Σημαντικές αλλαγές προγραμματίζονται για το συνταξιοδοτικό σύστημα από το φθινόπωρο, οι οποίες θα επηρεάσουν άμεσα τη ζωή πολλών συνταξιούχων και ασφαλισμένων. Το νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο που ετοιμάζει το Υπουργείο Εργασίας φέρνει αλλαγές στον τρόπο υπολογισμού των συντάξεων και παροχών του e-ΕΦΚΑ, στις εισφορές των ελεύθερων επαγγελματιών, καθώς και σε διάφορα επιδόματα που διαφέρουν ανά Ταμείο.
Οι τρεις κύριες ρυθμίσεις του νομοσχεδίου που έρχεται το φθινόπωρο περιλαμβάνουν:
- Αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών για τους μη μισθωτούς
Από το 2025, οι εισφορές για 733.000 μη μισθωτούς θα αυξηθούν, λόγω της εφαρμογής ενός νέου δείκτη μεταβολής μισθών, που δημιουργείται σε συνεργασία του Υπουργείου Εργασίας με την ΕΛΣΤΑΤ. Από το επόμενο έτος, οι ασφαλιστικές εισφορές των ελεύθερων επαγγελματιών και αυτοαπασχολούμενων θα αυξάνονται με βάση αυτόν τον δείκτη αντί του δείκτη τιμών καταναλωτή. Έτσι, οι εισφορές θα συνδέονται πλέον με την αύξηση των μισθών του προηγούμενου έτους. Για παράδειγμα, αν οι μισθοί αυξηθούν κατά 4% το 2024, τότε οι εισφορές των επαγγελματιών θα αυξηθούν κατά 4% το 2025. Φέτος, οι εισφορές αυξήθηκαν κατά 3,5%. Με προβλεπόμενη αύξηση των μισθών κατά 5% το 2024, οι ασφαλιστικές εισφορές των ελεύθερων επαγγελματιών το 2025 αναμένεται να αυξηθούν περισσότερο από το 2024. Έτσι, η εισφορά της πρώτης ασφαλιστικής κατηγορίας θα πλησιάσει τα 260 ευρώ, από 249 ευρώ σήμερα. Για να αποφευχθεί μια μεγαλύτερη επιβάρυνση των ασφαλισμένων, το Υπουργείο Εργασίας εξετάζει το ενδεχόμενο να συνδέσει τις εισφορές μόνο με τους μισθούς του ιδιωτικού τομέα.
2. Μειώσεις στις κρατήσεις της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ)
Νομοθετική πρωτοβουλία για τη μείωση της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ), η οποία θα οδηγήσει σε αύξηση των συντάξεων (από 20 έως 150 ευρώ το μήνα) για 400.000 δικαιούχους, προγραμματίζει το Υπουργείο από 1/1/2025. Η ΕΑΣ επιβάλλεται στις κύριες συντάξεις πάνω από 1.400 ευρώ και στις επικουρικές πάνω από 300 ευρώ. Σύμφωνα με τα σενάρια που εξετάζονται, η μείωση θα εφαρμοστεί σε τμήμα της σύνταξης, και όχι στο συνολικό ποσό, όπως ισχύει τώρα.
Για παράδειγμα, αν η σύνταξη είναι μεταξύ 1.400 και 1.700 ευρώ, η κράτηση είναι 3% σε όλο το ποσό. Με το νέο σχέδιο, η κράτηση θα ισχύει μόνο για το τμήμα της σύνταξης από 1.400 έως 1.600 ευρώ, με συντελεστή 8% ή 10%, με αποτέλεσμα η ΕΑΣ να μειωθεί από τα 48 ευρώ στα 20 ευρώ. Η εισφορά παραμένει για να χρηματοδοτεί τον λογαριασμό ΑΚΑΓΕ, στον οποίο έχουν συγκεντρωθεί περίπου 14,5 δισ. ευρώ.
3. Αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης από το 2027.
Το όριο ηλικίας για συνταξιοδότηση θα αυξηθεί, επηρεάζοντας κυρίως τους νέους ασφαλισμένους και τους εργαζόμενους κοντά στη συνταξιοδότηση. Η αυτόματη σύνδεση του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης με το προσδόκιμο ζωής των ατόμων άνω των 65 ετών θα οδηγήσει σε αύξηση των ηλικιών συνταξιοδότησης από 1/1/2027, αν το προσδόκιμο ζωής αυξηθεί. Η διαδικασία αυτή θα επαναλαμβάνεται κάθε τρία χρόνια, με πρώτη εφαρμογή την περίοδο 2027-2030. Αν και η νομοθεσία προβλέπει αυτή τη σύνδεση από το 2021, οι προσαρμογές του 2021 και του 2024 δεν πραγματοποιήθηκαν λόγω των επιπτώσεων της πανδημίας.