Με τον ποδοσφαιρικό όρο κίτρινη κάρτα, στον χώρο του φαρμάκου, εννοούμε το σύστημα αυθόρμητων αναφορών στο τμήμα φαρμακοεπαγρύπνησης του ΕΟΦ, των «δυνητικών» ανεπιθύμητων δράσεων που εμφανίζουν τα φάρμακα.
Γράφει η Αθανασία Παππά – Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Αντιρευματικού Αγώνα (ΕΛ. Ε. ΑΝ. Α.)
Όταν ένα φάρμακο πάρει έγκριση κυκλοφορίας, σημαίνει ότι έχει περάσει μία σειρά δύσκολων δοκιμασιών που περιλαμβάνουν συνήθως χρόνια έρευνας. Τα τελικά στάδια της δοκιμασίας περιλαμβάνουν μελέτες σε ασθενείς, οι οποίοι όμως είναι πολύ καλά διαλεγμένοι, ώστε να εμφανίζουν, αν είναι δυνατόν μόνο την υπό έρευνα πάθηση με τη συγκεκριμένη θεραπεία. Όταν όμως το φάρμακο κυκλοφορήσει, τότε οποιοσδήποτε, πρακτικώς, ασθενής με τη συγκεκριμένη ένδειξη μπορεί να λάβει το φάρμακο. Σε συνθήκες όμως πραγματικού κόσμου το φάρμακο είναι δυνατόν να προκαλεί ανεπιθύμητες δράσεις, άλλοτε ενοχλητικές, άλλοτε όμως και εξαιρετικά επικίνδυνες ως απειλητικές για τη ζωή. Μια ανεπιθύμητη ενέργεια μπορεί να είναι εξάνθημα ή έμφραγμα.
Προφανώς λοιπόν, και επειδή αυτό έχει ξανασυμβεί, η διεθνής επιστημονική κοινότητα έχει θεσμοθετήσει το σύστημα φαρμακοεπαγρύπνησης, όπου κάθε ανεπιθύμητη που εμφανίζεται πρέπει να αναφέρεται, να καταγράφεται και τελικώς να αξιολογείται σε ένα παγκόσμιο κέντρο που εδρεύει στην Ουψάλα της Σουηδίας. Αν δεν αναφέρονται ανεπιθύμητες τότε ένα φάρμακο θεωρείται ασφαλές και συνεχίζει την τραγική πορεία του για κάποιους ασθενείς. Οι επαγγελματίες λοιπόν υγείας οφείλουν να αναφέρουν κάθε τι ανεπιθύμητο που συμβαίνει στον ασθενή μετά τη χρήση ενός φαρμάκου. Η αναφορά είναι υποχρεωτική από το Εθνικό και Ευρωπαϊκό δίκαιο και ποινικώς κολάσιμη για τον θεράποντα.
Η ανεπιθύμητη δεν χρειάζεται να συσχετιστεί από τον Ιατρό με το φάρμακο,πρέπει απλώς να αναφερθεί. Αν μαζευτούν αρκετές αναφορές στο κέντρο, τότε η σειρά των γεγονότων αναφέρεται στους Ρυθμιστικούς Οργανισμούς (Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων, ΕΟΦ κλπ), ως σήμα «κινδύνου» και πρέπει να διερευνηθεί, και ανάλογα να ανασταλεί, να διακοπεί η και να ανακληθεί η κυκλοφορία του προϊόντος. Γνωστό παράδειγμα διακοπής κυκλοφορίας αποτελεί το αντιφλεγμονώδες φάρμακο Vioxx,
Επειδή λοιπόν είναι υψίστης σημασίας και κοινωνικής ευθύνης η αναφορά με την κίτρινη κάρτα, και για να επιταχυνθεί η αναγνώριση σήματος, η παγκόσμια νομοθεσία πλέον έχει αλλάξει και αξιολογούνται και αναφορές από τους ασθενείς, γονείς ή φροντιστές ασθενών.
Για να χρησιμοποιούνται λοιπόν με ασφάλεια τα φάρμακα, όλοι μας οφείλουμε να αναφέρουμε τις πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειας και να δείξουμε την κίτρινη κάρτα σε κάθε φάρμακο που έκανε «φάουλ». Στα πολλά «φάουλ» το φάρμακο θα δεχτεί κόκκινη κάρτα, θα αποβληθεί από τον αγώνα μας και όλοι θα νοιώθουμε ασφαλέστερα με τις θεραπείες μας.
Για τους παραπάνω λοιπόν λόγους, εμείς, η Ελληνική Εταιρία Αντιρευματικού Αγώνα (ΕΛ.Ε.ΑΝ.Α), ανακηρύξαμε το έτος 2017, έτος Φαρμακοεπαγρύπνησηςκαι Κίτρινης Κάρτας και ξεκινήσαμε εκπαιδευτική εκστρατεία για το Ελληνικό Κοινό, με συνεργάτες και αρωγούς την Επιστημονική μας Ομάδα.
Οι ασθενείς μας ενήμεροι και ευαίσθητοι, περιμένουμε να βοηθήσουν τα μέγιστα στην γρήγορη εμφάνιση του σήματος για να βοηθηθούν όλοι οι συνάνθρωποί μας με ανάλογο πρόβλημα, σε όλο τον κόσμο.