Μία από τις επαναστατικές ημέρες στο Παρίσι και τώρα εθνική εορτή, η 14η Ιουλίου (“Ημέρα της Βαστίλλης”) γιορτάζεται με ένα μείγμα από επίσημες στρατιωτικές παρελάσεις και χαλαρούς χορούς και πυροτεχνήματα. Η καταιγίδα της Βαστίλλης στις 14 Ιουλίου 1789 τιμάται στη Γαλλία για περισσότερο από έναν αιώνα.
Η ημέρα της Βαστίλλης
Το Παρίσι βρισκόταν σε κατάσταση έντονης αναταραχής τους πρώτους μήνες της Γαλλικής Επανάστασης. Την άνοιξη του 1789, το Estates-General αρνήθηκε να διαλυθεί, μετατρέποντας τον εαυτό του σε μια συντακτική Εθνοσυνέλευση. Τον Ιούλιο, ο βασιλιάς Λουδοβίκος XVI κάλεσε νέα στρατεύματα και απέλυσε τον δημοφιλή υπουργό του, Ζακ Νέκερ. Το πρωί της 14ης Ιουλίου, οι κάτοικοι του Παρισιού άρπαξαν όπλα από το οπλοστάσιο των Invalides και βάδισαν προς την κατεύθυνση ενός αρχαίου βασιλικού φρουρίου, της Βαστίλης. Μετά από έναν αιματηρό πυροβολισμό, το πλήθος εισέβαλε στη Βαστίλη και απελευθέρωσε τη χούφτα των κρατουμένων που κρατούνταν εκεί.
Η έφοδος της Βαστίλης σηματοδότησε την πρώτη νίκη του λαού του Παρισιού ενάντια σε ένα σύμβολο του “Αρχαίου Καθεστώτος” (Παλαιό Καθεστώς). Πράγματι, το οικοδόμημα ισοπεδώθηκε τους μήνες που ακολούθησαν. Η “Γιορτή των Ομοσπονδιών” που πραγματοποιήθηκε στις 14 Ιουλίου 1790, γιόρτασε με μεγαλοπρέπεια την πρώτη επέτειο της εξέγερσης. Στο Παρίσι, ο Charles Maurice de Talleyrand-Périgord έκανε Λειτουργία στο Βωμό της Πατρίδας, στο Champ de Mars.
Η Εθνική Εορτή
Ο εορτασμός της 14ης Ιουλίου εγκαταλείφθηκε τα επόμενα χρόνια. Υπό την Τρίτη Δημοκρατία, ωστόσο, οι ηγέτες (ιδιαίτερα ο Léon Gambetta) αναζητούσαν τρόπους να γιορτάσουν τα θεμέλια του καθεστώτος. Ο Βουλευτής του Τμήματος του Σηκουάνα, ο Μπέντζαμιν Ρασπέιλ, πρότεινε να ονομαστεί η 14η Ιουλίου ως εθνική εορτή της Δημοκρατίας και το Κοινοβούλιο ενέκρινε νόμο για το σκοπό αυτό στις 6 Ιουλίου 1880. Από την αρχή, δόθηκε έμφαση στον πατριωτικό και στρατιωτικό χαρακτήρα του γεγονότος, εκφράζοντας την ανάκαμψη της Γαλλίας από την ήττα του 1870.
Κάθε κοινότητα ή τοποθεσία στη Γαλλία πραγματοποίησε τη δική της γιορτή, ξεκινώντας με μια παρέλαση με λαμπαδηδρομία το βράδυ της 13ης. Το επόμενο πρωί, οι καμπάνες των εκκλησιών ή οι χαιρετισμοί των όπλων ανήγγειλαν τη στρατιωτική παρέλαση, η οποία ακολουθείται από γεύμα, θεάματα και παιχνίδια, με χορούς και πυροτεχνήματα να τελειώνουν τη μέρα. Μετά τη λιτότητα του πολέμου του 1914-18, η 14η Ιουλίου 1919 ήταν η αφορμή μιας μεγάλης γιορτής νίκης. Ομοίως, της 14ης Ιουλίου 1945 προηγήθηκαν τρεις μέρες αστικής αγαλλίασης.
14 Ιουλίου σήμερα
Σήμερα, οι γιορτές της 14ης Ιουλίου είναι τόσο δημοφιλείς όσο ποτέ. Στο Παρίσι, η παραδοσιακή στρατιωτική παρέλαση στα Ηλύσια Πεδία είναι ένα σχολαστικά σχεδιασμένο θέαμα, ενώ σε όλη τη χώρα διοργανώνονται επιδείξεις χορού και πυροτεχνημάτων ή ειδικοί φωτισμοί. Οι διαδοχικοί Πρόεδροι της Πέμπτης Δημοκρατίας τροποποίησαν ελαφρώς τα γεγονότα της ημέρας. Για παράδειγμα, προκειμένου να αποκατασταθεί η παράδοση του επαναστατικού Παρισιού, ο Πρόεδρος Ζισκάρ ντ’ Εστέν εκ νέου δρομολόγησε τη στρατιωτική παρέλαση, βαδίζοντας τα στρατεύματα από την Place de la Bastille στην Place de la République. Από το 1980, ωστόσο, η παρέλαση επέστρεψε στα Ηλύσια Πεδία.
Υπό τον Πρόεδρο Φρανσουά Μιτεράν, η νυχτερινή παρέλαση “La Marseillaise” που διοργάνωσε ο Jean-Paul Goude στις 14 Ιουλίου 1989, παρακολούθησαν πολλοί ξένοι αρχηγοί κρατών και ήταν κορυφαίο σημείο στους εορτασμούς των διακοσίων ετών από τη Γαλλική Επανάσταση. Το 1994, Γερμανοί στρατιώτες που υπηρετούσαν στο Ευρωσώμα συμμετείχαν στην παρέλαση στα Ηλύσια Πεδία, συμβολίζοντας τη συμφιλίωση μεταξύ των δύο Εθνών. Το 2007, για πρώτη φορά, στρατιώτες από 27 ευρωπαϊκές χώρες συμμετείχαν στην παρέλαση. Το 2009, Ινδοί στρατιώτες προσκλήθηκαν να λάβουν μέρος στις τελετές και η στρατιωτική παρέλαση άνοιξε από μια ομάδα 400 μελών του Ινδικού Στρατού, Ναυτικού και Πολεμικής Αεροπορίας. Το 2010, δεκατέσσερις αφρικανικές χώρες συμμετείχαν στην παρέλαση ως μέρος των εορτασμών για την 50ή επέτειο της ανεξαρτησίας τους.
Το 2007, το 2008 και το 2009, εκατοντάδες “ήρωες” και ανώνυμα “θύματα” προσκλήθηκαν στη δεξίωση που παραδοσιακά πραγματοποιήθηκε στο πάρκο των Ηλυσίων μετά την παρέλαση. Το 2010, στο πλαίσιο της οικονομικής και χρηματοπιστωτικής κρίσης, ο Πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί αποφάσισε να ακυρώσει το “πάρτι στον κήπο” προκειμένου να καταδείξει τις προσπάθειες των Ηλυσίων για τη σωστή διαχείριση των δημόσιων πόρων. Αυτό συνέβη και το 2011 και αργότερα το 2012, όπως ζήτησε ο πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ.