Συνέντευξη στην Νικολέτα Ντάμπου
Για την κατανόηση του νέου ‘’ εχθρού ‘’ της Υγείας του ανθρώπου τον Κοροναϊό ώστε να μπορέσει να αντιμετωπιστεί αλλά και για την διαχείριση του ιού τόσο από την ελληνική πολιτεία όσο και από την Ιταλική , μιλάει στο Healthweb.gr η κυρία Βασιλική Πιτυρίγκα η οποία είναι ιατρός Βιοπαθολόγος και Επίκουρη Καθηγήτρια Μικροβιολογίας στην Ιατρική Σχολή Αθηνών ΕΚΠΑ και Διευθύντρια Διαγνωστικών Εργαστηριών στο νοσοκομείο «Ερρίκος Ντυνάν».
Πιστεύετε ότι η μέχρι σήμερα πληροφόρηση από το Υπουργείο Υγείας είναι επαρκής για τους Έλληνες πολίτες ;
Η μέχρι στιγμής η ενημέρωση από το Υπουργείο Υγείας είναι συνεχής και απολύτως επαρκής φτάνει να υπάρχει η διάθεση από τους πολίτες να αποδεχτούν την σοβαρότητα της κατάστασης αυτής και να συμπεριφερθούν υπεύθυνα απέναντι στους συνανθρώπους τους και κυρίως τους ηλικιωμένους.
Στην Ιταλία τι πήγε στραβά και χάθηκε ο έλεγχος και υπάρχουν χιλιάδες θάνατοι ;
Η Ιταλία κατέχει την πρώτη θέση σε αναλογία υπέργηρου πληθυσμού στην Ευρώπη. Αν εξετάσουμε τα ποσοστά θνητότητας στις ξεχωριστές ηλικιακές ομάδες της Ιταλίας, τα μεγαλύτερα ποσοστά αναλογούν στις ομάδες 80-89 και >90 ετών. Ωστόσο σημαντικό ρόλο έπαιξε και η κρατική ολιγωρία στην έγκαιρη λήψη προληπτικών μέτρων.
Πείτε μας τους τρόπους που μεταδίδεται ο κορονάϊός ;
Η κατανόηση της μεταδοτικότητας το ιού είναι το «κλειδί» για την πρόληψη και την αναχαίτιση της μολυσματικότητας.
Ο 2019–nCoV εξαπλώνεται κυρίως με τους ακόλουθους 2 τρόπους:
α) μέσω σταγονιδίων τα οποία παράγονται όταν ο ασθενής βήχει ή φτερνίζεται ή μέσω σάλιου και ρινικών εκκρίσεων. β) Την επαφή με μια επιφάνεια ή ένα αντικείμενο που έχει τον ιό και έπειτα αγγίζοντας τη μύτη, τα μάτια ή το στόμα.
Ωστόσο, δεν θα πρέπει να υποτιμούμε την αερογενή μετάδοση, αν και δεν υποστηρίζεται σθεναρά από τη διεθνή βιβλιογραφία στην περίπτωση του κορωνοϊού. Πρακτικά τι σημαίνει αυτό ; Ότι ο κίνδυνος μετάδοσης παραμένει και σε μεγαλύτερη από 2 μέτρα απόσταση από τον ασθενή γιατί πλέον ο ιός αιωρείται στην ατμόσφαιρα και μπορούμε να τον εισπνεύσουμε. Σε αυτήν την περίπτωση θα πρέπει να αερίζουμε συχνά τους χώρους ώστε να ανανεώνεται ο αέρας, και το μέτρο αυτό είναι απλό αλλά πολύ σημαντικό!
Σύμφωνα με μια μελέτη, στα άτομα με ήπια συμπτώματα ο ιός ανιχνεύεται στο ανώτερο αναπνευστικό τους σύστημα για ημέρες και ακόμη και εβδομάδες μετά την ανάρρωση τους, αποτελώντας πηγή μόλυνσης για όσους έρχονται σε επαφή μαζί τους.
Επιπλέον ο ιός έχει ανιχνευθεί στο αίμα στα κόπρανα νοσούντων και σε άλλα βιολογικά υγρά ωστόσο δεν υπάρχουν μέχρι στιγμής αρκετά στοιχεία που να διευκρινίζουν την σημασία των ευρημάτων αυτών. Όλα αυτά τα στοιχεία υποδεικνύουν ότι είναι πού δύσκολο να μην μεταδοθεί ευρέως ο ιός αυτό. Πρώτη προτεραιότητα είναι η προφύλαξη των ηλικιωμένων.
