Η Αγία Υπομονή, γεννημένη ως Ελένη Δραγάση, έγινε γνωστή ως Ελένη η εν Χριστώ τω Θεώ Αυγούστα και αυτοκράτειρα των Ρωμαίων μετά τον γάμο της με τον Μανουήλ Β’ Παλαιολόγο. Ήταν κόρη του Κωνσταντίνου Δραγάση, ηγεμόνα της βορειοανατολικής Μακεδονίας, και ανήκε σε βασιλική γενιά με έντονη θρησκευτική παράδοση.
Η Ελένη καταγόταν από μια οικογένεια με αγίους προγόνους, όπως ο Στέφανος Νεμάνια, ο οποίος έγινε μοναχός με το όνομα Συμεών και ήταν κτίτορας της Ιεράς Μονής Χιλανδαρίου στο Άγιο Όρος. Γεννήθηκε λίγο μετά τον θάνατο του Δουσάν και ανατράφηκε με βυζαντινές αξίες, καθώς οι Σέρβοι είχαν υιοθετήσει πολλά στοιχεία του βυζαντινού πολιτισμού.
Η ανατροφή της Ελένης επηρεάστηκε βαθιά από τον βυζαντινό πολιτισμό και την ορθόδοξη πίστη, η οποία καθοδηγούσε τις πράξεις της καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής της. Παντρεύτηκε τον Μανουήλ Β’ Παλαιολόγο στα τέλη του 1390 μ.Χ., σε ηλικία περίπου 19 ετών, και σύντομα έγινε αυτοκράτειρα.
Η ζωή της ως Ελένη – Αγία Υπομονή ήταν γεμάτη δοκιμασίες. Συχνά υπέμενε προσβολές και ταπεινώσεις, τόσο από αλλόθρησκους όσο και από χριστιανικά κράτη, καθώς ο σύζυγός της προσπαθούσε να σώσει τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Παρ’ όλα αυτά, η Ελένη παρέμεινε υπομονετική και αφοσιωμένη, με ακλόνητη πίστη στον Θεό.
Η Ελένη αποδείχθηκε εξαιρετικός άνθρωπος με πολλές αρετές και ψυχική δύναμη. Είχε απόλυτη επίγνωση της θέσης και του ρόλου της, και αγαπούσε τον λαό. Ήταν η μητέρα που ο καθένας μπορούσε να εμπιστευτεί, συμμεριζόμενη τις αγωνίες και ανησυχίες του λαού, και προσπαθούσε με την προσευχή και την πραότητα της να τον ενισχύσει.
Ο φιλόσοφος Γεώργιος Γεμιστός – Πλήθων την περιέγραψε ως γυναίκα με σύνεση, γενναιότητα και δικαιοσύνη. Η Ελένη υπηρέτησε τον λαό της με σεμνότητα και αφοσίωση, κάνοντας το σωστό σε κάθε περίσταση.
Στάθηκε δίπλα στον σύζυγό της για 35 χρόνια, συνεργαζόμενοι με ομόνοια και πνεύμα Χριστού. Ο Θεός ευλόγησε το ζευγάρι με οκτώ παιδιά, εκ των οποίων τα δύο έγιναν αυτοκράτορες: ο Ιωάννης Η’ και ο Κωνσταντίνος ΙΑ’, ο τελευταίος θρυλικός αυτοκράτορας της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.
