Η ψυχική Υγεία ‘’πονάει’’ στο θέμα της υποστελέχωσης και της κουλτούρας των πολιτικών, τονίζει η πρώην Υφυπουργός Υγείας Κατερίνα Παπακώστα μιλώντας για την κατάσταση και τα προβλήματα των νοσοκομειακών ιδρυμάτων στην χώρα μας, στην Νικολέτα Ντάμπου και το LIFE2DAY.GR.
Καλεί η κ. Παπακώστα τον Υπουργό Υγείας Παναγιώτη Κουρουμπλή να πραγματοποιήσει άμεσα τις 4000 νέες προσλήψεις στο σύστημα δημόσιας Υγείας εκ των οποίων περίπου οι 1.300 αφορούν στην ψυχική υγεία, τις οποίες η ίδια είχε ανακοινώσει.
Συνέντευξη στην δημοσιογράφο Υγείας Νικολέτα Ντάμπου
Παράλληλα, τοποθετείται η πρώην Υφυπουργός Υγείας, στην συνέντευξη μας, για το πρόσφατο περιστατικό της δολοφονίας ασθενή από άλλο ασθενή στο ψυχιατρικό νοσοκομείο Αττικής στο Δαφνί :Σοκάρει το πανελλήνιο η δολοφονία ασθενή , θυμίζοντας τις δύο εγκυκλίους που εξέδωσε για τα δικαιώματα των ασθενών.
Ενώ, δεν διστάζει η κ. Κατερίνα Παπακώστα να ρίξει ‘’ Βολές ‘’ στον Αδώνι Γεωργιάδη τονίζοντας ότι υπό την ηγεσία του, το Υπουργείο Υγείας δεν ήταν ανθρωποκεντρικό αφού έθεσε τον άνθρωπο στο περιθώριο . Τέλος, μιλά για τις αιτίες της εκλογικής ήττας του κόμματος της ΝΔ.
Κυρία Παπακώστα από τη θητεία σας στο Υπουργείο Υγείας ποια είναι τα καίρια και μόνιμα προβλήματα από τα οποία μαστίζεται ο συγκεκριμένος χώρος;
Από τη φύση του το Υπουργείο Υγείας αποτελεί ένα από πιο ‘’ευαίσθητα’’, καθώς ασχολείται αποκλειστικά με τον άνθρωπο, ως υπέρτερη αξία, την ανθρώπινη ζωή και την υγεία. Έργο δύσκολο, ιδίως υπό την συνθήκη και τις αυξανόμενες ανάγκες που δημιούργησε η οικονομική κρίση. Επί δεκαετίες το σύστημα εστίαζε στην ασθένεια, όχι στην πρόληψη και στην προαγωγή της υγείας. Σύμφωνα με τα στοιχεία, η χώρα μας είναι πολύ ψηλά στην κατανάλωση, στη σπατάλη φαρμάκων- οι Έλληνες καταναλώνουν 15 εκ. κουτιά φάρμακα το μήνα! Προ κρίσης είχαμε μάθει να αντιμετωπίζουμε το κράτος, ως ‘’κέρας της Αμάλθειας’’. Παρόλα αυτά, τα αποτελέσματα, ως προς την ποιότητα των υπηρεσιών, την αποτελεσματικότητα, τη διαφάνεια του συστήματος υπήρξαν, εν τοις πράγμασι, αντιστρόφως ανάλογα. Όλο αυτό δε συνιστούσε, προφανώς, πρόληψη και προαγωγή της υγείας.
