Οι εργαζόμενοι στο Εθνικό Σύστημα Υγείας (ΕΣΥ) ξεπέρασαν τον εαυτό τους αντιμετωπίζοντας τις τεράστιες προκλήσεις που επέφερε η πανδημία, λόγω των μεγάλων κενών που υπήρχαν από τον υποχρεωτικό περιορισμό στις προσλήψεις που είχαν επιβληθεί τα προηγούμενα χρόνια Ωστόσο, ακόμα και μετά το πέρας της επιτήρησης, όπως υπογραμμίζεται σε νέα έκθεση του Κέντρου Έρευνας και Εκπαίδευσης στην Πολιτική Υγείας (ΚΕΠΥ), η υποστελέχωση ακόμη κυριαρχεί.
Σύμφωνα με όσα κατέγραψαν οι ειδικοί του ΚΕΠΥ, τα νοσοκομεία του ΕΣΥ κατά τη διάρκεια της πανδημίας (2019-22) ενισχύθηκαν με μόλις 7.200 εργαζόμενους, το 95,5% των οποίων αφορούσε σε επικουρικό προσωπικό με μονοετείς συμβάσεις εργασίας. Η μελέτη του ΚΕΠΥ με τίτλο «Η Εξέλιξη του Υγειονομικού Προσωπικού στα Νοσοκομεία του ΕΣΥ Πριν και κατά τη Διάρκεια της Πανδημίας», υπολογίζει ότι το 2022 το προσωπικό των νοσοκομείων του ΕΣΥ ήταν με 8.600 εργαζόμενους λιγότερους σε σχέση με τα προ οικονομικής κρίσης επίπεδα του 2009 και κατά 14.500 εργαζόμενους λιγότερους, βάσει του αναμενόμενου αριθμού τους.
Σύμφωνα με την ίδια μελέτη, τη δεκαετία της οικονομικής κρίσης χάθηκαν από το ΕΣΥ περίπου 19.000 θέσεις εργασίας, ενώ παράλληλα 3.137 εκπαιδευμένοι γιατροί έφυγαν από την Ελλάδα για να εργαστούν σε κάποια χώρα στο εξωτερικό.
Πόσες θέσεις εργαζόμενων στο ΕΣΥ προστέθηκαν από το 2019
Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, το 2019 στα νοσοκομεία της χώρας εργάζονταν 102.130 άτομα, εκ των οποίων οι 80.991 (79,3%) στα νοσοκομεία του ΕΣΥ. Το 24% ήταν γιατροί, το 43,5% νοσηλεύτριεςς και 32,5% το υπόλοιπο προσωπικό. Τον Δεκέμβριο του 2022, σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Υγείας, στα νοσοκομεία του ΕΣΥ εργάζονταν συνολικά 84.230 άτομα, εκ των οποίων το 23% ήταν γιατροί, το 45% νοσηλεύτριες και το 32% λοιπό προσωπικό.
Αυτό σημαίνει ότι κατά τη διάρκεια της πανδημίας (περίοδος 2019 – 2022), το προσωπικό στα νοσοκομεία του ΕΣΥ αυξήθηκε κατά 9,4% με 7.223 νέες θέσεις εργασίας, εκ των οποίων η πλειονότητα αφορούσε σε θέσεις νοσηλευτικού και λοιπού προσωπικού. Το 2022, επίσης, σύμφωνα πάντα με τα στοιχεία του υπουργείου Υγείας, στο ΕΣΥ εργάζονταν 19.921 ιατροί, εκ των οποίων το 49% ήταν μόνιμοι, το 41% ειδικευόμενοι και εξειδικευόμενοι, (με συμβάσεις ορισμένου χρόνου), το 9% επικουρικοί ιατροί (με μονετείς συμβάσεις) και το 1% το υπόλοιπο ιατρικό προσωπικό.
Κάτι που με τη σειρά του σημαίνει ότι κατά την τριετία της πανδημίας, το ιατρικό προσωπικό αυξήθηκε κατά 5,7% με 1.029 νέες θέσεις εργασίας ιατρών. Σύμφωνα με τη μελέτη, η αύξηση έγινε κυρίως λόγω των επικουρικών θέσεων των γιατρών και την αύξηση των ειδικευομένων γιατρών το 2022, κατά το 3ο έτος δηλαδή της πανδημίας. Το μόνιμο προσωπικό των νοσοκομείων στην τριετία παρέμεινε στάσιμο με μόνο 321 νέες θέσεις δηλαδή αύξηση 0,5%.
Πόσοι εργαζόμενοι χρειάζονται στο ΕΣΥ
Όπως αποδεικνύει η εν λόγω έκθεση, οι πολιτικές λιτότητας που επιβλήθηκαν την περίοδο της οικονομικής κρίσης είχαν καταστροφική επίδραση στη στελέχωση των νοσοκομειακών υπηρεσιών του ΕΣΥ, με συνολική απώλεια της τάξης των 19.000 εργαζομένων. Είναι εξίσου εντυπωσιακό ότι παρά τη δημοσιονομική χαλάρωση και κυρίως την έλευση της πανδημίας, το μεγαλύτερο μέρος αυτής της απώλειας είναι υπαρκτό ακόμα και σήμερα, ενώ οι όποιες κινήσεις αποκατάστασης των κενών έγιναν με επικουρικό προσωπικό, όπως διαπιστώνει η έκθεση.
Παράλληλα, η γήρανση των εργαζομένων με μόνιμαπασχόληση, χωρίς αυτόματη αναπλήρωση των αποχωρήσεων, οδηγεί με συνέπεια στην οριστική αποδιάρθρωση των νοσοκομειακών υπηρεσιών του ΕΣΥ. Για την άμεση ανακούφιση των νοσοκομείων του ΕΣΥ απαιτείται η πλήρης αποκατάσταση καταρχήν των απωλειών της οικονομικής κρίσης σε ανθρώπινο δυναμικό, με προσλήψεις τουλάχιστον 15.000 υγειονομικών, πέραν των ετήσιων προσλήψεων προς αντικατάσταση των αποχωρήσεων λόγω συνταξιοδότησης ή άλλων λόγων.
Απαιτείται επίσης η μονιμοποίηση των 11.000 επικουρικών εργαζομένων στα νοσοκομεία του ΕΣΥ σήμερα και η αποκατάσταση της πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης στο σύνολο του προσωπικού. Η μελέτη έγινε με συντονιστές τον αναπληρωτή καθηγητή Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας-Πολιτικής Υγείας στο ΑΠΘ, Ηλία Κονδύλη και τον ομότιμο καθηγητή Υγιεινής, Κοινωνικής Ιατρικής και Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας στο ΑΠΘ, Αλέξη Μπένο.