Με μεγάλη επιτυχία ολοκληρώθηκε το συνέδριο 2nd European Risk Summit με τίτλο “Living in an uncertain world. Risk Communication: principles-strategies-tools” με ομιλίες διεθνών διακεκριμένων ακαδημαϊκών και ειδικών στην επικοινωνία κινδύνου, αλλά και με συμμετοχή Ελλήνων ειδικών και εκπροσώπων φορέων του δημόσιου τομέα και της βιομηχανίας.
Το συνέδριο είχε ως στόχο να αποκωδικοποιήσει τον τρόπο με τον οποίο δημιουργούνται, διοχετεύονται και ερμηνεύονται τα μηνύματα κατά τη διαδικασία επικοινωνίας και διαχείρισης κινδύνου.
Τονίστηκε το πόσο απαραίτητη είναι η ανάγκη για νομοθεσία βάσει επιστημονικών τεκμηρίων ειδικά για την αντιμετώπιση των αντικρουόμενων συμφερόντων καθώς και στη χάραξη πολιτικών που να λαμβάνουν υπόψη τη διαχείριση του κινδύνου, ειδικότερα την παρούσα χρονική στιγμή έναρξης της νέας θητείας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της Επιτροπής. Υπάρχει επίσης ανάγκη για αξιοποίηση των ειδικών επικοινωνίας κινδύνου ως συμβούλων στη χάραξη πολιτικής και για αξιοποίηση επιστημονικών δεδομένων στη χάραξη πολιτικής επικοινωνίας κινδύνου στην Ευρώπη.
Στην περίπτωση του οικονομικού και πολιτικού κινδύνου η τεκμηρίωση υπολείπεται σε δύναμη παρέμβασης όπως φάνηκε από τις τοποθετήσεις των ομιλητών της στρογγυλής τράπεζας για τον οικονομικό κίνδυνο.
Την έναρξη του συνεδρίου κήρυξαν η Πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής του 2nd European Risk Summit Έφη Σίμου και εκ μέρους του Υπουργείου Υγείας, η Γενική Γραμματέας Δημόσιας Υγείας, κ. Χριστίνα Παπανικολάου με πολύτιμη εμπειρία από τη διοίκηση του ΕΦΕΤ. Το υπουργείο Υγείας έθεσε την εκδήλωση υπό την αιγίδα του γιατί αναγνωρίζει το πόσο κυρίαρχη και αποτελεσματική μπορεί να είναι η τεκμηριωμένη επικοινωνία κινδύνων για την προστασία της υγείας αλλά και της οικονομίας. Τα λάθη στην επικοινωνία στοιχίζουν πολύ ακριβά.
Ο ιδρυτής του 2nd European Risk Summit Ragnar Lofstedt, Καθηγητής Διαχείρισης Κινδύνου και Διευθυντής στο King’s Centre of Risk Management, του King’s College Λονδίνου, τόνισε στη διάρκεια του 2nd European Risk Summit: “Οι νέοι ιθύνοντες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ειδικότερα του Κοινοβουλίου και της Επιτροπής θα πρέπει να υποστηρίξουν μια επιστημονική προσέγγιση για ένα κανονιστικό πλαίσιο με περισσότερη διαφάνεια και προβλεψιμότητα”. Πρόσθεσε ότι, πρώτον, θα συνιστούσε η θέση του Επικεφαλής Επιστημονικού Συμβούλου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να γίνει μόνιμη και να ζητείται τακτικά η γνωμοδότησή του. “Δεδομένου ότι η επιστήμη αποτελεί σημαντική πλευρά κάθε πολιτικής -σημείωσε- θα πρότεινα περαιτέρω, κάθε Γενική Διεύθυνση θα πρέπει να έχει τον δικό της Επιστημονικό Σύμβουλο. Δεύτερον, τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου θα πρέπει να εξετάσουν πιο επισταμένα το τρόπο που οι φορείς της Ε.Ε. αντιμετωπίζουν τους κινδύνους και να διασφαλίζουν ότι η ευρωπαϊκή νομοθεσία είναι επιστημονικά τεκμηριωμένη και λαμβάνει υπ’ όψιν τους κινδύνους. Τρίτον, κάθε προσχέδιο ευρωπαϊκής νομοθεσίας που έχει εκτιμώμενο κόστος για την κοινωνία άνω των 100 εκατομμυρίων ευρώ, θα πρέπει να περνά υποχρεωτικά από αξιολόγηση των επιπτώσεων. Τέλος, υποστηρίζω την καθιέρωση μιας ευρωπαϊκής διαδικασίας διαχείρισης κινδύνου με μεγαλύτερη διαφάνεια”.