Η οικονομική κρίση επέβαλε εκ των πραγμάτων τον εξορθολογισμό του συστήματος. Το λάθος ήταν ότι αυτό εκλήφθηκε περίπου ως σάλπισμα επίθεσης σε βάρος των εργαζομένων και των ασθενών από τις προηγούμενες πολιτικές ηγεσίες του Υπουργείου. Στο διάστημα που ήμουν στην ηγεσία του Υπουργείου Υγείας ανατρέψαμε το δόγμα και το κάναμε ανθρωποκεντρικό βάζοντας στην κορυφή της πυραμίδας τον άνθρωπο και στην υπηρεσία του τις δομές, τους πόρους και τους ανθρώπινους πόρους ως εργαλεία. Προωθήσαμε πολιτικές για την κάλυψη των ανασφαλίστων, τον εμβολιασμό των παιδιών των απόρων, την κατ’ οίκον παράδοση φαρμάκων, τον μητρικό θηλασμό, την εκστρατεία δωρεάν προληπτικών εξετάσεων για τον γυναικείο πληθυσμό.
Η υποστελέχωση των νοσοκομειακών ιδρυμάτων, οι χαμηλοί μισθοί του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού, οι σημαντικές ελλείψεις ακόμη και σε φάρμακα, η ασφαλιστική κάλυψη, αλλά και η διαπλοκή ταλανίζουν το χώρο της υγείας και τους ασθενείς. Από τη μεταπολίτευση και έπειτα καμία κυβέρνηση δεν κατάφερε να εξαλείψει δραστικά αυτά τα φαινόμενα. Τι και τις πταίει;
Αυτά είναι προβλήματα που χρονίζουν δυστυχώς. Πρέπει να σας πω ότι στους 7 μήνες που ήμουν στο Υπουργείο Υγείας περιόδευα, σχεδόν σε καθημερινή βάση, σε όλη τη χώρα, στις δομές μας, προκειμένου να διαπιστώσω από κοντά τα συγκριτικά πλεονεκτήματα και τις αδυναμίες στο δημόσιο σύστημα υγείας.
Ως συγκριτικά πλεονεκτήματα θεωρώ τους εξαιρετικούς ιατρούς μας, τους νοσηλευτές μας και τους επαγγελματίες υγείας, την υπεροχή των γενικών νοσοκομείων ως κέντρα αναφοράς. Όπως αντιλαμβάνεστε δίνω ψήφο εμπιστοσύνης στο Δημόσιο Σύστημα Υγείας. Εκεί που ‘’πονάμε’’ είναι σε θέματα στελέχωσης, για τον λόγο αυτό, είχαμε προκηρύξει μόνιμες θέσεις επαγγελματιών υγείας, ώστε να καλυφθούν τα κενά που δημιουργήθηκαν κυρίως από συνταξιοδοτήσεις, προσλήψεις οι οποίες πάγωσαν λόγω προκήρυξης εκλογών. Θέλω να γνωρίζετε ότι καταθέσαμε στον Εισαγγελέα κ. Τέντε, ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για την αντιμετώπιση της διαφθοράς στην Υγεία. Σε γενικές γραμμές, η απάντηση στα προβλήματα συνίσταται στο να χτίσουμε άλλη κουλτούρα υγείας και να υιοθετήσουμε υπεύθυνη στάση απέναντι στα δικαιώματα και στις υποχρεώσεις μας.
Ο κ. Κουρουμπλής ας ενεργοποιήσει λοιπόν την από 30/6/2014 προκήρυξη μας για τη δημιουργία 4000 νέων θέσεων εργασίας προκειμένου να καλύψουμε πλήρως τα κενά του συστήματος δημόσιας Υγείας. Ήδη εμείς είχαμε ρίξει στο πεδίο ικανό αριθμό γιατρών, νοσηλευτών και άλλων επαγγελματιών υγείας.
