Πόλεμος Ουκρανία: Η Ουκρανή καθηγήτρια λογοτεχνίας Tetyana Sobistiyanska δεν έχει πλυθεί από τις 15 Μαρτίου. Θυμάται την ημερομηνία γιατί τότε ήταν που τα ρωσικά πυρά όλμων τρύπησαν το διαμέρισμά της σε έναν κεντρικό δρόμο στην κατεστραμμένη πόλη Chernigiv της βόρειας Ουκρανίας. Αλλά η Sobistiyanska βγάζει τον θυμό της που βράζει για την κατάστασή της τόσο στους Ουκρανούς όσο και στους Ρώσους στον τρίτο μήνα του πολέμου. Η 51χρονη εξακολουθεί να ζει σε έναν από τους διαδρόμους της εννιαώροφης πολυκατοικίας και κοιμάται στο διάσπαρτο πάτωμά της.
Δεν υπάρχει ρεύμα ή νερό σε κανένα από τα 171 διαμερίσματά της από τη σοβιετική εποχή.
Η Sobistiyanska και δύο από τους γείτονές της πίνουν κρύο τσάι από ένα τραπέζι κουζίνας που καταλαμβάνει το μισό πλάτος του διαδρόμου στο σκοτάδι.
Ο αέρας εκτοξεύει παχιά σκόνη στους τοίχους και αφήνει τους πάντες να τρέμουν με τα χειμωνιάτικα παλτά και τα μάλλινα καπέλα τους.
Λέει ότι οι τοπικοί αξιωματούχοι τη διέταξαν να απομακρυνθεί, αλλά δεν πρόσφεραν καμία άλλη βοήθεια εκτός από τις τοποθεσίες των καταφυγίων της περιοχής.
«Γιατί πολέμησαν για να με υπερασπιστούν, μόνο για να με αφήσουν εδώ να πεθάνω;» λέει, αναφερόμενη στις ουκρανικές δυνάμεις που κατάφεραν να εμποδίσουν τους Ρώσους να καταλάβουν την πόλη των σχεδόν 300.000 κατοίκων. «Η γιαγιά στον τέταρτο όροφο κλειδώθηκε όταν έπεσαν οι βόμβες. Όταν ανοίξαμε την πόρτα, ήταν ήδη νεκρή», είπε η Sobistiyanska. «Νομίζω ότι αυτό τον χειμώνα, η ίδια μοίρα με περιμένει». – Δύσκολη επιλογή – Η ικανότητα των ουκρανικών δυνάμεων να υπερασπιστούν το Τσέρνιγκιβ – μια παραποτάμια πόλη 100 χιλιόμετρα βορειοανατολικά του Κιέβου, διάσημη για τη μάρκα μπύρας της – έπαιξε τεράστιο ρόλο στην αναχαίτιση της επίθεσης της Ρωσίας στην πρωτεύουσα τις πρώτες εβδομάδες του πολέμου.
Τα ρωσικά στρατεύματα βομβάρδισαν τα τετράγωνα της πολυκατοικίας που ήταν διάσπαρτα στο Τσερνίγκιβ για περισσότερο από ένα μήνα.
Η αποχώρηση της Ρωσίας τις πρώτες ημέρες του Απριλίου άφησε πίσω της ένα κούφιο κέλυφος μιας πόλης που αποτελεί πλέον μέρος ενός ευρύτερου γρίφου για την ηγεσία της Ουκρανίας που υποστηρίζεται από τη Δύση.
Η Ουκρανία θα χρειαστεί ξένη βοήθεια ιστορικών διαστάσεων για να προσπαθήσει να ξεθαφτεί από τα ερείπια — εάν τελικά αντέξει τη ρωσική επίθεση. Αυτή η ανάκαμψη θα μπορούσε να απαιτήσει κάποιες δύσκολες επιλογές. Μία από αυτές μπορεί να είναι αν αξίζει να σώσετε μέρη όπως το Chernigiv.