Η Πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής του 2ου European Risk Summit, Έφη Σίμου στην ομιλία της ανέφερε ότι ο κίνδυνος εμπεριέχεται σε πολλές δραστηριότητες της καθημερινότητας μας και παρουσίασε δεδομένα έρευνας σύμφωνα με την οποία το 98% των ερωτηθέντων θεωρεί πιο επικίνδυνη για την υγεία του τη ρύπανση του περιβάλλοντος, το 95% τα χημικά κατάλοιπα στα τρόφιμα, και το 91% το κάπνισμα.
Τεκμηριωμένη Επικοινωνία Κινδύνου: Μαθήματα από το “Πεδίο της Μάχης”
Στη συνεδρία «Τεκμηριωμένη Επικοινωνία Κινδύνου: Μαθήματα από το “Πεδίο της Μάχης”» απηύθυναν τις ομιλίες τους διακεκριμένοι ακαδημαϊκοί και ειδικοί στην επικοινωνία κινδύνου: η Dame Deirdre Hutton, Επικεφαλής της Αρχής Πολιτικής Αεροπορίας του Ηνωμένου Βασιλείου, αναφέρθηκε στις ανάγκες αλλαγών (deregulation) και διαχωρισμού της νομοθεσίας που διέπει την τουριστική και την εμπορική αεροπορία, παραθέτοντας 6 στάδια για την υλοποίηση αυτών των μεταρρυθμίσεων. Από την πλευρά του, ο Καθηγητής Πλούταρχος Σακελλάρης, Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Επίτιμος Αντιπρόεδρος, Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, ανέλυσε την έννοια του κινδύνου εστιάζοντας στην αντιμετώπισή του από την πλευρά της οικονομίας και των επιχειρήσεων με βάση την εμπειρία και την έρευνά του ως ακαδημαϊκού. Εδώ η τάση είναι για ακόμη μεγαλύτερη ρύθμιση (more regulation). Η κ. Rachel Bosworth, Διευθύντρια επικοινωνίας του φορέα φαρμάκου του Ην. Βασιλείου (MHPRA), παρουσίασε την πολιτική του οργανισμού όσον αφορά τις προειδοποιήσεις ασφάλειας, τις έκτακτες προειδοποιήσεις και τις ανακλήσεις στον τομέα του φαρμάκου, αναφέροντας τους κύριους τομείς που χρήζουν βελτίωσης στον χειρισμό της επικοινωνίας κινδύνου. Στη συνέχεια, ο Geoffrey Podger, ο οποίος έχει διατελέσει Διευθυντής στην Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια Τροφίμων και σε διευθυντική θέση στον οργανισμό για την Ασφάλεια και την Υγεία του Ην. Βασιλείου, μοιράστηκε την πολύτιμη εμπειρία του σε θέματα νομοθεσίας βάσει επιστημονικών τεκμηρίων, ενώ αναφέρθηκε και στο πρόβλημα των αντικρουόμενων συμφερόντων στους τομείς αυτούς. Η Jo Anne Shatkin, Πρόεδρος της Vireo Advisors, από την πλευρά του αξιολογητή κινδύνου αναφέρθηκε στους κινδύνους του 21ου αιώνα που συνοδεύουν την καινοτομία, αναλύοντας το παράδειγμα της νανοτεχνολογίας, και τόνισε την ανάγκη για ανάπτυξη της ανάλογης νομοθεσίας.
«Δύο κλειδιά για την επικοινωνία είναι να ακούς το κοινό και να ελέγχεις τα μηνύματά σου» είπε ο διακεκριμένος Καθηγητής Baruch Fischhoff, Howard Heinz University, Social and Decision Sciences and Engineering and Public Policy Head, Decision Sciences Major, Carnegie Mellon University στην κεντρική ομιλία του με τίτλο «Η επιστήμη της επικοινωνίας του κινδύνου». Ο δημοσιογράφος Γιάννης Πολίτης συντόνισε τη συζήτηση για τη Δημόσια έναντι της Ιδιωτικής Επικοινωνίας Κινδύνου – Επιπτώσεις στην Υγεία και την Οικονομία αλλά και την παρουσίαση πραγματικών περιστατικών.