Ο Καθηγητής Σωτήρης Τσιόδρας εκπρόσωπος του Υπουργείου Υγείας για το νέο κορονάϊό μας έχει επισημάνει ότι δεν μεταδίδεται ο κορονάϊος αερογενώς .
Η επίσημη θέση του κ. Τσιόδρα είναι πολύ σωστή γιατί με βάση τα σημερινά δεδομένα η αερογενής μετάδοση δεν θεωρείται πιθανή. Ωστόσο , όλο και περισσότερα στοιχεία προκύπτουν από νέες μελέτες που δημοσιεύονται και υποστηρίζουν ότι η αερογενής μετάδοση είναι εύλογη (plausible) ειδικά σε επαγγελματίες υγείας. Είμαστε ακόμα στην αρχή!
Οι καπνιστές κινδυνεύουν περισσότερο από τον Κορονάϊό;
Μεταξύ των Κινέζων ασθενών που διαγνώστηκαν με πνευμονία σχετιζόμενη με το COVID-19, οι πιθανότητες εξέλιξης της νόσου (συμπεριλαμβανομένου του θανάτου) ήταν 14 φορές υψηλότερες μεταξύ των ατόμων με ιστορικό καπνίσματος σε σύγκριση με όσους δεν καπνίζουν. Αυτός ήταν ο ισχυρότερος παράγοντας κινδύνου από όλους όσους ελέχθησαν. Γενικά εννοείται ότι είναι επιβαρυντικός παράγοντας το κάπνισμα για τις αναπνευστικές λοιμώξεις όμως το 14 είναι μεγάλο νούμερο!
Μεταδίδεται μέσω των τροφίμων ο ιός;
Σύμφωνα με πρόσφατες αναφορές, ο SARS-CoV-2 RNA ανιχνεύθηκε σε δείγματα κοπράνων αυξάνοντας την υποψία για πρόκληση ιογενούς γαστρεντερικής λοίμωξης αλλά θέτοντας και το ερώτημα εάν και η κοπρανοστοματική μετάδοση αποτελεί μια επιπλέον οδό μετάδοσης του ιού. Πραγματικά είναι πρακτικά δυνατόν ο ιός να μεταδοθεί και μέσω του φαγητού, εάν αυτό το έχει προετοιμάσει άτομο που νοσεί από τον ιό. Ένα μολυσμένο άτομο μπορεί να μολύνει τα τρόφιμα κατά την προετοιμασία τους ή το χειρισμό τους με βρώμικα χέρια ή εκθέτοντάς τα σε μολυσματικά σταγονίδια όταν βήχει ή/και φτερνίζεται. Ωστόσο οι εμπειρίες από προηγούμενες μολύνσεις σχετικών κορωνοϊών, όπως του ιού SARS-CoV και του κορωνοϊου του αναπνευστικού συνδρόμου στη Μέση Ανατολή (MERS-CoV), δείχνουν ότι λοίμωξη μέσω της κατανάλωσης τροφίμων δεν συνέβη. Προς το παρόν, δεν υπάρχουν αρκετά στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι ο νέος κορωνοϊός είναι διαφορετικός από αυτή την άποψη. Σε κάθε περίπτωση, ενδεχόμενος κίνδυνος μόλυνσης υπάρχει μόνο στα τρόφιμα που είναι έτοιμα προς κατανάλωση (ready-to-eat). Με το ζέσταμα ή βράσιμο των τροφών εξαφανίζεται οποιοσδήποτε κίνδυνος επιμόλυνσης από τον ιό δεδομένου ότι δεν επιβιώνει σε υψηλές θερμοκρασίες.
Μετά από λοίμωξη με κορονάϊό μπορεί κάποιος να νοσήσει ξανά;
Η ανοσία στον ιό COVID-19 δεν έχει κατανοηθεί ακόμα. Είναι γνωστό ότι η έκθεση στους τέσσερις παλιούς γνωστούς εποχιακούς ανθρώπινους κορονάϊούς (που προκαλούν το κοινό κρυολόγημα) παράγει ανοσία που διαρκεί 1-2 χρόνια, περισσότερο από αυτή της εποχικής γρίπης, ωστόσο δεν είναι μόνιμη. Δυστυχώς, δεν είναι ακόμα γνωστό αν παρόμοια ανοσοπροστασία θα παρατηρηθεί σε ασθενείς από τον ιό COVID-19.
