Η κολπική μαρμαρυγή είναι μια παθολογική κατάσταση κατά την οποία η καρδιά χτυπά τελείως ακανόνιστα και άρρυθμα. Πρόκειται για την πλέον συχνή αρρυθμία στον άνθρωπο και διαγιγνώσκεται στο 1%-3% του γενικού πληθυσμού, ενώ το 10% των ατόμων άνω των 80 ετών εμφανίζουν τη νόσο. Περίπου 10 εκατομμύρια άνθρωποι στην Ευρώπη και άνω των 35 εκατομμυρίων παγκοσμίως υποφέρουν από κολπική μαρμαρυγή, ενώ 5 εκατομμύρια νέοι ασθενείς εμφανίζονται ανά έτος. Υπολογίζεται ότι μέχρι το 2060 οι αριθμοί αυτοί θα έχουν διπλασιαστεί. Πρόκειται επομένως για μια σύγχρονη επιδημία, η οποία συσχετίζεται με αυξημένη θνητότητα και νοσηρότητα λόγω προκλήσεως σοβαρών επιπλοκών.
Ποιοι είναι οι κίνδυνοι
Η κολπική μαρμαρυγή είναι σοβαρή πάθηση. Η ύπαρξή της δηλώνει ότι ο ασθενής έχει 5 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο για την εμφάνιση εγκεφαλικού επεισοδίου, 2 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα για εγκεφαλική άνοια και 3 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα για την εμφάνιση καρδιακής ανεπάρκειας. Είναι επομένως απαραίτητο να γίνουν οι αναγκαίες θεραπευτικές επεμβάσεις για την αποτροπή ανάπτυξης και εγκαθίδρυσης της αρρυθμίας σε μόνιμη μορφή.
Ποια εη θεραπεία
Η θεραπευτική αντιμετώπιση της νόσου δεν ήταν μέχρι τώρα ικανοποιητική. Τα αντιαρρυθμικά φάρμακα είναι ανεπαρκή και ορισμένα από αυτά συνοδεύονται από παρενέργειες οι οποίες μπορούν να θέσουν σε κίνδυνο ακόμη και τη ζωή του ασθενούς. Η αντιμετώπιση των προδιαθετικών παραγόντων μπορεί να εμποδίσει ή να καθυστερήσει την εμφάνιση της αρρυθμίας, αλλά δεν αρκεί για τη θεραπεία εγκατεστημένης νόσου. Την τελευταία δεκαετία έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος με την κλινική εφαρμογή των σύγχρονων μεθόδων εκριζώσεως της νόσου (κατάλυση-ablation). Υπάρχουν διάφοροι τρόποι για τη διενέργεια, αναλόγως του ασθενούς και του τύπου της μαρμαρυγής. Η βασική φιλοσοφία, όμως, του ablation είναι να απομονωθούν συγκεκριμένες αρρυθμιογόνες περιοχές του αριστερού κόλπου από τις οποίες συνήθως αρχίζει η αρρυθμία.
Σε ποιους ασθενείς ενδείκνυται το ablation;
Κατ’ αρχάς πρέπει να έχουν αντιμετωπιστεί οι προδιαθεσικοί παράγοντες της μαρμαρυγής και να έχει αποκλειστεί υποκείμενη καρδιακή βλάβη ή άλλου είδους παθολογική κατάσταση που προδιαθέτει σε κολπική μαρμαρυγή. Σημειωτέον ότι η υπέρταση, η οποία και αποτελεί τον Νο1 προδιαθεσικό παράγοντα για στεφανιαία νόσο και καρδιακές παθήσεις γενικότερα, είναι και η κυριότερη αίτια κολπικής μαρμαρυγής στον δυτικό κόσμο. Δεύτερον, η επέμβαση πρέπει να πραγματοποιηθεί όσο η αρρυθμία είναι υποτροπιάζουσα, δηλαδή έρχεται και φεύγει αυτομάτως, προτού προκαλέσει ανήκεστο βλάβη στο κολπικό μυοκάρδιο, με αποτέλεσμα τη διάταση του αριστερού κόλπου και την εγκατάσταση χρονιάς μαρμαρυγής. Τρίτον, υπάρχει ένα σχετικό όριο ηλικίας (γύρω στα 75 έτη) πέραν του οποίου η πιθανότητα επιπλοκών αυξάνεται ιδιαιτέρως.
Ποιες είναι οι πιθανότητες επιτυχίας και οι κίνδυνοι;
Όταν το ablation πραγματοποιείται εγκαίρως, δηλαδή προτού εγκατασταθεί μόνιμη μαρμαρυγή, η πιθανότητα επιτυχίας κυμαίνεται από 70% έως 80%. Μπορούν, όμως, να πραγματοποιηθούν με ασφάλεια έως και τρεις επεμβάσεις, κατόπιν των οποίων οι περισσότεροι από καλά επιλεγμένους ασθενείς απαλλάσσονται από την αρρυθμία. Αν η μαρμαρυγή έχει γίνει χρόνια, οι πιθανότητες επιτυχίας είναι λιγότερες του 50%. Πρέπει να σημειωθεί, όμως, ότι το ablation δεν είναι μια απλή επέμβαση. Υπάρχει κίνδυνος επιπλοκών, οι οποίες εξαρτώνται από την εφαρμοζόμενη μέθοδο και την εμπειρία του ιατρού. Πρόκειται για μια επέμβαση που πρέπει να πραγματοποιείται σε εξειδικευμένα κέντρα, με αναγνωρισμένη εμπειρία και δημοσιευμένα στον έγκριτο ιατρικό τύπο αποτελέσματα.