Η κάθε έγκυος γυναίκα, διανύει μια περίοδος ζωής που επενδύει τα δικά της συναισθήματα, εκδηλώνει τις δικές της εμπειρίες, αντιδρά με το δικό της τρόπο, καθορίζει το είδος της μητέρας που θέλει να γίνει.
Σχετικές πληροφορίες δίνει στο www.Life2day.gr ο Δημήτρης Μπούκουρας, Κλινικός Ψυχολόγος DIPL. MAITRE ΤΟΥ ΠΑΝ/ΜΙΟΥ PARIS X-NANTERRE.
Αυτή η βιολογική και ψυχολογική μετάβαση της γυναίκας σε μητέρα μπορεί να προκαλέσει στην ίδια τη γυναίκα επιπλοκές και ψυχοσωματικές αντιδράσεις όταν η προετοιμασία της τόσο η σωματική όσο και η ψυχολογική δεν είναι επαρκής. Είναι γεγονός πως οι περισσότερες γυναίκες βρίσκουν ότι η μητρότητα και η γέννηση του παιδιού τους τους φέρνει μεγάλη ευχαρίστησης και ποιότητα ζωής κάτι που δεν πίστευαν ποτέ ότι θα έχουν. Γι’ αυτήν τη γυναίκα η μητρότητα είναι μια αλλαγή πλήρης και μη αναστρέψιμη που δεν πρέπει να την υποτιμάμε. Στην εγκυμοσύνη δεν αλλάζει μόνο το σώμα της γυναίκας, αλλά αλλάζουν και οι συναισθηματικοί και οι ψυχολογικοί παράγοντες. Θεωρείται φυσιολογικό, η φυσική διαδικασία της εγκυμοσύνης και του τοκετού να εμπεριέχει απαραίτητα και το ενδιαφέρον της γυναίκας, όχι μόνο για τον τοκετό, αλλά και για τις αλλαγές που θα φέρει το παιδί στη ζωή της.
Επειδή η εγκυμοσύνη είναι ούτως ή άλλως μια περίοδος ψυχολογικής και συναισθηματικής φόρτισης είναι μια ευκαιρία για τη μητέρα να συνειδητοποιήσει τα συναισθήματα της για τη μητρότητα, ώστε να βοηθηθεί να ξεπεράσει το άγχος της. Σ’ αυτό το αναπόφευκτο ταξίδι των 9 μηνών η γυναίκα καλείται να εξοικειωθεί με όλες τις μεταβολές και ανακατατάξεις που συμβαίνουν στο ίδιο της το σώμα. Συγκινήσεις και συναισθηματικές συγκρούσεις όπως: ο φόβος, άγχος, κατάθλιψη, ασυγκινησία, εκνευρισμός πανικός, εντείνονται και κορυφώνονται στο μεγαλύτερο βαθμό και αυτό έχει σχέση με τις απότομες ορμονικές αλλαγές. Όλες αυτές οι διαδικασίες διεγείρον τις διάφορες σωματικές περιοχές φορτίζοντας και διαστρεβλώνοντας εύρυθμες λειτουργίες. Το άγχος, για παράδειγμα, εκδηλώνεται με αύξηση του μυϊκού τόνου, δύσπνοια, νευρικότητα και σπασμωδικές κινήσεις. Η κατάθλιψη παρουσιάζει δύσπνοια, παθητικότητα ατονία και σκυθρωπή έκφραση με βλέμμα στραμμένο στο κενό. Ο φόβος ένα συναίσθημα που μπορεί να κυριεύσει τις περισσότερες γυναίκες την περίοδο της εγκυμοσύνης και του τοκετού παραμορφώνει την αναπνοή, η οποία γίνεται θωρακική και παρουσιάζει μια γενική δυσκαμψία σ’ ολόκληρο το σώμα.
