Συνέντευξη στην Νικολέτα Ντάμπου
Τον κώδωνα του κινδύνου κρούει η πρόεδρος του ΔΣ ΚΕΦΙ Ζωή Γραμματόγλου για την μη συνταγογράφηση φαρμάκων υψηλού κόστους που επιβαρύνει οικονομικά τους ασθενείς σε συνέντευξη της στο www.healthweb.gr ξεκαθαρίζει ότι πρέπει να δίνεται προτεραιότητα στην υγεία και όχι μόνο στην οικονομία! Παράλληλα, αποκαλύπτει ότι ο νέος νόμος θέτει φραγές στην πρόσβαση των ασθενών στα νέα εγκεκριμένα από τον ΕΜΑ ογκολογικά φάρμακα, μέσα από μεθοδεύσεις και «λογιστικές αλχημείες», που καμία σχέση δεν έχουν με την επιστημονική τεκμηρίωση και το συμφέρον του ασθενή ως πρώτη προτεραιότητα. Μόνος στόχος του υπουργείου είναι η μείωση της δαπάνης με κάθε τρόπο. Αναφερόμενη στον ΕΟΠΥΥ, η πρόεδρος επισημαίνει ότι δεν εντάχθηκαν όλα τα φάρμακα στις λίστες της άυλης συνταγογράφησης, με αποτέλεσμα ασθενείς με διάφορες μορφές καρκίνου να συνεχίζουν να πηγαίνουν στα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ και να ταλαιπωρούνται.
Τέλος, περιγράφει τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν οι ογκολογικοί ασθενείς στην αντιμετώπιση της καραντίνας που βίωσε η ελληνική κοινωνία και το επιπρόσθετο ψυχικό βάρος για την ζωή αλλά και την επιβίωση, ενώ στέλνει και ένα αισιόδοξο μήνυμα αφήνοντας διάπλατα ανοικτό ένα παράθυρο ελπίδας για τους ογκολογικούς ασθενείς με την ανακάλυψη καινοτόμων φαρμάκων!
Στην νέα λίστα των 195 αποζημιούμενων φαρμάκων που βγήκε πρόσφατα υπάρχουν φάρμακα για ογκολογικούς ασθενείς;
Υπάρχουν φάρμακα και για ογκολογικούς ασθενείς. Αλλά στη νέα λίστα των 195 αποζημιούμενων φαρμάκων υπάρχει μόνο μία νέα δραστική ουσία, παρά το γεγονός ότι δεκάδες αιτήματα ένταξης νέων, καινοτόμων φαρμάκων εκκρεμούν στην Επιτροπή Αξιολόγησης και Αποζημίωσης Φαρμάκων Ανθρώπινης Χρήσης για χρονικό διάστημα που υπερβαίνει κατά πολύ τις 180 ημέρες, που προβλέπει η εθνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία. Έτσι δεν υπάρχει ουσιαστική πρόοδος στο συγκεκριμένο θέμα. Είναι κρίμα να υπάρχουν τόσες εξελίξεις στο κομμάτι της έρευνας και οι ασθενείς να εναποθέτουν τις ελπίδες τους στο πόσο γρήγορα θα εγκριθούν τα νέα φάρμακα από γραφειοκρατικές διαδικασίες.
Το κυριότερο είναι ότι η Ελλάδα δεν διαθέτει Οργανισμό Αξιολόγησης Ιατρικής Τεχνολογίας που θα μπορούσε να αναλάβει το έργο της αξιολόγησης των νέων φαρμάκων, αλλά θεσπίζει με το άρθρο 89 κανόνες που είναι γνωστόν ότι δεν μπορούν να εφαρμοσθούν για τους εξής λόγους:
Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων παρέχει μόνον την έγκριση κυκλοφορίας ενός νέου φαρμάκου
Οι χώρες μέλη που διαθέτουν οργανισμούς Αξιολόγησης Ιατρικής Τεχνολογίας (ΑΙΤ) για δικούς τους λόγους, δυνατόν να καθυστερήσουν τη διαδικασία αξιολόγησης ενός νέου φαρμάκου .
Πολλές χώρες μέλη περιμένουν πρώτα την αξιολόγηση του Βρετανικού οργανισμού NICE για να προχωρήσουν σε δική τους.
