Στη δεκαετία του 1980, οι άνθρωποι στην Κίνα μπορούσαν να βρεθούν σε μπελάδες με την κυβέρνηση για τις επιλογές μόδας τους. Τα παντελόνια και τα μπλουτζιν θεωρήθηκαν «περίεργα ρούχα». Κάποια κυβερνητικά κτίρια απαγόρευσαν τους άνδρες με μακριά μαλλιά και τις γυναίκες να φορούν μακιγιάζ και κοσμήματα. Περιπολίες που οργανώθηκαν από εργοστάσια και σχολεία έκοψαν με ψαλίδι παντελόνια και μακριά μαλλιά.
Ήταν οι πρώτες μέρες της εποχής των μεταρρυθμίσεων και του ανοίγματος της Κίνας. Το Κομμουνιστικό Κόμμα χαλάρωνε σιγά σιγά τον αυστηρό του έλεγχο στην κοινωνία και το κοινό πίεζε τα όρια της αυτοέκφρασης και του ατομικισμού. Η μάχη για το ύψος των γυναικείων τακουνιών και το μήκος των μαλλιών των ανδρών ενσάρκωνε τον αγώνα. Τώρα η κυβέρνηση προτείνει τροποποιήσεις σε έναν νόμο που θα μπορούσε να οδηγήσει σε κράτηση και πρόστιμα για «φορώντας δημόσια ρούχα ή σύμβολα που είναι επιζήμια για το πνεύμα του κινεζικού λαού και πληγώνουν τα αισθήματα του κινεζικού λαού».
Το τι θα μπορούσε να ερμηνευθεί ως αδίκημα δεν διευκρινίστηκε. Το σχέδιο έχει επικριθεί ευρέως, με Κινέζους νομικούς μελετητές, δημοσιογράφους και επιχειρηματίες να εξέφρασαν τις ανησυχίες τους την περασμένη εβδομάδα. Αν τεθεί σε ισχύ, υποστηρίζουν, θα μπορούσε να δώσει στις αρχές την εξουσία να αστυνομεύουν οτιδήποτε δεν τους αρέσει. Θα ήταν επίσης ένα μεγάλο βήμα προς τα πίσω στη σχέση του κοινού με την κυβέρνηση.
«Στην κινεζική ιστορία, οι εποχές που τα ρούχα και τα χτενίσματα έδιναν ιδιαίτερη προσοχή αντιστοιχούσαν συχνά σε «κακές στιγμές της ιστορίας»», έγραψε κάποιος που χρησιμοποιεί το όνομα Zhang Sanfeng στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης WeChat. «Η εισαγωγή των τροπολογιών δεν προήλθε από το τίποτα. Είναι μια απάντηση σε κάποια περίεργα συναισθήματα που αναδύονται στην κοινωνία μας». Το άρθρο κυκλοφόρησε ευρέως πριν εκκαθαριστεί από τους λογοκριτές.
Κίνα και λογοκρισία
Η Κίνα έχει δημιουργήσει ένα κράτος επιτήρησης με σύγχρονες τεχνολογίες, λογοκρίνοντας εκτενώς τα μέσα ενημέρωσης και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, απαγορεύοντας ακόμη και την εμφάνιση τατουάζ και ανδρών που φορούν σκουλαρίκια στις οθόνες τηλεφώνου και τηλεόρασης. Το ιδεολογικό ζουρλομανδύα κλείνει στην ιδιωτική σφαίρα. Οι προσωπικές επιλογές, όπως το τι να φορέσετε, υπόκεινται όλο και περισσότερο στον έλεγχο της αστυνομίας ή των υπερβολικά ζήλων πεζών.
Τον Ιούλιο, ένας ηλικιωμένος σε ένα λεωφορείο επέπληξε μια νεαρή γυναίκα, καθ’ οδόν για μια έκθεση cosplay – όπου οι άνθρωποι ντύνονται σαν χαρακτήρες από ταινίες, βιβλία, τηλεοπτικές εκπομπές και βιντεοπαιχνίδια – επειδή φορούσε μια στολή που θα μπορούσε να θεωρηθεί ιαπωνικού στυλ . Ένας φύλακας σε ένα εμπορικό κέντρο τον περασμένο μήνα απέρριψε έναν άνδρα που ήταν ντυμένος σαν σαμουράι. Πέρυσι, η αστυνομία στην ανατολική πόλη Suzhou συνέλαβε προσωρινά μια γυναίκα επειδή φορούσε κιμονό.
Αυτά τα επεισόδια σχετίζονταν με αντι-ιαπωνικό αίσθημα που υποκινήθηκε από την κινεζική κυβέρνηση. Όμως οι αντιπαραθέσεις ξεπερνούν αυτό. Τον περασμένο μήνα στο Πεκίνο, οι φρουροί ασφαλείας που ακολούθησαν τις εκφράσεις γκέι υπερηφάνειας εμπόδισαν ανθρώπους ντυμένους με ρούχα με θέμα το ουράνιο τόξο να εισέλθουν σε μια συναυλία με τον Ταϊβανέζο τραγουδιστή Zhang Huimei, περισσότερο γνωστό ως A-Mei.
Επίσης, τον Αύγουστο, οι άνθρωποι υπέβαλαν καταγγελίες για μια συναυλία της Ταϊβανέζας τραγουδίστριας Jolin Tsai επειδή οι θαυμαστές της εμφάνιζαν φώτα ουράνιου τόξου και μερικοί από τους άντρες θαυμαστές ντύθηκαν με αυτό που περιγράφεται ως «φανταχτερά» γυναικεία ρούχα. Μόλις την περασμένη εβδομάδα η αστυνομία στο Shenzhen επέπληξε έναν άνδρα που έκανε live streaming με μίνι φούστα. «Ένας άντρας που φοράει φούστα δημόσια, νομίζεις ότι είσαι θετική ενέργεια;» η αστυνομία φώναξε στον άνδρα.
Ο νόμος βάζει την Κίνα στις τάξεις των πιο κοινωνικά συντηρητικών χωρών
«Η αστυνομία ηθικής είναι στα πρόθυρα να βγει», έγραψε στο Weibo ένας δικηγόρος που ονομάζεται Guo Hui. «Πιστεύεις ότι μπορείς ακόμα να κοροϊδεύεις το Ιράν και το Αφγανιστάν;» Ο κόσμος δημοσίευσε φωτογραφίες την περασμένη εβδομάδα Ιρανών και Αφγανών γυναικών που φορούσαν μίνι φούστες και άλλα ρούχα δυτικού τύπου τη δεκαετία του 1970, προτού οι χώρες τους καταληφθούν από αυταρχικούς θρησκευτικούς ηγεμόνες.
Πολλοί άνθρωποι ανησυχούν ότι η πρόταση δεν προσδιορίζει τι θα συνιστούσε αδίκημα. Η γλώσσα που χρησιμοποιεί – ρούχα ή σύμβολα που «είναι επιζήμια για το πνεύμα του κινεζικού έθνους και πληγώνουν τα αισθήματα του κινεζικού λαού» – παρακολουθεί εκφράσεις που χρησιμοποιούν το υπουργείο Εξωτερικών και τα επίσημα μέσα ενημέρωσης για να εκφράσουν τη δυσαρέσκειά τους σε δυτικές χώρες και λαούς. Κανείς δεν ξέρει ακριβώς τι σημαίνουν.