του διαστήματος είναι οι ανθρώπινες αποστολές στο φεγγάρι και στον Άρη. Το διάστημα είναι ένα εξαιρετικά εχθρικό περιβάλλον που αποτελεί απειλή για την ανθρώπινη υγεία. Μια τέτοια απειλή είναι οι αλλαγές στο ανοσοποιητικό σύστημα που συμβαίνουν στους αστροναύτες ενώ βρίσκονται στο διάστημα και που επιμένουν μετά την επιστροφή τους στη Γη. Αυτή η ανοσολογική ανεπάρκεια μπορεί να τα αφήσει πιο ευάλωτα σε μολύνσεις και να οδηγήσει στην επανενεργοποίηση λανθάνοντων ιών στο σώμα.
«Αν οι αστροναύτες είναι σε θέση να υποβληθούν σε ασφαλείς διαστημικές αποστολές, πρέπει να καταλάβουμε πώς επηρεάζεται το ανοσοποιητικό τους σύστημα και να προσπαθήσουμε να βρούμε τρόπους να αντιμετωπίσουμε τις επιβλαβείς αλλαγές», λέει η επικεφαλής της μελέτης Lisa Westerberg, κύρια ερευνήτρια στο Τμήμα Μικροβιολογίας. Tumor and Cell Biology, Karolinska Institutet. «Μπορέσαμε τώρα να διερευνήσουμε τι συμβαίνει με τα Τ κύτταρα, τα οποία αποτελούν βασικό συστατικό του ανοσοποιητικού συστήματος, όταν εκτίθενται σε συνθήκες χωρίς βάρος».
Στη μελέτη, οι ερευνητές προσπάθησαν να προσομοιώσουν την έλλειψη βαρύτητας στο διάστημα χρησιμοποιώντας μια μέθοδο που ονομάζεται ξηρή βύθιση. Αυτό περιλαμβάνει ένα ειδικά κατασκευασμένο στρώμα νερού που ξεγελάει το σώμα ώστε να πιστεύει ότι βρίσκεται σε κατάσταση χωρίς βάρος. Οι ερευνητές εξέτασαν τα Τ κύτταρα στο αίμα οκτώ υγιών ατόμων για τρεις εβδομάδες έκθεσης σε προσομοιωμένη έλλειψη βαρύτητας. Οι αναλύσεις αίματος πραγματοποιήθηκαν πριν από την έναρξη του πειράματος, στις 7, 14 και 21 ημέρες μετά την έναρξη και στις 7 ημέρες μετά το τέλος του πειράματος.
Διαπίστωσαν ότι τα Τ κύτταρα άλλαξαν σημαντικά τη γονιδιακή τους έκφραση –δηλαδή ποια γονίδια ήταν ενεργά και ποια όχι– μετά από 7 και 14 ημέρες έλλειψης βαρύτητας και ότι τα κύτταρα έγιναν πιο ανώριμα στο γενετικό τους πρόγραμμα. Το μεγαλύτερο αποτέλεσμα παρατηρήθηκε μετά από 14 ημέρες. “Τα Τ κύτταρα άρχισαν να μοιάζουν με τα λεγόμενα αφελή Τ κύτταρα, τα οποία δεν έχουν ακόμη συναντήσει εισβολείς. Αυτό θα μπορούσε να σημαίνει ότι χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να ενεργοποιηθούν και έτσι γίνονται λιγότερο αποτελεσματικά στην καταπολέμηση των καρκινικών κυττάρων και των λοιμώξεων.
Τα αποτελέσματά μας μπορούν να προετοιμάσουν την τρόπος για νέες θεραπείες που αντιστρέφουν αυτές τις αλλαγές στο γενετικό πρόγραμμα των κυττάρων του ανοσοποιητικού”, λέει ο Carlos Gallardo Dodd, διδάκτορας στο Τμήμα Μικροβιολογίας, Όγκων και Κυτταρικής Βιολογίας του Karolinska Institutet και μοιράστηκε τον πρώτο συγγραφέα με τους ερευνητές Christian Oertlin και Julien Record στο ίδιο τμήμα. Μετά από 21 ημέρες, τα Τ κύτταρα είχαν «προσαρμόσει» τη γονιδιακή τους έκφραση στην έλλειψη βαρύτητας έτσι ώστε να είχε σχεδόν επιστρέψει στο φυσιολογικό, αλλά οι αναλύσεις που πραγματοποιήθηκαν επτά ημέρες μετά το τέλος του πειράματος έδειξαν ότι τα κύτταρα είχαν ανακτήσει κάποιες από τις αλλαγές.