Στη συζήτηση του Α’ μέρους συμμετείχαν ο Πρόεδρος του ΕΟΦ Δημήτρης Λιντζέρης, ο Κωνσταντίνος Μπαρμπέρης ως εκπρόσωπος του ΕΦΕΤ, ο Πρόεδρος του ΣΦΕΕ, Κωνσταντίνος Φρουζής και ο Ευάγγελος Καλούσης, Πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Τροφίμων οι οποίοι συνέβαλαν στη συζήτηση για τη διαχείριση της επικοινωνίας κινδύνου και την αντιμετώπιση κρίσεων από τους οργανισμούς τους, στους ευαίσθητους τομείς της υγείας και των τροφίμων.
Ο Τάσος Ευαγγέλου, Regional Director Western Europe της Diageo αναφέρθηκε στην προσέγγιση της εταιρείας στην κατάχρηση αλκοόλ ενώ ο Δημήτρης Κοντός, Πρόεδρος του Ε.Ο.Π.Υ.Υ., μίλησε για την επικοινωνία κινδύνου από τον μεγαλύτερο ασφαλιστικό οργανισμό της χώρας, τον Ε.Ο.Π.Υ.Υ. στο περιβάλλον της οικονομικής κρίσης, παρουσιάζοντας παραδείγματα αποτελεσματικής αλλά και αναποτελεσματικής επικοινωνίας του οργανισμού για τη μεταρρύθμιση στην ΠΦΥ και τη βιωσιμότητά του.
Η ευρωβουλευτής Julie Girling, πρόεδρος της Ομάδας του Κοινοβουλίου για τον Κίνδυνο (Informal European Parliamentary Working Group on Risk), υπογράμμισε την ανάγκη οι πολιτικοί να αναγνωρίσουν ότι έχουν ρόλο στη διαχείριση κινδύνου. Όπως είπε, «Έγινε συζήτηση για τις ευκαιρίες να προχωρήσουμε σε έναν πιο ανοιχτό και δυναμικό διάλογο πάνω στη χάραξη πολιτικών που να λαμβάνουν υπόψη τη διαχείριση του κινδύνου, ειδικότερα την παρούσα χρονική στιγμή έναρξης της νέας θητείας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της Επιτροπής».
Ο Frederic Bouder, Επίκουρος Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Maastricht, ανέλυσε το ζήτημα της μεγαλύτερης διαφάνειας στη διαχείριση κινδύνου, η οποία απαιτεί μεγάλη προσοχή για την επίτευξη των επικοινωνιακών στόχων στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Επίσης, τόνισε ότι υπάρχει ανάγκη για αξιοποίηση των ειδικών επικοινωνίας κινδύνου ως συμβούλων στη χάραξη πολιτικής.
Ο Kevin O’Donnell, διευθυντής στον ιρλανδικό οργανισμό φαρμάκων, μίλησε για την στρατηγική των επίσημων ευρωπαϊκών φορέων φαρμάκου, ειδικότερα για το πώς υπεισέρχονται η υποκειμενικότητα και η αβεβαιότητα στην επικοινωνία κινδύνων επηρεάζοντάς την αρνητικά. Ο καθηγητής Claude Fischler, Διευθυντής Έρευνας στο CNRS της Γαλλίας, προσέγγισε το θέμα της αντίληψης του κινδύνου και των κρίσεων στα τρόφιμα, λαμβάνοντας υπόψη ψυχολογικές παραμέτρους. Συμπερασματικά, όπως συνόψισε ο κ. Podger, θα πρέπει να αξιοποιηθεί περισσότερο η χρήση δεδομένων στη χάραξη πολιτικής επικοινωνίας κινδύνου στην Ευρώπη.
Η Ann Glover, Επιστημονική Σύμβουλος του Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στην ομιλία της για τη βασισμένη σε τεκμήρια πολιτική τόνισε ότι «Η στάση μας και η κατανόηση του κινδύνου στην Ευρώπη αποτελεί σημαντική τροχοπέδη στο να συνειδητοποιήσουμε τον αντίκτυπο στην έρευνα και στη γνώση που παράγουμε. Θα πρέπει να φερθούμε πιο έξυπνα, να βρούμε νέους τρόπους για να μιλάμε για τον κίνδυνο». Το ελληνικό κοινό, ανέφερε η κ. Glover, πιστεύει ότι πρέπει να δοθεί έμφαση στη χρηματοδότηση της έρευνας & καινοτομίας σε ποσοστό 44%. Όσον αφορά το θέμα της «προφύλαξης» από τον κίνδυνο, ανέφερε ότι είναι μια αρχή που δεν εφαρμόζεται σωστά, με αποτέλεσμα να μην «διευκολύνεται η καινοτομία, αλλά να παρεμποδίζεται».