Η έγκυος υφίσταται καταιγιστικές μετατροπές του συναισθηματικού της εγώ, παλινδρομεί συγκινησιακά κατά πονώντας τους αμυντικούς της μηχανισμούς, που, ενδεχομένως, πριν από τη φάση της εγκυμοσύνης λειτουργούσαν απρόσκοπτα. Όλες αυτές οι αστάθειες που βιώνει, συνήθως θεωρούνται από το κοινωνικό της περιβάλλον ως ανώριμες ή μη φυσιολογικές με αποτέλεσμα να κορυφώνει την ανασφάλεια και την έλλειψη αυτοεκτίμησης, δημιουργώντας ενοχικά συναισθήματα. Η συναισθηματική αντίσταση που τίθεται σε λειτουργία, από την πλευρά της γυναίκας για να τη προστατεύει, δημιουργεί έναν συγκινησιακό φαύλο κύκλο, που συμβάλλει στη μείωση της δραστηριότητας του νευρικού και αμυντικού συστήματος που, αν μη τι άλλο είναι πολύτιμο για την εξασφάλιση και συντήρηση της ενδομήτριας ζωής.
Όσο περισσότερο η γυναίκα αποκτά επίγνωση για τις σημαντικές και συναισθηματικές της δυσκολίες τόσο πιο πολύ αναγνωρίζει το σώμα της σαν το έρεισμα για τη δημιουργία μιας νέας ζωής και έτσι αυξάνονται οι πιθανότητες να βιώσει τον τοκετό της σαν εμπειρία χαράς και έκστασης.
Πρέπει να τονίσουμε, ιδιαίτερα ότι είναι προνόμιο κάθε γυναίκας να ζήσει τον τοκετό της φυσιολογικά, επειδή πιστεύουμε στην ιδιαίτερη ευφυΐα του γυναικείου σώματος. Το σώμα γνωρίζει είναι από μόνο του μια πυξίδα. Εάν αφουγκραστούμε τις ανάγκες του θα μας οδηγήσει και στην εκπλήρωση τους.
Η εγκυμοσύνη και ο τοκετός είναι αναμφισβήτητα μια άγνωστη διάσταση και είναι εύκολο, όπως και κάθε νέα κατάσταση στην ανθρώπινη ζωή, να προκαλεί κάποιο φυσιολογικό φόβο. Όταν, όμως, επισκιάζει εξ ολοκλήρου την προσωπικότητα, ακυρώνοντας το παρόν, γιατί ο φόβος ουσιαστικά είναι μια προβολή στο μέλλον, δεν αφορά το τώρα, δεν επιτρέπει στο άτομο να λειτουργήσει φυσιολογικά, να ζήσει το παρόν, δημιουργεί παθολογικές καταστάσεις και καθηλώσεις.
Η αγωνία και ο φόβος για το νέο ρόλο της μητρότητας είναι φυσιολογικές καταστάσεις, αλλά αφορούν το άμεσο μέλλον. Όταν το μέλλον γίνει παρόν, τότε τα πράγματα δεν είναι τόσο τρομακτικά όσο τα φανταστήκαμε. Αυτή η περίοδος είναι μια ιδιαίτερη ευκαιρία ζωής για κάθε γυναίκα, που πρόκειται να γίνει μητέρα του παιδιού της, η οποία, παίρνοντας την απόφαση να πλεύσει χωρίς πανικό, θα ωριμάσει ψυχολογικά για να ανταποκριθεί στο νέο της ρόλο.
Είναι γεγονός, όμως, ότι όλες οι γυναίκες δε θέλουν να κάνουν παιδί. Είτε γιατί δεν το επιθυμούν για λόγους επαγγελματικούς ή κοινωνικούς, είτε γιατί έχουν μια φυσική ή βιολογική αδυναμία.