Η ιστορική πόλη και οι αρχαίες εκκλησίες της με θέα στον ποταμό Ντέσνα άρχισαν να χάνουν τη σημασία τους και να συρρικνώνονται όταν το λιμάνι της στην ενδοχώρα έκλεισε μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης. Το πολύ πιο πρόσφατο κλείσιμο των συνόρων με τη σύμμαχο του Κρεμλίνου Λευκορωσία 50 χιλιόμετρα (30 μίλια) προς τα βόρεια σημαίνει ότι ο κεντρικός δρόμος που διασχίζει την πόλη από το Κίεβο οδηγεί τώρα σε αδιέξοδο.
Η γειτόνισσα της Sobistiyanska, Tetyana Stanivaya, λέει ότι εξακολουθεί να βρίσκει το Chernigiv “πολύ όμορφο” και θα ήθελε πολύ να μείνει.
«Αλλά νομίζω ότι το 70 τοις εκατό έχει καταστραφεί. Δεν έχω ιδέα πόσο θα κόστιζε να τα ξαναχτίσουν όλα», είπε ο 44χρονος παντοπώλης.
«Θα ξεκινήσουν με την επισκευή των σχολείων. Όσο για τις κατοικίες… Αυτό θα πάρει πολύ κόσμο και χρόνο. Μερικοί απλώς κάηκαν ολοσχερώς». – «Επιστρέφοντας στο τίποτα»
Η πόλη τώρα αποτελείται από ένα συνονθύλευμα ερειπίων και κτιρίων που έχουν μείνει εντελώς ανέγγιχτα από τον πόλεμο.
Το κεντρικό πενταόροφο ξενοδοχείο Ukraine ισοπεδώθηκε σχεδόν εξ ολοκλήρου από εναέριες βόμβες. Σειρές ολόκληρων κτιρίων γύρω του έχουν λειτουργικά καταστήματα με λίγους πελάτες και τα ελάχιστα δυνατά αγαθά.
Ένας νεαρός πατέρας έσπρωχνε τον γιο του με ένα σκούτερ δίπλα από τα σκελετικά υπολείμματα μιας αποθήκης.
Οι εργαζόμενοι της πόλης κούρεψαν το γρασίδι ενός πράσινου τμήματος στη μέση ενός κυκλικού κόμβου που περιβαλλόταν από οδοφράγματα και κτίρια με τους τοίχους τους σημαδεμένους από κοχύλια.
«Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν ήδη εγκαταλείψει την πόλη», είπε η Stanivaya ενώ επιδείκνυε τα ερείπια ορισμένων από τα εγκαταλελειμμένα διαμερίσματα στο κτίριο της πολυκατοικίας της. «Και αυτοί που επιστρέφουν, όταν βλέπουν τι έχει συμβεί, δεν ξέρω καν», αναστέναξε. «Επιστρέφουν στο τίποτα». – Καλή θέληση –
Όμως 20 άτομα εξακολουθούν να μένουν στην πολυκατοικία που έχει υποστεί σοβαρές ζημιές. Όσοι έφυγαν εγκαταστάθηκαν ως επί το πλείστον με φίλους και συγγενείς στα γύρω χωριά ή προσχώρησαν στην έξοδο καταφεύγοντας στα πιο ειρηνικά δυτικά της χώρας και την Πολωνία.
Αυτοί που έμειναν πίσω εξαρτώνται από την καλή θέληση των γειτόνων των οποίων τα κτίρια έχουν ακόμη τρεχούμενο νερό και φυσικό αέριο.
Ο οικοδόμος Daniil Danchenko είπε ότι οι γείτονές του στην αυλή ήταν στην αρχή χαρούμενοι που τον άφησαν να φορτίσει το τηλέφωνό του ή να γεμίσει κουβάδες με νερό και στη συνέχεια να ανέβει τις σκάλες στο διαμέρισμά του στον τέταρτο όροφο. «Αλλά έχουν αρχίσει να συνεχίζουν τη ζωή τους», είπε ο 44χρονος. «Έχουν τα δικά τους προβλήματα». Περνά πλέον ηλιόλουστες μέρες στον πάγκο για να ζεσταθεί. «Εδώ γεννήθηκα, εδώ σχεδίαζα να περάσω τη ζωή μου. Αλλά για αυτό, χρειάζομαι ένα μέρος για να ζήσω», είπε.