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ
“Η κρίση που βιώνουμε σήμερα στην Ελλάδα είναι το εμφανές κόστος μιας πολιτικής αδράνειας που θα πρέπει να συγκριθεί με το κόστος μιας έγκαιρης και αποτελεσματικής επικοινωνιακής πολιτικής αντιμετώπισης των κινδύνων όταν χρειαζόταν και μπορούσε να γίνει, καθώς ήταν ορατό ότι οι κίνδυνοι πλησίαζαν” είπε στην ομιλία του ο Τάσος Γιαννίτσης Ομότιμος Καθηγητής, Σχολής Οικονομικών & Πολιτικών Επιστημών Πανεπιστημίου Αθηνών, πρώην υπουργός Εσωτερικών & Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας στο στρογγυλό τραπέζι για τον οικονομικό κίνδυνο με τίτλο «Η επικοινωνία του κινδύνου και ο ρόλος της πολιτικής: Η περίπτωση του ασφαλιστικού και της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα». Στην ομιλία της η Ελένη Λουρή, Υποδιοικήτρια της Τραπέζης της Ελλάδας, Καθηγήτρια του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών περιέγραψε το χρονικό της κρίσης και το ρόλο της Κεντρικής Τράπεζας στην διατήρηση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας και αναφέρθηκε σε αρκετά περιστατικά όπως η αύξηση της ζήτησης χρυσού ως δείκτης ανασφάλειας και η ανάληψη μετρητών. Έγινε αγώνας δρόμου για να έχουν μετρητά όλα τα ATM της χώρας. Η κυβέρνηση και η κεντρική τράπεζα έκαναν ό,τι μπορούσαν και κράτησαν τη χώρα όρθια όταν ακόμα και οι πλέον διακεκριμένοι οικονομολόγοι του κόσμου έκαναν δηλώσεις που έστελναν τη χώρα σε ακόμη βαθύτερη κρίση.
Ο Νίκος Χριστοδουλάκης, Καθηγητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών – πρώην υπουργός Εθνικής Οικονομίας & Οικονομικών έδωσε έμφαση στο γεγονός ότι οι κίνδυνοι ήταν παρόντες για πολλά χρόνια αλλά επιλέγαμε να τους αγνοούμε. και ο Νίκος Βέττας, Γενικός Διευθυντής ΙΟΒΕ – Καθηγητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών στάθηκε περισσότερο στις δομικές αλλαγές που ακόμη δεν έχουν γίνει παρά την κρίση και την αντίσταση στις μεταρρυθμίσεις. «Δεν θα προχωρήσουμε αν δεν αλλάξουμε…» είπε. Η Ειρήνη Χρυσολωρά, Δημοσιογράφος, αρμόδια για το οικονομικό ρεπορτάζ και αρθρογράφος στην εφημερίδα «Τα Νέα» αναφέρθηκε στο χρονικό της κρίσης και το ρόλο των μέσων και τόνισε ότι η κρίση και η επικοινωνία με την τρόικα μας ανάγκασε να ερευνήσουμε περισσότερο στα ζητήματα της οικονομίας. Το στρογγυλό τραπέζι συντόνισε ο δημοσιογράφος και νομικός Αντώνης Παπαγιαννίδης. Κλείνοντας το στρογγυλό τραπέζι ο Τ. Γιαννίτσης είπε ότι η δική μας γενιά ξόδεψε το κεφάλαιο των επόμενων γενεών.
Η 2η Ευρωπαϊκή Συνδιάσκεψη Διαχείρισης Κινδύνου Summit με τίτλο “Living in an uncertain world. Risk Communication: principles-strategies-tools” διοργανώθηκε από την Ελληνική Προεδρία του Συμβουλίου της Ε.Ε. σε συνεργασία με το Υπουργείο Υγείας και το King’s Centre for Risk Management του King’s College του Λονδίνου .