Εκείνες, όμως, που το αποφασίζουν, βλέπουν ότι μπορεί να έχουν πολύ δυνατές εμπειρίες, θετικές ή αρνητικές και αυτό δείχνει τη μεγάλη επίδραση που έχει αυτή η περίοδος στη ζωή τους. Εκτός όμως απ’ αυτό, οι γυναίκες μπορεί να νιώθουν συχνά μόνες με την ευθύνη της μητρότητας, ακόμα κι αν ο σύντροφός τους τις υποστηρίζει. Στην κοινωνία μας μια μητέρα θα σχολιαστεί δυσμενώς με μεγάλη ευκολία εάν υπάρξει κάποιο πρόβλημα στην ανατροφή του παιδιού, ενώ η θετική της συμβολή σ’ αυτήν συχνά θα περάσει απαραίτητη. Στην κοινωνία που ζούμε, πολλά στοιχεία στην ανάπτυξη ενός κοριτσιού να γίνει γυναίκα μπορεί να περάσουν απαρατήρητα, λόγω της κουλτούρας που έχουμε, που τείνει να κρύβει ή να μην αποκαλύπτει ή κυρίως ν’ αδιαφορεί γι’ αυτά τα στοιχεία, που αποτελούν μέρος στην ανάπτυξη της γυναίκας. Σ’ αυτά τα στοιχεία υπάγεται και η εγκυμοσύνη και ο τοκετός. Η κοινωνία μας δίνει πολλές φορές το μήνυμα ότι ο τοκετός είναι κάτι χωρίς σημασία, κάτι το φυσιολογικό, που η γυναίκα θα επιτελέσει όπως και τις άλλες τις λειτουργίες και αναμένεται από τη γυναίκα να λειτουργήσει έτσι. Μετά τον τοκετό η γυναίκα θα ξεχαστεί γρήγορα και ίσως να μην έχει κάποιον με τον οποίο να μιλήσει για την εμπειρία της στον τοκετό. Ο κόσμος τριγύρω της μπορεί να θεωρεί χωρίς σημασία τη συζήτηση για ένα γεγονός που έχει περάσει πια και ίσως να μην αξίζει την προσοχή τους.
Οι γιατροί τους δεν το συζητούν, περισσότερο, γιατί η γυναίκα έχει γεννήσει ένα υγιές και όλα έχουν πια περάσει. Αυτή η κατάσταση μπορεί να συμβάλει στη μείωση για την αυτοεκτίμηση της γυναίκας και στη συνέχεια να έχει επιδράσεις στη διαθέσιμη ενέργεια που θα έχει για να κάνει τη σύνδεση με το νεογέννητο.
Μπορεί, επίσης να συμβάλει την ανάπτυξη κατάθλιψης στη λοχεία. Η γυναίκα χρειάζεται να συζητήσει αυτήν την εμπειρία της, να μην την ξεχάσει αμέσως, ώστε να μπορέσει να την ενσωματώσει και να τη επεξεργαστεί. Αν αυτό δε γίνει, η γυναίκα θα πρέπει να προσπαθήσει να νιώσει καλύτερα, ξεχνώντας τον τοκετό της και τελικά το αποτέλεσμα είναι να μειωθεί η αίσθηση που έχει η γυναίκα, ως προς την αξία των σημαντικών γεγονότων της ζωής της, την κοινωνία και τον εαυτό της. Με όποιο τρόπο η γυναίκα και εάν έχει γεννήσει δηλαδή από τον κόλπο, φυσικά ή με φάρμακα ή με καισαρική, ένα είναι γεγονός, ότι πρέπει να τη βοηθήσουμε να το αποδεχτεί και το ενσωματώσει στην ψυχοσύνθεσή της γιατί το αξίζει.
Στο σημείο αυτό, νομίζω πως πρέπει να δώσουμε μια κοινωνική διαχρονική διάσταση στην έννοια της μητρότητας και να προσπαθήσουμε να απομυθοποιήσουμε κάποια στοιχεία που συνδέονται άμεσα με τις ανάγκες της γυναίκας των σύγχρονων κοινωνιών.
Η μητρότητα έχει θεωρηθεί από χιλιετηρίδες σαν το νόημα και το σύμβολο της γυναικείας ζωής. Όταν η γυναίκα αποχτούσε ένα παιδί, σήμαινε πως είχε εκπληρώσει το σκοπό της ζωής της. Σε πολλούς πρωτόγονους λαούς η γονιμότητα μιας γυναίκας ήταν προϋπόθεση για να την κρατήσει ο άνδρας για σύζυγο. Γυναίκες που δεν αποχτούσαν παιδιά, μπορούσαν να αποπεμφθούν ή να ξαναδοθούν στους γονείς τους.