Oι οργανισμοί Αξιολόγησης Ιατρικής Τεχνολογίας των χωρών μελών δυνατόν να καταλήξουν σε διαφορετικές μεταξύ τους αξιολογήσεις ενός φαρμάκου
Η τιμολόγηση και η αποζημίωση ενός φαρμάκου μετά την θετική αξιολόγηση από τον Οργανισμό ΑΙΤ εξαρτάται από τη πολιτική υγείας κάθε χώρας και μπορεί να σημειώσει σημαντική καθυστέρηση σε σχέση με την ημερομηνία έγκρισης από τον ΕΜΑ.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ρητά διακηρύσσει ότι οι πολιτικές τιμολόγησης και αποζημίωσης των φαρμάκων πρέπει να επιβραβεύουν την καινοτομία και να διασφαλίζουν την απρόσκοπτη πρόσβαση των ασθενών στις καινοτόμες θεραπείες. Οι αρχές αυτές γιατί να μην ισχύουν για την Ελλάδα και γιατί θα πρέπει οι Έλληνες ασθενείς να στερούνται τα νέα καινοτόμα φάρμακα
Οι ογκολογικοί ασθενείς έχουν πρόσβαση στην θεραπεία αυτήν την χρονική στιγμή ;
Οι θεραπείες γίνονται κανονικά, εκτός από τις ακτινοθεραπείες όπου εξακολουθούν να υπάρχουν καθυστερήσεις. Επίσης,μέχρι πρότινος υπήρξαν καθυστερήσεις στα χειρουργεία εκτός από τα επείγοντα, αλλά μάθαμε ότι έχει αποκατασταθεί ο προγραμματισμός των χειρουργείων.
Τα νέα καινοτόμα φάρμακα αποτελούν αυτή τη στιγμή το παράθυρο ελπίδας για τους ασθενείς με καρκίνο σε όλο τον κόσμο. Σε όλα τα χρόνια της οικονομικής κρίσης στη χώρα μας, υπάρχουν κατά καιρούς καθυστερήσεις και ελλείψεις για διάφορους λόγους.
Ο νέος νόμος ουσιαστικά θέτει φραγές στην πρόσβαση των ασθενών στα νέα εγκεκριμένα από τον ΕΜΑ ογκολογικά φάρμακα, μέσα από μεθοδεύσεις και «λογιστικές αλχημείες», που καμία σχέση δεν έχουν με την επιστημονική τεκμηρίωση και το συμφέρον του ασθενή ως πρώτη προτεραιότητα. Μόνος στόχος του υπουργείου είναι η μείωση της δαπάνης με κάθε τρόπο.
Τι νεότερο υπάρχει σήμερα για τους ογκολογικούς ασθενείς ;
Διαπιστώνουμε ότι τον τελευταίο καιρό παρατηρούνται αλλαγές και περιορισμοί στη συνταγογράφηση φαρμάκων. Πιο συγκεκριμένα, παρατηρούμε ότι δεν συνταγογραφούνται φάρμακα υψηλού κόστους. Αυτό δεν μπορεί να γίνεται εις βάρος των ασθενών. Πρέπει πάντα να δίνεται προτεραιότητα στην υγεία και όχι μόνο στο οικονομικό κομμάτι.
Από τον ΕΟΠΥΥ έχετε κάποιο παράπονο;
Σχετικά με τον ΕΟΠΥΥ διαπιστώνουμε ότι δεν μπήκαν όλα τα φάρμακα στις λίστες της άυλης συνταγογράφησης με αποτέλεσμα ασθενείς με διάφορες μορφές καρκίνου να συνεχίζουν να πηγαίνουν στα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ και να ταλαιπωρούνται.
Υπάρχει σοβαρό πρόβλημα καθυστέρησης έναρξης της ακτινοθεραπείας για μεγάλο αριθμό ασθενών, λόγω μεγάλης λίστας αναμονής.
Η καθυστέρηση οφείλεται σε πολλούς λόγους, μεταξύ των οποίων o μεγάλος αριθμός ασθενών, όχι μόνο από την Αθήνα, αλλά και την Περιφέρεια, η μια βάρδια με την οποία λειτουργούν τα περισσότερα ακτινοθεραπευτικά τμήματα νοσοκομείων, η έλλειψη προσωπικού, οι συχνές βλάβες εξοπλισμού.