Ο κορονάϊός COVID-19 μεταλλάσσεται προοδευτικά σε πιο θανάσιμο στέλεχος;
Όλοι οι ιοί εμφανίζουν μεταλλάξεις με την πάροδο του χρόνου και ο κορονάϊός COVID-19 δεν αποτελεί εξαίρεση. Το αν θα επικρατήσουν στη φύση τα νέα μεταλλαγμένα είδη ενός ιού εξαρτάται από τη φυσική επιλογή – αυτά που μπορούν να διαδοθούν ταχύτερα και να αναπαραχθούν αποτελεσματικά στο σώμα μας θα επικρατήσουν στη φύση. Θα πρέπει όμως να επισημάνουμε ότι οι νέοι μεταλλαγμένοι ιοί παρουσιάσουν χαρακτηριστικά αυξημένης παθογονικότητας για τους ανθρώπους, πολύ συχνά υστερούν στην ικανότητα τους να μεταδίδονται.
Οι χειρουργικές μάσκες μας προστατεύουν ή όχι;
Η χρήση τους για την πρόληψη της μόλυνσης είναι δημοφιλής σε πολλές χώρες του κόσμου, κυρίως στην Κίνα κατά τη διάρκεια της σημερινής επιδημίας κορονάϊού, όπου φοριούνται και για την προστασία από τα υψηλά επίπεδα μόλυνσης.
Οι συνηθισμένες χειρουργικές μάσκες δεν προσφέρουν αποτελεσματική προστασία για την αερογενή μετάδοση από τους ιούς γιατί συχνά καλύπτουν πολύ χαλαρά το πρόσωπο, δεν έχουν φίλτρο αέρα και αφήνουν τα μάτια εκτεθειμένα. Να τονίσουμε ότι ο επιπεφυκότας των ματιών είναι μια πολύ συχνή πηγή μόλυνσης από ιούς (πχ. γρίπη). Ωστόσο προστατεύουν από τη μετάδοση μέσω σταγονιδίων (πχ. φτέρνισμα ή βήχα) και επιπλέον μας προστατεύει από την συνήθεια που έχουμε να πιάνουμε με τα χέρια μας το πρόσωπο μας χωρίς λόγο.
Εάν παρουσιάζετε συμπτώματα κορινάϊού ή έχετε διαγνωστεί, η μάσκα μπορεί να προστατεύσει και άλλους.
Ποιες είναι οι μάσκες που προστατεύουν από την αερογενή μετάδοση;
Οι μάσκες που προστατεύουν από την αερογενή μετάδοση είναι οι Ν95 και η χρήση τους είναι ζωτικής σημασίας για τους εργαζόμενους στον τομέα της υγείας και της κοινωνικής μέριμνας που φροντίζουν τους ασθενείς ενώ επίσης συνιστώνται στα μέλη της οικογένειας που πρέπει να φροντίσουν κάποιον που νοσεί.
Μεταδίδεται με τη θεία Κοινωνία ο ιός ;
Εφόσον η κύρια μετάδοση συμβαίνει μέσω σταγονιδίων είναι προφανές ότι μέσω του συγκεκριμένου τελετουργικού η μετάδοση με το σάλιο είναι εξαιρετικά πιθανή.
Πείτε μας τα μέτρα αποφυγής της μετάδοσης του κορονάϊού ;
Η αποφυγή μετάδοσης είναι πολύ σημαντική η εφαρμογή μέτρων ατομικής υγιεινής.
- Καλύψτε το στόμα σας και τη μύτη σας με χειρουργική μάσκα, μαντήλι, το μανίκι σας ή τον λυγισμένο αγκώνα σας όταν βήχετε ή φτερνίζεστε. Πετάξτε αμέσως το μαντήλι σε κλειστό κάδο.
- Τακτικό πλύσιμο χεριών με σαπούνι και νερό (κατά προτεραιότητα) ή με αλκοολούχο διάλυμα. Το πλύσιμο των χεριών με αλκοολούχο διάλυμα ή με νερό και σαπούνι, σκοτώνει τον ιό εάν βρίσκεται στα χέρια μας.
- Αποφύγετε να αγγίζετε τη μύτη, το στόμα και τα μάτια σας. Ο ιός εισέρχεται στον οργανισμό μας από τους βλεννογόνους των ματιών της μύτης μας και του στόματος.
- Αποφεύγετε τον συγχρωτισμό σε κλειστούς χώρους.
- Συχνός αερισμός κλειστών χώρων γιατί πιθανόν ο ιός να βρίσκεται στον αέρα με την μορφή μικροαιωρημάτων (αερογενής μετάδοση).
- Διατηρήστε αποστάσεις, η φορέστε χειρουργική μάσκα από άτομα που βήχουν, φτερνίζονται ή έχουν πυρετό γιατί τα μικροσταγονίδια που παράγουν μπορεί να σας μολύνουν.
