Αλτσχάιμερ: Μια νέα μελέτη από ερευνητές του Πανεπιστημίου Mass General Brigham διαπίστωσε ότι μια σύντομη, προσομοιωμένη εργασία πλοήγησης σε ένα τηλεφωνικό μενού μπορεί να ανιχνεύσει τις πρώτες αλλαγές στην καθημερινή λειτουργικότητα σε άτομα που κινδυνεύουν να αναπτύξουν τη νόσο Αλτσχάιμερ. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι επιδόσεις ενός ηλικιωμένου ενήλικα στη δοκιμασία, η οποία μπορεί να ολοκληρωθεί μέσα σε λίγα λεπτά, σχετίζονταν με τα χαρακτηριστικά της παθολογίας της νόσου Αλτσχάιμερ, συμπεριλαμβανομένων των εναποθέσεων αμυλοειδούς και tau στον εγκέφαλο. Τα ευρήματα, τα οποία δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό για τη Νόσο Αλτσχάιμερ (Journal of Alzheimer’s Disease) θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην ενημέρωση των δοκιμών πρόληψης που δοκιμάζουν θεραπείες για τη νόσο Αλτσχάιμερ πριν αρχίσουν τα έντονα συμπτώματα της γνωστικής έκπτωσης.
“Αυτή η εξέταση είναι μια πιο αντικειμενική αξιολόγηση μιας πτυχής της καθημερινής λειτουργικότητας σε αντίθεση με τον τυπικό μας τρόπο που χρησιμοποιεί ένα ερωτηματολόγιο το οποίο συμπληρώνεται από κάποιον που γνωρίζει καλά το άτομο”, δήλωσε ο Gad Marshall, M.D., ο επικεφαλής συγγραφέας της δημοσίευσης και νευρολόγος και διευθυντής κλινικών δοκιμών στο Κέντρο Έρευνας και Θεραπείας Αλτσχάιμερ στο Νοσοκομείο Brigham and Women’s (ιδρυτικό μέλος του συστήματος υγειονομικής περίθαλψης Mass General Brigham). “Το συμπέρασμα είναι ότι μπορεί στην πραγματικότητα να ανιχνεύσουμε μια κλινικά σημαντική αλλαγή πολύ νωρίτερα από ό,τι περιμένουμε”. Για τη διεξαγωγή της μελέτης τους, ο Marshall και οι συν-συγγραφείς του, συμπεριλαμβανομένων ερευνητών του Mass General Brigham στα Τμήματα Νευρολογίας του Γενικού Νοσοκομείου της Μασαχουσέτης (MGH) και του Brigham και του Τμήματος Γηριατρικής Ψυχιατρικής του Νοσοκομείου McLean, χρησιμοποίησαν το Harvard Automated Phone Task (APT). Το τεστ αυτό περιλαμβάνει τρεις εργασίες που μπορεί να αντιμετωπίσει ένα ηλικιωμένο άτομο σε ένα τηλεφωνικό μενού, όπως η αναπλήρωση μιας συνταγής, η κλήση μιας ασφαλιστικής εταιρείας για την επιλογή ενός νέου γιατρού πρωτοβάθμιας περίθαλψης και η διεκπεραίωση μιας τραπεζικής συναλλαγής. Η δοκιμασία, η οποία αναπτύχθηκε και επικυρώθηκε στο Κέντρο Έρευνας και Θεραπείας Αλτσχάιμερ στο Brigham και στο MGH, ζητά από τους συμμετέχοντες να πλοηγηθούν σε ένα διαδραστικό σύστημα φωνητικής απόκρισης για να ολοκληρώσουν αυτές τις εργασίες. Οι συμμετέχοντες και ο συνεργάτης τους για τη μελέτη, ο οποίος είναι κάποιος που τους γνωρίζει καλά, συμπλήρωσαν επίσης άλλες αξιολογήσεις σχετικά με μια ποικιλία καθημερινών δραστηριοτήτων, ενώ ακολούθησαν οι συνήθεις γνωστικές εξετάσεις και εγκεφαλικές σαρώσεις που δείχνουν την παθολογία αμυλοειδούς και tau σε διάφορες περιοχές του εγκεφάλου.