Λόγω της έλλειψης μονάδων ακτινοθεραπείας οι ασθενείς αναγκάζονται να υποβάλλονται σε μετακίνηση εκτός του τόπου κατοικίας τους σε άλλες περιφέρειες της χώρας, προκειμένου να υποβληθούν σε ακτινοθεραπεία με σημαντική οικονομική επιβάρυνση, δεδομένου ότι, παρά τα διαβήματα μας, το Υπ. Υγείας δεν έχει ικανοποιήσει το αίτημα μας για αποζημίωση μετακίνησης των ασθενών σε άλλη πόλη για την ακτινοθεραπεία, όπως έχει κάνει για άλλες κατηγορίες ασθενών.
Η ακτινοθεραπεία σήμερα εφαρμόζεται όχι μόνον μετά την χειρουργική επέμβαση, αλλά και πολλές φορές στην αρχή της θεραπείας, προκειμένου να περιορισθεί η βλάβη, ώστε να επακολουθήσουν οι άλλες θεραπευτικές παρεμβάσεις, δηλ. χειρουργική αντιμετώπιση η/και η φαρμακευτική αγωγή. Επίσης εφαρμόζεται ως ανακουφιστική αγωγή. Γεγονός που σημαίνει ότι πολλοί περισσότεροι ασθενείς έχουν ανάγκη ακτινοθεραπείας .Πολλά νοσοκομεία σε περίπτωσης βλάβης του συστήματος ακτινοθεραπείας δεν ειδοποιούν τον ασθενή,
Τα προβλήματα αυτά εξωθούν όσους ασθενείς είναι ακόμη σε θέση να καταβάλλουν το επί πλέον κόστος να καταφεύγουν στα ιδιωτικά κέντρα ακτινοθεραπείας, τα οποία πέραν της αποζημίωσης ακτινοθεραπευτικών πράξεων που ορίζεται από τον ΕΟΠΥΥ απαιτούν επι πλέον ποσό, που κατά πληροφορίες ,κυμαίνεται από 1.500-2.500€ ανά πράξη, συν την αμοιβή του γιατρού. Για την ανωτέρω απαίτηση των διαγνωστικών κέντρων πέραν της νόμιμης αποζημίωσης, έχουμε κάνει διαβήματα στον ΕΟΠΥΥ.
Ποιο είναι το μήνυμα προς το κοινό για το μελάνωμα φέτος το καλοκαίρι; . Έχετε στοιχεία για τον αριθμό των ασθενών από μελάνωμα στην Ελλάδα ; Έχετε στοιχεία θνησιμότητας για την χώρα μας; Υπάρχουν εξελίξεις στην θεραπεία;
Το μελάνωμα αποτελεί σήμερα το 3% του συνόλου των καρκίνων και η αυξανόμενη συχνότητά του παγκοσμίως το καθιστούν ένα από τα ταχύτερα εξαπλούμενα κακοήθη νοσήματα στο άνθρωπο. Σύμφωνα με πρόσφατες στατιστικές, το μελάνωμα είναι ο έκτος συχνότερος τύπος καρκίνου στους άνδρες και ο έβδομος συχνότερος στις γυναίκες. Στην Ελλάδα, η συχνότητα της νόσου αυξάνεται και υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο 3-4 άτομα ανά 100.000 κατοίκους εμφανίζουν μελάνωμα.
Η διάγνωση και η έγκαιρη χειρουργική αφαίρεση του μελανώματος συνδέονται με άριστη πρόγνωση. Αντίθετα, σε προχωρημένα στάδια, το μελάνωμα μπορεί να επεκταθεί σε άλλα όργανα και να κάνει μεταστάσεις, δυσχεραίνοντας σημαντικά την δυνατότητα επιτυχημένης θεραπείας. Η τακτική εξέταση του δέρματος και η εφαρμογή των κανόνων αντιηλιακής προστασίας αποτελούν τον αποτελεσματικότερο τρόπο για την έγκαιρη διάγνωση και πρόληψη του μελανώματος. Επίσης, μια πρόσφατη εξέλιξη ως προς τις χημειοθεραπείες είναι ότι καταργήθηκε ο περιορισμός στη συνταγογράφηση ορισμένων φαρμάκων για το μεταστατικό μελάνωμα.