Μιλώντας , πρόσφατα, στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων κ. Παπακώστα υπογραμμίσατε την υψηλή σημασία του υπουργείου Υγείας, χαρακτηρίζοντας το ως «ευαίσθητο και νευραλγικό υπουργείο», προσθέτοντας ότι επιδίωξη της νέας ηγεσίας είναι η καλή συνεργασία με όλες τις επιστημονικές ομάδες, τους φορείς και τους κοινωνικούς εταίρους. Προσθέσατε, όμως, ότι ευελπιστείτε όλα να γίνουν «με πνεύμα αλληλεγγύης και καλής συνεργασίας και με στοχευόμενες προτεραιότητες, χωρίς συντεχνιακούς όρους, με όρους καλής διάθεσης και συνεργασίας, να επιλύσουμε προβλήματα, που η ελληνική κοινωνία προσδοκά». Η συγκεκριμένη δήλωση σας είχε ερμηνευτεί από δημοσιογραφικούς κύκλους αλλά και φορείς ως ευθεία βολή προς τον τότε Υπουργό Υγείας Άδωνι Γεωργιάδη λόγω των διαφορών του με τις κλαδικές, αλλά και του σκληρού προφίλ που διατηρούσε σε θέματα υγείας. Το σχόλιο σας;
Είμαι της σχολής του κοινωνικού παρεμβατισμού. Πιστεύω ότι ο άνθρωπος είναι η υπέρτατη αξία, το υπέρτατο αγαθό το οποίο οφείλουν οι πολιτικές μας να υπηρετούν. Προσωπικά, πολιτεύομαι με βάση αυτό το δόγμα. Το Υπουργείο Υγείας επί Άδωνι Γεωργιάδη , δεν ήταν ανθρωποκεντρικό. Έθεσε τον άνθρωπο στο περιθώριο, εξυπηρέτησε στενές δημοσιονομικές ανάγκες, απέτυχε να απαντήσει στην ανάγκη μεταρρύθμισης στην κατεύθυνση της πρόληψης και της προαγωγής της Δημόσιας Υγείας. Επιπλέον, ο κυνισμός των πολιτικών αποφάσεων της εποχής εκείνης, δεν διευκόλυνε τη συνεργασία με τους ιατρούς, τους νοσηλευτές, τους φαρμακοποιούς. Αντιθέτως, ΄΄επετεύχθη΄΄ το ακατόρθωτο! Δημιουργήθηκε ένα συμπαγές τείχος όλων των κλάδων των επαγγελματιών υγείας οι οποίοι παραδοσιακά πίστευαν στις αρχές της Νέας Δημοκρατίας. Ως νέα πολιτική ηγεσία είχαμε ελάχιστο διάστημα να ανατάξουμε εκτός από τα ζητήματα της μεταρρύθμισης της Δημόσιας Υγείας, με ανθρωποκεντρικό πλέον χαρακτήρα, τις σχέσεις μας με όλους τους επαγγελματίες του χώρου της υγείας οι οποίες όμως είχαν πληγωθεί βαθειά…
Είχατε ασχοληθεί δραστικά με τον τομέα της ψυχικής υγείας και είχατε εκδώσει σε σύντομο χρονικό διάστημα Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις και για τη στελέχωση ψυχιατρικών ιδρυμάτων και για τη λειτουργία τους. Παρόλα αυτά το συγκεκριμένο κομμάτι της υγείας έχει καταρρεύσει. Ποια τα αίτια;
Ως αρμόδια Υφυπουργός, έθεσα ανάμεσα στις προτεραιότητές μου, την ολοκλήρωση της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης, με πυρήνα της τον άνθρωπο. Έδωσα ιδιαίτερη έμφαση στα δικαιώματα των ψυχικώς πασχόντων. Για τον λόγο αυτό, απέστειλα τα Δικαιώματα, προς τις δομές ψυχικής υγείας δημοσίου και ιδιωτικού δικαίου, με την εντολή να τηρούνται ευλαβικά ως το ευαγγέλιο της Ψυχικής Υγείας. Με την ανάληψη των καθηκόντων μου φέραμε νόμο και εντάξαμε τα ψυχιατρικά τμήματα στα Γενικά Νοσοκομεία, δώσαμε τη δυνατότητα στους λήπτες ψυχικών υπηρεσιών και στους συγγενείς τους να μετέχουν σε βασικά όργανα λήψης αποφάσεων (όπως οι Τομεακές Επιτροπές Ψυχικής Υγείας και η Επιτροπή Ψυχικής Υγείας του ΚΕΣΥ), προκειμένου να αναχαιτίσουμε το στίγμα με στόχο την προώθηση της κοινοτική φροντίδα και της κοινωνικής ενσωμάτωσης των ανθρώπων αυτών. Αντικειμενικός μου σκοπός ήταν να ‘’απενοχοποιηθεί ’’ η ψυχική υγεία, ώστε να μπορεί ο πολίτης να προσφεύγει και να λαμβάνει υπηρεσίες όπως θα προσέφευγε για οποιαδήποτε πάθηση, χωρίς κοινωνικό στιγματισμό.