- Εάν έχετε ήπια συμπτώματα αναπνευστικής λοίμωξης μείνετε σπίτι μέχρι την ανάρρωση σας, τηρώντας όλους τους κανόνες προσωπικής υγιεινής και εφαρμόζοντας συμπτωματική αγωγή.
- Η αντιμετώπιση της λοίμωξης από τον κορονάϊό COVID-19 μέχρι σήμερα παραμένει εστιασμένη στα συμπτώματα και είναι υποστηρικτική. Αποφεύγουμε τα αντιφλεγμονώδη, προτιμούμε την παρακεταμόλη.
- Προληπτικά η ενδυνάμωση του οργανισμού μας με σωστή διατροφή, λήψη βιταμίνης C (πορτοκάλια, ειδικά γκρειπ φρουτ) και ιχνοστοιχείων είναι ένας ισχυρός προστατευτικός παράγοντας.
Εάν είμαι σε χώρο με αλλά πέντε άτομα και κρατάω απόσταση ένα μέτρο κινδυνεύω , με το δεδομένο ότι είμαι υγιής ;
Δεν κινδυνεύει κάποιος από μετάδοση μέσω σταγονιδίων λόγω της ασφαλούς απόστασης, όμως ο κίνδυνος συνεχίζει να υπάρχει λόγω πιθανής μετάδοσης από μολυσμένες επιφάνειες ή αντικείμενα.
Εάν είμαι στο αυτοκίνητο με αλλά δυο άτομα όλοι χωρίς συμπτώματα . Υπάρχει κίνδυνος ;
Υπάρχει κίνδυνος λόγω της πιθανότητας κάποιος από τους συνεπιβάτες να είναι στα αρχικά στάδια της λοίμωξης οπότε είναι μεταδοτικός ενώ είναι ασυμπτωματικός. Το γεγονός αυτό αποτελεί και τον πιο κρίσιμο παράγοντα κινδύνου για την μετάδοση αυτού του ιού.
Στα δημόσια νοσοκομεία γιατροί και προσωπικό φορούν τις μάσκες χειρουργείου .Προστατεύονται από τον κοροναϊο
Σε μεγάλο ποσοστό προστατεύονται. Ωστόσο κατά τη διάρκεια ιατρικών πρακτικών κατά τις οποίες συχνά παράγονται αερολύματα οπωσδήποτε οι χειρουργικές μάσκες δεν επαρκούν. Στις περιπτώσεις αυτές οι μάσκες που πρέπει να χρησιμοποιούνται είναι οι Ν95.
Μπορώ να βγω από το σπίτι και να πάω μια βόλτα στην Θάλασσα ;
Μπορεί κανείς να πάει μια βόλτα στην θάλασσα, αρκεί να κρατάει ασφαλείς αποστάσεις από τους υπολοίπους και να μην αγγίζει μολυσμένες επιφάνειες ή αντικείμενα.
Η καλοκαίρια σκοτώνει τον κοροναϊο ;
Οι λοιμώξεις από τους γνωστούς κορονοϊούς είναι συχνότερες το φθινόπωρο και το χειμώνα. Ωστόσο, θεωρητικά μπορεί η μόλυνση να γίνει οποιαδήποτε στιγμή, καθώς οι κοροναϊοί κυκλοφορούν όλο το χρόνο. Στην περίπτωση του νέου κορονοιού, τα επιδημιολογικά δεδομένα δείχνουν ότι τα ποσοστά λοίμωξης δεν μειώνονται σε χώρες με υψηλές θερμοκρασίες. Ωστόσο η δική μου εκτίμηση είναι ότι ένας σημαντικός αιτιολογικός παράγοντας είναι και τα υψηλά ποσοστά υγρασίας που παρατηρούνται στις χώρες αυτές, συμβάλλοντας στη δημιουργία μολυσμένων αερολύματων στην ατμόσφαιρα. Στη χώρα μας, όπου οι υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού δεν συνδυάζονται συχνά με αυξημένη υγρασία, θεωρώ ότι τα ποσοστά λοίμωξης θα μειωθούν.
Ποτέ πρέπει να πάω στο νοσοκομείο ;
Μόνο σε περίπτωση εμφάνισης σοβαρών συμπτωμάτων. Σε ελαφριά συμπτωματολογία δεν χορηγείται ειδική αγωγή παρά μόνο υποστηρικτική, επομένως είναι περιττή η προσέλευση στο Νοσοκομείο αλλά και επικίνδυνη, τόσο για τον ασθενή να μολυνθεί κατά τη μετακίνηση του όσο και για τους εργαζόμενους στο Νοσοκομείο στην περίπτωση που νοσεί από τον ιό.