Στο μέγεθος του σπερματοζωαρίου και κυρίως το μέγεθος της κεφαλής, έχουν εστιάσει μέχρι σήμερα οι μελέτες για την γονιμότητα αλλά σύμφωνα με νεότερα στοιχεία από αμερικανική μελέτη, η μεταβλητότητα στο μήκος του σπερματοζωαρίου μπορεί να επηρεάσει την αναπαραγωγική διαδικασία.
Όπως και μια βιομηχανική γραμμή παραγωγής που δημιουργεί διάφορα σχήμα και μεγέθη, η εκσπερμάτιση συνεπάγεται σπερματοζωάρια με διάφορα μήκη, όπως εξηγεί ο Δρ Τζέιμς Μοσμαν από το Πανεπιστήμιο Μπράουν του Ρόουντ Άιλαντ στη Νέα Υόρκη.
«Χρειάζεται ακόμη περισσότερη μελέτη για τον καθορισμό της σχέσης, ώστε να μπορέσουμε με ασφάλεια να που γιατί οι άνδρες που παράγουν μεγάλες ποσότητες σπερματοζωαρίων, παράγουν επίσης και καλύτερης ποιότητας σπέρμα», σημειώνει. Άρα εκείνοι που χαρακτηρίζονται από μικρότερη μεταβλητότητα, παράγουν και υψηλότερες συγκεντρώσεις καλού σπέρματος.
Ο Δρ Μοσμαν και οι συνεργάτες που παρουσίασαν τη μελέτη τους στο επιστημονικό έντυπο Human Reproduction, μελέτησαν δείγματα σπέρματος 103 ανδρών που είχαν πάρει μέρος σε μελέτη γονιμότητας το 2006. Διαπίστωσαν ότι υπήρχε μεγάλη μεταβλητότητα στο μήκος του σπερματοζωαρίου, ειδικά στην ουρά και χαμηλότερη συγκέντρωση των σπερματοζωαρίων που είχαν καλή κινητικότητα. Οι άνδρες με μικρότερες διακυμάνσεις στο μήκος των τμημάτων του σπεματοζωαρίου παρήγαγαν σπέρμα που ήταν πιο κινητικό.
Επίσης το μήκος της κεφαλής του σπερματοζωαρίου ποίκιλε κατά 20%, ενώ το μεσαίο τμήμα, που εμπεριέχει τα μιτοχόνδρια, είχε μεγαλύτερη μεταβλητότητα και το μήκος της ουράς επίσης ποίκιλε κατά 20%.
Οι παραπάνω παρατηρήσεις δεν εξέπληξαν τους ερευνητές, αλλά παλαιότερη μελέτη είχε επικεντρώσει κυρίως στο μέγεθος της κεφαλής του σπερματοζωαρίου ή στο μέσο μήκος του, ενώ οι Αμερικανοί διαπίστωσαν ότι τελικά στην ποιότητα του σπέρματος παίζουν ρόλο πολλοί παράγοντες.
Ο Δρ Κρις Φορντ ερευνητής του Πανεπιστημίου του Μπρίστολ στην Μ.Βρετανία χαρακτηρίζει τη μελέτη υποκειμενική διότι οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν υποκειμενικά μεγέθη μέτρησης της ποιότητας της σπερματικής κινητικότητας. «Δεν μπορούμε να ξέρουμε αν το μακρύτερο σπερματοζωάριο κινείται καλύτερα ή αν τα σπερματοζωάρια που απελευθερώνονται με την εκσπερμάτιση είναι καλύτερης ποιότητας, άρα κινούνται ταχύτερα, ανεξαρτήτως του μήκους τους», εξηγεί.
Πάντως, η αποσαφήνιση της ποιότητας του σπέρματος μπορεί να βοηθήσει πολλά ζευγάρια να πετύχουν την αναπαραγωγή. Στο 50% των ζευγαριών με προβλήματα τεκνοποίησης, συνήθως το πρόβλημα εντοπίζεται στο σπέρμα.
Όπως επισημαίνει ο Δρ Μοσμαν, οι επιστήμονες μόλις έχουν αρχίσει να κατανοούν ποια γονίδια παίζουν ρόλο στην γονιμότητα (για να δομήσουν μια στοχευμένη γενετική θεραπεία) και ποιοι περιβαλλοντικοί παράγοντες μπορούν να επηρεάσουν τον αριθμό και την ποιότητα των σπερματοζωαρίων. Άρα λοιπόν έχει κάθε λόγο να πιστεύει ότι εκτός από το μέγεθος, σημασία έχει και η συνοχή.