Πως βιώσατε την περίοδο του εγκλεισμού λόγω της πανδημίας του COVID-19 ως έκτακτο μέτρο για τον περιορισμό της εξάπλωσης, πως ήταν η καθημερινότητα ενός ογκολογικού ασθενή;
Η περίοδος του εγκλεισμού για τους ογκολογικούς ασθενείς ήταν πάρα πολύ δύσκολη. Σε ασθενείς που ήδη δυσκολεύονται ψυχολογικά να αντιμετωπίσουν τη δοκιμασία της ασθένειας, το κλείσιμο στο σπίτι, το άγχος μήπως βγαίνοντας να πάρουν τα απαραίτητα μολυνθούν και αρρωστήσουν, η απομάκρυνση από τα αγαπημένα τους πρόσωπα που σε ορισμένες περιπτώσεις ήταν και βασικοί φροντιστές τους, όλα αυτά συντέλεσαν σε επιπρόσθετο ψυχικό βάρος για τους ανθρώπους αυτούς. Αλλά το ακόμη χειρότερο ήταν το άγχος πολλών ασθενών για την επιβίωση. Έκλεισαν οι επιχειρήσεις και πολλές οικογένειες έχασαν τα εισοδήματά τους. Επιπλέον έκλεισαν τα ΚΕΠΑ: ανακοινώθηκε ότι όσοι έπαιρναν επίδομα που θα έληγε την περίοδο του εγκλεισμού θα παρατεινόταν η καταβολή του, αλλά υπήρξαν καταγγελίες ότι πολλοί δεν πληρώθηκαν έγκαιρα. Επίσης για όσους είχαν ήδη κάνει αίτηση, καθυστέρησαν τα αποτελέσματα με αποτέλεσμα να καθυστερούν να εξασφαλίσουν το επίδομα αναπηρίας που για πολλούς ήταν ζήτημα επιβίωσης.
Επίσης δημιουργήθηκε τεράστιο πρόβλημα στα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ, με ουρές έξω στον ήλιο και πολύωρη ταλαιπωρία για τους ασθενείς. Παρά τη σχετική νομοθεσία για την παραλαβή ΦΥΚ από τα ιδιωτικά φαρμακεία, αυτό δεν ίσχυε για πάρα πολλά φάρμακα και έπρεπε οι ασθενείς να πάνε στο φαρμακείο του ΕΟΠΥΥ.
Επιπλέον, λόγω της πανδημίας υπήρξαν πάρα πολλές αναβολές και καθυστερήσεις στις εξετάσεις followup των καρκινοπαθών.
Άλλο ένα σημαντικό πρόβλημα είναι ότι τα νοσοκομεία δεν είχαν ειδικούς χώρους αναμονής για τους ογκολογικούς ασθενείς με αποτέλεσμα είτε να αποφεύγουν να πάνε για θεραπείες και εξετάσεις είτε να ρισκάρουν να περιμένουν μαζί με πιθανά κρούσματα COVID-19.
Το σύστημα Υγείας πιστεύετε στήριξε τους χρόνιους ασθενείς την περίοδο του εγκλεισμού λόγω της πανδημίας του COVID-19;
Δυστυχώς το σύστημα υγείας δεν υποστήριξε τους χρόνιους ασθενείς όσο θα έπρεπε. Καταρχάς δεν υπήρχε ενημέρωση για το πότε θα γίνουν οι θεραπείες. Πολλές θεραπείες αναβλήθηκαν και σημαντικό πρόβλημα δημιουργήθηκε στις ακτινοθεραπείες. Τα δημόσια νοσοκομεία όπου γίνονται ακτινοθεραπείες είναι λίγα και η αναμονή για ραντεβού την περίοδο προ κορωνοϊού έφτανε τους 3 μήνες. Λόγω της πανδημίας, δόθηκε εντολή να αραιώσουν τα ραντεβού για να μην συγχρωτίζονται οι ασθενείς, με αποτέλεσμα η αναμονή και πάλι να αυξηθεί. Και ας μην ξεχνάμε ότι μιλάμε για καρκινοπαθείς, που η ασθένειά τους δεν «σηκώνει» καμία αναμονή. Πολλοί κατέφυγαν για ακτινοθεραπεία σε ιδιωτικά νοσηλευτήρια, όπου όμως τους ζητήθηκε παρανόμως επιπλέον αμοιβή, αν και ο ΕΟΠΥΥ αποζημιώνει στο ακέραιο τις ακτινοθεραπείες για τους ασφαλισμένους.