Ακριβώς κάτω από το ένα τρίτο των συμμετεχόντων που ήταν κλινικά φυσιολογικοί (χωρίς γνωστική διαταραχή) παρουσίασαν ενδείξεις αυξημένου αμυλοειδούς και tau στον εγκέφαλό τους και αντιμετώπισαν προβλήματα με τις πιο δύσκολες εργασίες της αξιολόγησης της καθημερινής λειτουργικότητας. Αυτό είναι αξιοσημείωτο επειδή οι περισσότεροι άνθρωποι με νόσο Αλτσχάιμερ θα ξεκινήσουν με δυσκολίες στη βραχυπρόθεσμη μνήμη, δυσκολίες στην εύρεση λέξεων και προβλήματα με την αίσθηση κατεύθυνσης. Μπορεί επίσης να έχουν μειωμένα κίνητρα, κατάθλιψη, ευερεθιστότητα και άγχος. Οι συγγραφείς σημειώνουν ότι η αξιολόγηση αντιπροσωπεύει μόνο ένα μικρό μέρος της καθημερινής λειτουργικότητας που δεν χρησιμοποιούν όλοι. Η μελέτη περιορίστηκε επίσης από την έλλειψη ποικιλομορφίας μεταξύ των συμμετεχόντων: το 86% των συμμετεχόντων ήταν λευκοί και το 97% ήταν μη ισπανόφωνοι. Θα χρειαστούν μελλοντικές μελέτες για να διαπιστωθεί εάν τα ευρήματα αυτά μπορούν να επαναληφθούν σε πιο αντιπροσωπευτικούς πληθυσμούς μελέτης και εάν σε μεγαλύτερο χρονικό διάστημα ανακύψουν συσχετίσεις με τη δυσκολία ολοκλήρωσης των απλούστερων εργασιών. Ένα από τα δυνατά σημεία της μελέτης είναι ότι οι περισσότεροι συμμετέχοντες μπορούν να ολοκληρώσουν τις εργασίες μόνοι τους, εκτός κλινικού περιβάλλοντος. Οι συγγραφείς καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η αξιολόγηση της καθημερινής λειτουργικότητας με έναν πιο ευαίσθητο τρόπο, όπως η APT, μπορεί να εντοπίσει τη νόσο Αλτσχάιμερ πριν ο ασθενής αναπτύξει πιο έντονες γνωστικές αλλαγές.
“Αν και τα ευρήματα αυτά είναι προκαταρκτικά, σηματοδοτούν ότι υπάρχει συσχέτιση μεταξύ μιας αντικειμενικής μέτρησης των εργαλειακών δραστηριοτήτων της καθημερινής ζωής (δηλ. της εργασίας APT του Χάρβαρντ) και της αλληλεπίδρασης του tau και του αμυλοειδούς σε ένα δείγμα γνωστικά φυσιολογικών ηλικιωμένων ενηλίκων”, δήλωσε ο Chris Gonzalez, M.S., πρώτος συγγραφέας της μελέτης, πρώην βοηθός έρευνας στο Τμήμα Νευρολογίας του Brigham και τεταρτοετής διδακτορικός φοιτητής κλινικής νευροψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Ιατρικής και Επιστημών Rosalind Franklin. “Η ύπαρξη μιας εργασίας όπως η APT του Χάρβαρντ θα μπορούσε να αποτυπώσει καλύτερα τη συνολική ικανότητα ενός ατόμου να ολοκληρώνει σύνθετες καθημερινές εργασίες αντί των ερωτηματολογίων που δίνονται στους ασθενείς και τους πληροφοριοδότες τους για την καλύτερη κατανόηση των προκλινικών σταδίων της νόσου Αλτσχάιμερ”.