Οι άνθρωποι απείχαν ακόμη πολύ από το να θεωρούν τη γέννηση ενός παιδιού σα δώρο και για τους δύο γονείς. Σε παλαιότερα βιβλία διαβάζουμε τη φράση ότι η γυναίκα «του χάριζε» δηλαδή του άνδρα «παιδιά». Μόνο μ’ αυτό αποχτούσε την κοινωνική της θέση, η οποία εξάλλου ήταν ακόμη πολύ περιορισμένη. Οι γλώσσες όλων των λαών εξυμνούν τη μητρότητα σαν κάτι ωραίο και μεγάλο. Επίσης και στη χριστιανική θρησκεία η γυναίκα με το παιδί είναι αντικείμενο γενικής λατρείας. Έτσι χαράχτηκε στους ανθρώπους η εντύπωση ότι γυναίκα και μητέρα πρέπει να είναι ταυτόσημο. Οι ίδιες οι γυναίκες οδηγούνται συχνά από το αίσθημα ότι μόνο με την απόκτηση παιδιών δικαιολογούν απόλυτα την ύπαρξή τους. Αλλά είναι αυτό το αίσθημα σωστό ή είναι μόνο μια παράδοση;Δεν έχουν όλες οι γυναίκες τη δυνατότητα να γίνουν μητέρες. Μια ανύπαντρη γυναίκα έχει δικαιώματα να γίνει μητέρα χωρίς την κοινωνική κατακραυγή;
Σήμερα θα πρέπει να αναθεωρήσουμε το πρόβλημα της μητρότητας. Μια γυναίκα χωρίς παιδιά πρέπει να θεωρείται πραγματικά ανάξια; Μια τέτοια αντίληψη θα αδικούσε πολυάριθμες πολύτιμες γυναίκες. Η γυναίκα που για διαφόρους λόγους δε γεννάει παιδιά έχει χίλιες δύο δυνατότητες να ολοκληρωθεί σαν άνθρωπος και προσωπικότητα. Διατηρεί την προσωπική αξία της και περιφρουρεί την αξιοπρέπεια της. Ακόμα και στην περίπτωση μιας ανύπαντρης μητέρας, η οποία έκανε μια επιλογή προσωπική στη ζωή της να κάνει ένα παιδί χωρίς σύζυγο ή μόνιμο σύντροφο, παρ’ όλες τις δυσκολίες και τα προβλήματα που μπορούν να προκύψουν αξίζει το σεβασμό και την εκτίμηση της κοινωνίας. Υπάρχουν και περιθώρια να λειτουργήσει θετικά η μητρότητα όχι μόνο μέσα στα πλαίσια ενός γάμου, όπου υπάρχουν και οι οικονομικές προϋποθέσεις για την ανατροφή ενός παιδιού.Από την άλλη μεριά η μητρότητα είναι μια από τις δυνατότητες της γυναικείας ζωής πραγματικά μια πολύ θαυμάσια δυνατότητα: αλλά για να πραγματοποιηθεί αυτή η ευκαιρία της ανθρώπινης ανάπτυξης πρέπει πρώτα να υπάρχουν και οι κατάλληλες προϋποθέσεις.
Η μητρότητα δεν πρέπει να ξαφνιάζει τη γυναίκα σα δυστύχημα, αλλά πρέπει να είναι προγραμματισμένη, εκούσια κι επιθυμητή. Γι’ αυτό σήμερα είναι απαραίτητος περισσότερο από κάθε φορά ο οικογενειακός προγραμματισμός, ο οποίος διδάσκει στις γυναίκες τις εξαιρετικές δυνατότητες της πρόληψης της σύλληψης και τις διαφωτίζει να φέρνουν στον κόσμο μόνο «επιθυμητά παιδιά». Συχνά υπάρχουν σύζυγοι απρόσεχτοι ώστε επιβαρύνουν τη γυναίκα με μια νέα ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη σαν αυτή «να μην τους αφορά αυτούς καθόλου». Απελπισμένες γυναίκες καταφεύγουν σε αμφιβόλου ποιότητας ιατρικές βοήθειες, αποτολμούν επεμβάσεις και καταστρέφουν την υγεία τους για όλη τους τη ζωή. Όλα όσα αναφέρθηκαν μέχρις αυτό το σημείο αφορούσαν την προετοιμασία και τις διαταραχές που μπορούν να συμβούν κατά την περίοδο της εγκυμοσύνη. Πολλές φορές εξάλλου δημιουργούνται διαταραχές και παρενέργειες στη γυναίκα και μετά τον τοκετό τόσο στις σχέσεις με τον νεογέννητο, το σύντροφο της και το περιβάλλον της.
Διαβάστε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις για την υγεία από την Ελλάδα και τον ΚόσμοΑκολουθήστε το healthweb.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Ακολουθήστε το healthweb.gr στο κανάλι μας στο YouTube
