Σε μια μικρή μελέτη, οι ερευνητές ανακάλυψαν πώς ένα σύνολο γονιδίων θα μπορούσε να προκαλέσει το θάνατο νευρώνων σε σποραδική αμυοτροφική πλευρική σκλήρυνση (ALS). Τα αποτελέσματα, που δημοσιεύθηκαν στο Nature Aging, παρέχουν πληροφορίες για τις βαθύτερες αιτίες της ALS και μπορεί να οδηγήσουν σε νέους τρόπους για να σταματήσει η εξέλιξη της νόσου. Το ALS είναι μια προοδευτική νευρολογική διαταραχή που προσβάλλει τους κινητικούς νευρώνες, τα νευρικά κύτταρα του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού που ελέγχουν τους μύες, οδηγώντας σε μυϊκή αδυναμία, παράλυση και τελικά θάνατο. Οι περισσότερες περιπτώσεις ALS είναι σποραδικές και εμφανίζονται σε άτομα χωρίς οικογενειακό ιστορικό ή άλλους σαφείς παράγοντες κινδύνου.
Αναλύοντας το γενετικό προφίλ χιλιάδων νευρώνων από μεταθανάτιο εγκεφαλικό ιστό από άτομα που είχαν ALS και από υγιείς δότες, οι ερευνητές εντόπισαν υψηλότερα επίπεδα γονιδίων κινδύνου για ALS και μετωποκροταφική άνοια (FTD). Τα γονίδια ήταν ιδιαίτερα εμφανή στα κύτταρα Betz, έναν τύπο κινητικού νευρώνα, που εκφράζει τον δείκτη THY1. Σε άτομα με ALS, αυτό συνδέθηκε με διαταραχές σε άλλους νευρώνες, εμποδίζοντας την ικανότητά τους να χτίζουν, να μεταφέρουν και να διασπούν πρωτεΐνες. Τα γονίδια—συμπεριλαμβανομένων των SOD1, KIF5A και CHCHD10—είναι από τα πιο κοινά που σχετίζονται με το ALS/FTD.
Πρόσθετα πειράματα έδειξαν ότι αυτές οι αλλαγές μπορεί να συνδέονται με την τοξική συσσώρευση της πρωτεΐνης TDP-43, ένα καθοριστικό χαρακτηριστικό του ALS και σε ορισμένες περιπτώσεις FTD. Επομένως, υψηλότερα επίπεδα γονιδίων κινδύνου ALS σε έναν ξεχωριστό τύπο κυττάρου θα μπορούσαν να προκαλέσουν μια επιβλαβή αλυσιδωτή αντίδραση που οδηγεί σε εκτεταμένη απώλεια νευρώνων. Ο εκφυλισμός των κυττάρων Betz είναι χαρακτηριστικό γνώρισμα της ALS και πιστεύεται ότι συμβαίνει νωρίς όταν εμφανίζονται για πρώτη φορά τα συμπτώματα. Η κατανόηση του τι καθιστά αυτά και άλλα κύτταρα ευάλωτα στο ALS θα μπορούσε να οδηγήσει σε νέες θεραπείες που επιβραδύνουν ή ακόμη και σταματούν την εξέλιξη της νόσου.
Η ομάδα διερεύνησε επίσης πώς τα νευρογλοιακά κύτταρα επηρεάζονται από το ALS. Τα γλοιακά κύτταρα είναι υποστηρικτικά κύτταρα που κανονικά διατηρούν τους νευρώνες υγιείς, αλλά στην ALS μπορεί να γίνουν δυσλειτουργικά και να βλάψουν τους νευρώνες, επιταχύνοντας συχνά τον θάνατο τους. Οι ερευνητές ανέλυσαν γενετικά δεδομένα από δύο είδη γλοιακών κυττάρων και βρήκαν γονίδια που σχετίζονται με το κυτταρικό στρες και τη φλεγμονή. Απαιτείται περισσότερη έρευνα για να προσδιοριστεί εάν η δυσλειτουργία των νευρογλοιακών κυττάρων είναι συνέπεια ή αιτία εκφυλισμού νευρώνων στο ALS. Σύμφωνα με τους ερευνητές, τα αποτελέσματα ενισχύουν την κατανόησή μας για το γιατί ορισμένοι νευρώνες είναι πιο ευαίσθητοι στο ALS και εντοπίζουν πιθανούς νέους θεραπευτικούς στόχους.