Παράλληλα είχα ανακοινώσει την πρόσληψη 1300 περίπου ατόμων στον τομέα της ψυχικής υγείας, προσλήψεις οι οποίες αναβλήθηκαν λόγω εκτάκτων εκλογών, και είχα συνεργαστεί με τον επίτροπο Andor ζητώντας και εγγράφως την επιπλέον χρηματοδότηση με το ποσό των 30 εκ. ευρώ.
Πως σχολιάζετε το συμβάν της δολοφονίας του ασθενή στο Δαφνί από άλλο ασθενής . Μιλήστε μας για τις συνθήκες αλλά και τους κινδύνους που διατρέχουν οι ασθενείς, αλλά και οι γιατροί καθώς και το προσωπικό στα δημόσια ψυχιατρεία.
Έχει χαθεί μια ζωή. Εκτιμώ ότι η πολιτική ηγεσία θα διερευνήσει τις ευθύνες για το τραγικό αυτό συμβάν. Με αφορμή αυτό το γεγονός σας θυμίζω ότι στο διάστημα που ήμουν στο Υπουργείο Υγείας, από τους πρώτους κιόλας μήνες, έβαλα ως στόχο την ολοκλήρωση της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης. Εξέδωσα δύο εγκυκλίους, σχετικά με τα δικαιώματα ληπτών υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας, ενώ ενισχύθηκε το πλαίσιο ποιότητας των μονάδων ψυχικής υγείας, διαμέσου ενός μοντέλου ποιοτικών προτύπων και ενός συστήματος παρακολούθησης και αξιολόγησης των παρεχόμενων υπηρεσιών. Για τον λόγο αυτό, συγκροτήθηκαν Ομάδες Εργασίας για την έκδοση κλινικών οδηγιών για την άνοια, τη διπολική συναισθηματική διαταραχή και τη σχιζοφρένεια.
Πώς είναι η κατάσταση στο εσωτερικό της ΝΔ; Γιατί έχασε την εκλογική μάχη η ΝΔ; Προβλέπετε αλλαγή ηγεσίας και τι θα πραγματικά θα αλλάξει εάν γίνει αυτό;
Πιστεύω ότι η Νέα Δημοκρατία είναι μια παράταξη η οποία έχει τα αντανακλαστικά να ανανεώνεται… Η εκλογική μάχη του Ιανουαρίου χάθηκε γιατί δεν καταφέραμε να επικοινωνήσουμε σωστά το κυβερνητικό μας έργο, την τιτάνια προσπάθεια που κάναμε τα 2,5 αυτά χρόνια, στα αυτιά του ψηφοφόρου. Το σοβαρότερο κατά τη γνώμη μου, το οποίο κόστισε την εκλογική ήττα, ήταν η αλλοίωση της φυσιογνωμίας της Νέας Δημοκρατίας εξαιτίας ενός ιδιότυπου πολιτικού κυνισμού ο οποίος φαινόταν να την εκφράζει πλέον επίσημα και να την αντιπροσωπεύει. Όσον αφορά στη συζήτηση που γίνεται για τα εσωκομματικά της ΝΔ, επιτρέψτε μου να μην αναλωθώ, όπως έχω επιλέξει, σε εσωστρέφεια η οποία και δεν με αφορά.